Khảo cứu Về vụ án Trịnh Đường thời Nguyễn - Trần Đình Ba

VỀ VỤ ÁN TRỊNH ĐƯỜNG THỜI NGUYỄN
Tác giả: Trần Đình Ba


Xét trong lịch sử, chẳng cứ xưa hay nay, phàm đã thân làm quan, nhận chức phận công bộc của dân thì có công được khen, sai lỗi phải tội đã là lẽ thường tình. Cái đáng nói ở trường hợp này, là cái án bị xem là oan của quan họ Trịnh. Án ấy, sử sách đề cập đến hiếm lắm.

Riêng hành trạng của vị quan nghè Trịnh Hoa Đường được tìm hiểu ở đây, điểm qua những sách sử liên quan đến thời ông sống mà chúng tôi có trong tay, thật là hiếm hoi những manh mối khả dĩ để cung cấp cho bạn đọc gọi là đầy đủ. Đời quan họ Trịnh, trong tầm hiểu biết hạn hẹp của người viết, mới chỉ được Tri Tân tạp chí số 20, 21 và 24 khai thác. Ba số tạp chí ấy, ấn hành từ năm 1941 kia. Người đã lần về dấu xưa ấy, là Nhật Nham Trịnh Như Tấu, phải chăng vì đồng cảm về người cùng họ mà viết nên. Riêng số 24, lại là thắc mắc của Long Điền Nguyễn Văn Minh về thân thế họ Trịnh. Thời gian trôi qua đã đằng đẵng ngót đến 70 năm ròng. Vậy mà ngó mắt trông, vẫn chưa thấy một nghiên cứu nào thêm về nhân vật này. Hoặc giả thử người viết chưa được biết chăng?