Thông Thiên Giáo chủ cho rằng người hay yêu hay ma vốn không quan trọng khi truy cầu đại đạo, mâu thuẫn với Lão Tử và Nguyên Thủy Thiên Tôn (Xiển Giáo). Trong quá trình truyền đạo, Giáo chủ Thông Thiên hiềm khích với hai sư huynh nên đã xuống trần lập trận Tru tiên và Vạn tiên để cản trở Khương Tử Nha trừng phạt nhà Trụ. Nhờ sự trợ giúp của hai vị Giáo chủ Tây phương là Tiếp Dẫn và Chuẩn Đề nên Lão Tử và Nguyên Thủy Thiên Tôn đã phá tan 2 trận này. Triệt Giáo thua trận, Thông Thiên giáo chủ muốn mở trận Thủy Địa Hỏa Phong tái lập lại thế giới, hủy diệt mọi thứ về lại từ đầu song bị sư phụ là Hồng Quân lão tổ ngăn cản và hóa giải các mối hiềm khích giữa 2 phái. Hồng Quân lão tổ đưa Thông Thiên trở về cung Tử Tiêu, không cho dạy học trò nữa. Còn Lão Tử, Nguyên Thủy Thiên Tôn cùng các vị tiên khác lui về núi không xuống trần để phạm sát sinh nữa.
Hiện nay trên mạng lan truyền "thuyết âm mưu" cho rằng sư phụ của Tôn Ngộ Không là Thông Thiên Giáo Chủ. Một trong những nhân vật gây nên nhiều bí ẩn nhất trong tác phẩm của Ngô Thừa Ân, đó là danh tính vị Bồ Đề Tổ Sư - thầy truyền thụ 72 phép biến hóa thần thông cho khỉ đá trong những hồi đầu của truyện. Tung tích, xuất thân của nhân vật này là ai, có lẽ chúng ta không thể biết nếu chỉ dừng ở mức đọc hoặc xem Tây Du Ký. Danh xưng Bồ Đề Tổ Sư thực ra cũng chỉ mang nghĩa là một vị thầy tịnh tu đắc đạo dưới gốc cây bồ đề mà thôi. Nhân vật Bồ Đề Tổ Sư Có lẽ từ đây mà nhiều người nảy sinh hoài nghi và đưa ra một giả thuyết, thầy dạy Tôn Ngộ Không ban đầu chính là Thông Thiên Giáo chủ, một sư đệ của Thái Thượng Lão Quân. Giả thuyết này dựa trên sự kết hợp giữa Tây Du Ký với một tác phẩm khác là Phong thần diễn nghĩa. Theo đó, cả Thông Thiên Giáo chủ và Thái Thượng Lão Quân đều là đệ tử của Hồng Quân Lão Tổ. Hai người này pháp lực vô biên, theo hai phái khác nhau của Đạo giáo là Triệt giáo (Thông Thiên Giáo chủ) và Xiển giáo (Thái Thượng Lão Quân), giữa họ luôn tồn tại sự đối kháng và mâu thuẫn lẫn nhau. Tranh vẽ Thông Thiên Giáo chủ Vì thế, phải chăng Thông Thiên Giáo chủ đã thu nhận Tôn Ngộ Không về dạy dỗ, chỉ cho 72 phép thần thông - cảnh giới cao nhất về phép thuật song lại chẳng mấy chú tâm tới việc dạy nhân cách cho khỉ đá. Để rồi sau này, Ngộ Không tự xưng Tề Thiên Đại Thánh, đại náo thiên cung làm long trời lở đất. Một chi tiết khác cũng rất đáng lưu ý, đó là việc khả năng thật sự của Tôn Ngộ Không gây rất nhiều tranh cãi. Trong nguyên tác, khi đi lấy kinh, thầy trò Đường Tăng gặp rất nhiều yêu quái và Tôn Ngộ Không thường xuyên phải nhờ tới các chư phật thần linh giúp đỡ. Trong số đó, có cả thú cưỡi của Thái Thượng Lão Quân. Như vậy, rõ ràng phép thuật của Thái Thượng Lão Quân phải vượt trội hoàn toàn so với khỉ đá.Vậy tại sao khi Ngộ Không đại náo thiên cung, Thái Thượng Lão Quân không hề có phản ứng, thậm chí kinh sợ trước phép thuật của vua khỉ? Thái Thượng Lão Quân không trị nổi Tề Thiên Đại Thánh phải chăng vì lo sợ điều gì?
Trong PT có tam giáo, Hồng Quân là đứng đầu tam giáo, Lão Quân (Lão Tử) là Lão giáo chứ làm gì Xiển Giáo.
Tranh nhân vật theo lối vẽ thời Minh - Thanh. Sách trước khoảng năm 1950 đa số hay dùng lối vẽ minh hoạ này. Sau này mới nghiên cứu dần dần thì mới vẽ chính xác phục trang hơn.