LỊCH SỬ KHẨN HOANG MIỀN NAM - Biên khảo - SƠN NAM

... "Tập võ, đánh cờ tướng, tắm hơi, câu cá, chơi hoa kiểng, tìm lạc thú yêu đương, du lịch, uống rượu với bạn, đọc sách về Thiền... là những phương thức có hiệu quả để tìm sự thoải mái, thấy mình được hạnh phúc, không còn cô độc trong xã hội phức tạp mà con người như càng cô độc. Thiết tưởng những hình thức "tu luyện" nói trên tuy hữu hiệu nhưng chỉ là giải trí nhất thời. Có lẽ ta nên đọc sử, đặc biệt là lịch sử nước nhà. Lúc sau này những danh từ "Về nguồn, tìm dân tộc" thường được nhắc đến. Nhưng về nguồn không chỉ để thưởng ngoạn là xong. Mỗi hình thức văn nghệ, mỗi vũ điệu, mỗi lá cây chỉ đẹp trong bối cảnh lớn của nó. Cái vỏ sò, vỏ ốc nằm trên bãi cát bao la đại dương ngoài xa, biển không một cánh buồm và bãi cát không in dấu chân người. Hoa sen ở trong đầm, giữa biển cỏ hoặc trong ruộng lúa bát ngát, với em bé ở trần, bơi xuồng, bụng hơi đói. Ta chỉ hết cô độc, hêt bị căng thẳng thần kinh khi tìm ra cái cớ để giải thích nỗi buồn vô cớ. Cái cớ ấy có lẽ ta chưa hòa hợp, dính liền được với bối cảnh hiện tại, như cái vỏ ốc trên bãi, hoặc bông sen dính rễ dưới bùn. Chúng ta đang sống trong lịch sử, và hiện tại quả là dính dấp với quá khứ. Nói gì thì nói, khi tìm hiểu một người, người ta phải làm công việc cần thiết là sưu tra lý lịch. Và người Việt nam, không thể nào hãnh diện đúng mức khi đọc tiểu sử của ông Hoa Thịnh Đốn, ông Nã Phá Luân hoặc ông Khổng, ông Thích ca, mặc dầu đó là những người "của nhân loại". Đọc sách lịch sử Tây tiến ở Mỹ Quốc, xem phim về anh hùng phiêu lưu khẩn hoang là những phút mua vui hoặc nghiên cứu đứt đoạn. Không thể nào dùng lịch sử của nước khác để làm lịch sử của mình được. Ta trở về với bối cảnh của ta. Trở về, lại là hành động tích cực chớ không là thưởng ngoạn, thụ động. Đi ngang vùng đất ngày xưa là thành Chí Hòa, ngắm những đám cỏ xanh rờn vừa vươn lên khi mùa mưa trở về, ta không khởi ngậm ngùi; nhưng bứng vài cụm cỏ trên nền đất đầy máu và nước mắt ấy đem về trồng trong chậu thì hóa ra vô duyên, tạm thời giải khây được nhưng tạo ra một sự cô độc mới. Đến vùng Thuộc Nhiêu, Cai Lậy, ngâm câu thơ “Đất linh bồi đắp cuộc Ba Giồng” của ông Học Lạc vẫn là chưa đủ, cũng như khi qua đò máy Mỹ Thuận hoặc đò máy Vàm Cống vào buổi có mưa lất phất, tưởng rằng cảnh đẹp “Khói sóng Tiêu Tương” hiện về. Phải là một sự chuyển mình nhập thân vào bối cảnh mới. Ngày xưa là bóng dáng thằng bé chăn trâu, lưng trần phơi nắng, thất học, ngày nay, ngày mai, bối cảnh là ruộng lúa, máy cày và hoa màu phụ.


Đầu đề LỊCH SỬ KHẨN HOANG MIỀN NAM quá lớn, đòi hỏi sự làm việc cần cù, kiên nhẫn, lâu dài của một tiểu ban, một nhóm có thẩm quyền. Nhưng trong hoàn cảnh hiện tại, chúng tôi đánh bạo, thử vạch một lối để trèo núi cao. Chắc chắn là có nhiều lối khác để đi tới đỉnh núi. Chúng tôi chỉ có hy vọng là dẹp một mớ sỏi gai, để thấy bóng dáng đỉnh núi. Tài năng, kiến thức, và thời giờ làm việc của một người chỉ có hạn, cũng may là được giúp đỡ tận tình, đặc biệt của các viên chức ở Thư viện Quốc gia, Thư viện Khảo cổ, Thư viện Hội Cổ học Ấn-Hoa. Một số bạn đã giúp đỡ vài tài liệu quan trọng.

Dám mong độc giả xem đây là bản khởi thảo. Sau này, đất nước hòa bình, phương tiện dồi dào, nhiều vị thức giả và các bạn trẻ hiếu học sẽ đi sâu vào đề tài nầy để những đức tánh lớn của dân Việt được phát hiện bi hùng hơn, gần sự thật hơn."

Tháng 7 năm 1973
Sơn Nam​

Trân trọng giới thiệu

SƠN NAM

LỊCH SỬ KHẨN HOANG MIỀN NAM
(Biên khảo)





Tác giả: SƠN NAM
Nguồn: Tư liệu,
NXB Đông Phố, NXB Văn nghệ, NXB Trẻ,...
Ebooks: tducchau (ETV)
Ngày hoàn thành: 13/11/2011
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link​

MỤC LỤC

LỜI NÓI ĐẦU
LƯU Ý

VỀ CHÚ THÍCH
VỀ ĐỊA DANH, TÊN NGƯỜI…​

NHẬN XÉT TỔNG QUÁT
PHẦN THỨ NHẤT

I– NHU CẦU PHÁT TRIỂN XỨ ĐÀNG TRONG - PHỤC QUỐC VÀ CỦNG CỐ QUỐC GIA

1. Những hành động quyết định
2. Vùng cù lao Phố: Nòng cốt của Biên Hòa
3. Vùng Bến Nghé Sài Gòn: Nòng cốt của Gia Định
4. Vùng Ba Giồng: nòng cốt của Định Tường
5. Vùng Long Hồ: Nòng cốt của Vĩnh Long, An Giang
6. Sơ kết thành quả: Thương cảng Sài Gòn thành hình và phát triển
7. Việc tổng động viên năm 1789
8. Những năm thái bình đời Gia Long​

II– NHU CẦU XÁC ĐỊNH VÙNG BIÊN GIỚI VIỆT MIÊN

1. Việc bảo vệ biên giới Việt Miên
2. Những thành quả đầu tiên
3. Việc lập làng – Sự phân chia điền địa
4. Vài vấn đề nội an: Loạn Lê Văn Khôi. Các vùng người Miên đông đảo.
5. Biến cố quân sự ở An Giang và ở Cao Miên
6. Lập địa bộ năm Minh Mạng thứ 17 (1836)​

III– NHU CẦU CHỈNH ĐỐN VỀ NỘI TRỊ: NHỮNG ĐỒN ĐIỀN CHIẾN LƯỢC Ở HẬU GIANG

1. Ngăn chặn giặc Xiêm năm 1842
2. Thành lập các đồn điền chiến lược
3. Những chi tiết cụ thể​

IV– LÀNG XÓM, ĐIỀN ĐẤT VÀ NGƯỜI DÂN THỜI ĐÀNG CỰU

1. Về địa bộ năm Minh Mạng thứ 17
2. Lập làng mới
3. Việc khẩn đất
4. Chủ điền, chủ nợ và tá điền
5. Cách đo lường thời đàng cựu​

​

PHẦN THỨ HAI

I– NGHĨA QUÂN THẤT TRẬN VÀ NÔNG GIA MẤT RUỘNG

1. Ba nhân vật “đắc lực nhứt”
2. Tình trạng xáo trộn về gia cư và tài sản
3. Vài thí dụ điển hình
4. Vấn đề lưu dân ở Sài Gòn
5. Bến Nghé Sài Gòn trong sinh hoạt mới
6. Luật về công thổ
7. Tình hình các tỉnh dưới mắt của người Pháp
8. Hình ảnh miền quê dưới mắt một người Việt
9. Trường hợp một người Việt cướp đất của người Việt
10. Điển hình một vụ người Pháp lập tiểu quốc ở cù lao Năm Thôn: Công ty Taillefer​

II– KHÁI QUÁT VỀ VIỆC KHAI KHẨN THỜI PHÁP THUỘC Ở NAM KỲ

1. Ảnh hưởng của kinh đào
2. Trường hợp đặc biệt ở Bạc Liêu – Rạch Giá
3. Luật lệ về trưng khẩn
4. Vựa lúa miền Nam thành hình trong hoàn cảnh mới​

III– VÙNG RẠCH GIÁ ĐẤT RỘNG NGƯỜI THƯA

1. Vài nét lớn
2. Chỉnh đốn tỉnh lỵ Rạch Giá và các vùng phụ cận
3. Những rắc rối đầu tiên trong việc khẩn đất
4. Những nguồn lợi thiên nhiên
5. Việc thành lập làng mới
6. Vài nét lớn về điền của Pháp
7. Đời sống trong điền Tây
8. Cuộc tranh đấu của giới đại điền chủ
9. Về đời sống của tá điền​

IV– VÙNG BẠC LIÊU – CÀ MAU XA XÔI VÀ PHỨC TẠP

1. Những nét lớn
2. Tiến triển của việc cai trị
3. Vài nét về tình hình năm 1902 trở về sau​

V– CẦN THƠ, ĐẦU CẦU VÀ THỦ ĐÔ CỦA HẬU GIANG

1. Vài nét lớn
2. Đào kinh xáng Xà No
3. Cuộc đấu tranh của trí thức Cần Thơ
4. Lộ xe, chợ phố và trung tâm ngã bảy (Phụng Hiệp)​

VI– NHỮNG TRIỆU CHỨNG BẤT ỔN CỦA CHẾ ĐỘ THỰC DÂN PHÁP​

PHỤ LỤC

Vụ án Ninh Thạnh Lợi
Vụ án Nọc Nạn​

- Link download file . PDF Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link
Code:
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link
- Link download file .PRC Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link
Code:
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link
- Hoặc các bạn có thể xem trực tuyến trên Phòng Đọc của Thư viện - Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link !

Posted by tducchau

 

Lịch Sử Khẩn Hoang Miền Nam bản PDF của Trẻ