Truyền Thông Bài Viết Về Dự Án 1000QSV1TVB Trên Báo Sài Gòn Tiếp Thị

Số hóa 1000 cuốn sách vang bóng một thời - Dự án 'chạy' bằng đam mê

Khi Hoàng Vân chia sẻ với bạn bè về dự định chuyển 1000 cuốn sách cổ và quý của Việt Nam sang dạng ebook (sách điện tử) để lưu hành trên mạng Internet, mọi người đều nói đây là một dự án bất khả thi. Nhưng sau 3 tháng triển khai với đội ngũ hơn 400 tình nguyện viên, những cuốn Ebook đầu tiên của các tác phẩm "vang bóng một thời" đã bắt đầu thành hình và chia sẻ miễn phí trên mạng Internet.

Bảo tồn kho kiến thức quý của cha ông

"Sách càng cổ thì càng quý, nhưng tất cả đều là bằng giấy, chắc chắn theo thời gian sẽ bị hư hại, mối mọt, dù có bảo quản tốt bao nhiêu." Chị Võ Hoàng Vân, trưởng dự án "Số hóa 1000 cuốn sách một thời vang bóng" nói về mục tiêu bảo vệ sách cổ của mình. ""Mình đã hỏi ý kiến chuyên gia và được biết Việt Nam hiện còn khoảng 40.000 đầu sách cổ. Nếu được số hóa, chúng ta không chỉ có thể giới thiệu cho người Việt xa quê, người nước ngoài, mà con cháu của mình sau này cũng sẽ được tiếp cận những tài liệu quý giá này."

Chính thức được khởi động vào tháng 8/2015, dự án đặt mục tiêu đưa 1.000 tác phẩm kinh điển của Việt Nam ở nhiều lĩnh vực như văn học, lịch sử, âm nhạc, ẩm thực, phong cách sống, y học, nghệ thuật, hội họa… thành bản eBook để chia sẻ trên mạng Internet. Ý tưởng về dự án bắt đầu nhen nhóm khi một người bạn đang định cư ở Canada của chị Hoàng Vân gặp khó khăn trong việc tìm kiếm tài liệu về văn hóa Việt Nam trên mạng. Nhận ra khoảng trống lớn về các thông tin nghiên cứu, chuyên sâu về truyền thống quê hương, chị Vân quyết định tận dụng diễn đàn Thư viện Ebook để cùng tìm kiếm và tập hợp những người cùng có đam mê về sách và lịch sử để lùng tìm những cuốn sách cổ, quý của Việt Nam. "Mình không biết gì về eBook, đánh máy không nhanh, cũng không có nhiều kiến thức về sách nói chung. Nhưng mình đã nghĩ, nếu mình không làm thì ai làm?", chị nói thêm.

Với slogan "Chỉ 5 phút mỗi ngày, cùng bảo tồn 1000 quyển sách một thời vang bóng", sau 3 tháng, dự án đã thu hút hơn 400 thành viên tình nguyện tham gia trên khắp cả nước, được chia thành các bộ phận cụ thể như nhóm chọn đầu sách, nhóm biên tập, soát lỗi chính tả, PR, nhóm viết bài giới thiệu cho từng sách, … Tính đến thời điểm hiện tại, hơn 100 đầu sách quý đang được dự án "số hóa", trong đó có 4 cuốn sách đã hoàn thiện và đăng tải trên website của Thư viện Ebook: tve-4u.org. Các sách được chọn lựa đa phần tập trung vào lĩnh vực lịch sử và ngôn ngữ, ra đời từ thế kỷ XIX cho đến đầu thế kỷ XX, như cuốn Từ điển đầu tiên của Việt Nam như Đại Nam Quấc Âm Tự Vị (Huỳnh Tịnh Của), Cổ nhân Đàm Luận (Trần Trung Viên) Nam Kỳ Phong Tục Nhơn Vật Diễn Ca - tập 1&2 (Nguyễn Liên Phong),….

Sách cổ đi cùng với sức trẻ

Điểm đặc biệt của dự án phi lợi nhuận này là các thành viên tham gia đều là những người trẻ, từ sinh viên cho đến nhân viên văn phòng, tất cả đều có cùng đam mê với sách. Kiều Hoanh, phụ trách PR cho "Số hóa 1000 cuốn sách một thời vang bóng" vốn là nhân viên truyền thông của một công ty, chia sẻ: "Mình rất quan tâm và muốn tìm hiểu về các loại hình văn hóa của người Việt cổ, như ca trù chẳng hạn, nhưng thú thực mình gặp nhiều khó khăn trong tìm kiếm tài liệu về chủ đề này. Tham gia dự án "Số hóa 1000 cuốn sách một thời vang bóng", mình hy vọng có thể giúp đưa những tài liệu quý của Việt Nam đến những người cần tìm hiểu về chúng như mình, đặc biệt là cho những kiều bào nước ngoài, và cho người trẻ."

Không chỉ đóng góp cho cộng đồng, các thành viên trong dự án cũng coi việc tham gia số hóa những tác phẩm kinh điển của nước nhà cũng là một trải nghiệm hết sức bổ ích. Trần Duy, sinh viên khoa Hóa của ĐH Khoa học Tự nhiên TP. HCM cho biết: "Nhờ đánh máy và soát lỗi cho cuốn sách Đại Nam thực lục mà em có cơ hội được tìm hiểu về lịch sử, được truyền cảm hứng với sách và những tài liệu cổ. Cách làm việc theo nhóm ở đây cũng giúp em tiếp xúc và học hỏi được kinh nghiệm của nhiều anh chị trong dự án."

Tuy nhiên, việc đánh máy lại các bản thảo cổ đôi khi cũng là một thách thức lớn cho các thành viên. Nhiều quyển sách do quá cũ nên bị nhòe, khiến người thực hiện khó nhận mặt chữ, hoặc có nhiều tác phẩm quý hiếm và nổi tiếng nhưng khó tìm được bản đầy đủ của sách. Thêm vào đó, đội ngũ của dự án số hóa cũng gặp khó khăn trong việc xác định các sách quý để chuyển thành Ebook. "Hiện tại nhóm đang liên hệ với các thầy cô, giảng viên của các trường đại học để được tư vấn trong việc chọn đầu sách. Nhóm cũng rất mong có cơ hội được làm việc với các chuyên gia, cá nhân quan tâm, và các tổ chức chuyên ngành của nhiều lĩnh vực để được giới thiệu và tiếp cận với các đầu sách quý của ông cha, làm phong phú hơn cho tủ sách 1.000 cuốn sách một thời vang bóng này." Chị Hoàng Vân cho biết.

Có một vấn đề mà dự án số hóa lần này rất quan tâm, đó là bản quyền sách. Đội ngũ thực hiện cho biết, họ luôn tìm hiểu thông tin và lựa chọn những tác phẩm ra đời trước năm 1975, các tác giả đã mất trên 50 năm hoặc nhà xuất bản gốc không còn nữa. Do đó, đến thời điểm này, dự án vẫn cố gắng chỉ số hóa các đầu sách hết hạn bảo hộ tác quyền. "Tuy nhiên, nhóm sẵn sàng gỡ các ebook đã số hóa nếu như gặp vấn đề bản quyền phát sinh. Những trường hợp như vậy nếu xảy ra thì mình khẳng định là đều ngoài ý muốn của đội ngũ thực hiện. Vì đây là dự án phi lợi nhuận và mọi người tình nguyên tham gia với tinh thần lưu giữ kiến thức cho cộng đồng mà thôi", chị Vân, trưởng dự án thẳng thắn chia sẻ.

Hiện tại dự án vẫn đang tiếp tục tìm các nguồn hỗ trợ về nhân lực và vật lực. Tất cả đều hy vọng sau 2 năm triển khai, kho sách quý này sẽ không chỉ dừng lại ở con số 1.000 mà sẽ còn tiếp tục được mở rộng hơn nữa trong tương lai xa.

Tác giả: Nhung Nhung

Lời của Ban Truyền Thông Dự Án: Xin cảm ơn Nhung Nhung và báo Sài Gòn Tiếp Thị đã giúp giới thiệu dự án 1000 Quyển Sách Việt tới các độc giả gần xa. Chúng mình hi vọng dự án tiếp tục được đón nhận và phát triển bởi những trái tim rực cháy ngọn lửa Việt.

 

Tuyệt quá việc làm của mình đã được phổ biến hơn biết đâu sẽ có thêm người để giúp sức

 

Hay quá. Đây là động lực để mọi người ngày càng cố gắng.