Hiện thực Nhơn Tình Ấm Lạnh - Hồ Biểu Chánh

Nhơn Tình Ấm Lạnh
Tác giả - Hồ Biểu Chánh
Sài Gòn - 1925

Duy Linh 20 tuổi làm ký lục tại Bạc Liêu là con của vợ chồng Hương chánh Hiển, cả hai vợ chồng qua đời vì buồn do thua kiện, mất mấy trăm mẫu ruộng tự tay mình khai khẩn,
Duy Linh mồ côi, sống nghèo nàn vẫn qua lại thân thiết với vợ chồng huyện hàm Tú Phan là bạn đồng hương với cha mẹ mình ngày trước. Duy Linh thầm yêu con gái của Tú Phan là Huỳnh Phi Phụng.
Sau Khi cha mẹ mất, Duy Linh phải bỏ học làm ký lục để mưu sinh. Phi Phụng học đến lớp nhì thì cha mẹ bắt ở nhà để lập gia đình. Tú Phan đã có một đời vợ trước, nhưng người vợ lỗi lầm, ông bỏ vợ xuống Bạc Liêu theo vợ chồng hương chánh Hiển khẩn ruộng rồi cưới vợ khác, sinh ra Phi Phụng và làm giàu sau 20 năm cần cù.
Thấy Phi Phụng xinh đẹp lại con nhà giàu có, nên nhiều người muốn cầu hôn: Hội đồng Lâm Yên muốn cưới Phi Phụng cho con trai là Lâm Thủ Thiệp vừa đậu tú tài, để cứu gở gia tài khánh kiệt do Lâm Yên thua cờ bạc; ông bà Phủ Trần Bá Thiện cũng muốn cưới Phi Phụng cho con trai mình là Trần Bá Kỉnh; Bá hộ Siêu định cưới nàng cho con trai mình là Ba Quận.
Duy Linh nghe tin ấy đau khổ, thấy Phi Phụng chỉ coi mình như một người anh, lại buồn vì bị Bá Kỉnh làm nhục, tủi phận nghèo hèn nên bán số ruộng ít ỏi cònlại làm vốn lên Sài Gòn buôn bán. Duy Linh không hề cho Phi Phụng và ông bà Tú Phan hay, với ý định làm sao cho giàu để trả thù đời, nhưng phải giàu sao cho có liêm sĩ.
Hai vợ chồng Tú Phan đều ưng thuận gả Phi Phụng cho Thủ Thiệp nhưng chưa kịp trả lời thì bất ngờ Tú Phan bị bịnh qua đời. Trước khi mất ông có trối lại với vợ nên gả Phi Phụng cho Thủ Thiệp. Thình lình có một thanh niên tự xưng là Huỳnh Tú Cẩm, con đời vợ trước của Huỳnh Tú Phan. Vợ chồng tri phủ Bá Thiện giận bà Tú Phan không gả con gái cho con trai mình nên xúi dục Tú Cẩm kiện để đoạt gia tài. Trước tòa, Tú Cẩm có khai sanh nên thắng kiện, mẹ con Phi Phụng vì không có hôn thú nên thua kiện đau đớn. Thủ Thiệp chê cô nghèo và bội hôn.….