Thơ Việt Những bài thơ hay trong sách giáo khoa thế hệ 8x đi cùng năm tháng

Mấy bài đọc thêm phải bài nào hay dữ lắm mới nhớ.

 

Có phải Cây khế này không bác

(Sách giáo khoa lớp 1)

 

Nguyên văn bài thơ Khế của Phạm Hổ

Khế

Hoa từ cành cao
Rủ nhau xuống giếng
Tắm xong hoa tím
Theo gầu nước lên.

Ai nặn nên hình?
Khế chia năm cánh,
Khế chín đầy cây,
Vàng treo lóng lánh.

Con cua, con hến
Giữa ruộng, ven sông,
Nấu chung sao khế
Cơm canh ngọt lòng...

(Phạm Hổ)

 

Lớp 1, lớp 2 em nhớ nhanh lắm vì chủ yếu là những khổ thơ ngắn, em lại có sẵn cuốn này nên khi bác yêu cầu là em nhớ và post luôn, trùng hợp vậy đó.

 

Ngày khai trường

Sáng đầu thu trong xanh
Em mặc quần áo mới
Đi đón ngày khai trường
Vui như là đi hội.

Gặp bạn, cười hớn hở
Đứa tay bắt mặt mừng
Đứa ôm vai bá cổ
Cặp sách đùa trên lưng.

Nhìn các thầy, các cô
Ai cũng như trẻ lại
Sân trường vàng nắng mới
Lá cờ bay như reo.

Từng nhóm đứng đo nhau
Thấy bạn nào cũng lớn
Năm xưa bé tí teo,
Giờ lớp ba, lớp bốn.

Tiếng trống trường gióng giả
Năm học mới đến rồi
Chúng em đi vào lớp
Khăn quàng bay đỏ tươi.

(Nguyễn Bùi Vợi, Văn Lớp 4)

 

Bài ca về cây táo

Cây con khi mới đem trồng
Mỏng manh, gầy guộc giữa đồng ai hay
Chắc rằng cây chẳng nên cây
Quắt khô, héo úa những ngày còn thơ.

Bỗng mùa xuân đến như mơ
Tuyết tan, đồng cỏ đến giờ hồi sinh,
Táo con khe khẽ cựa mình
Chào đời, một chiếc lá xanh mượt mà,
Có người nói: Chẳng ra hoa
Một cành, một lá, đâu là một cây!

Mười năm cây táo vươn cao
Xum xuê cành lá, ngọt ngào hương bay...
Hỡi người ăn trái hôm nay
Nhớ chăng cây táo những ngày còn thơ?

(Rai-nơ Kiếc-sơ, trích bản dịch của Quang Chiến, Văn Lớp 4)

Nguyên văn bài thơ Bài ca cây táo của nhà thơ Rainer Kirsch

Cây con khi mới đem trồng
Mỏng manh, gầy guộc giữa đồng ai hay
Chắc rằng cây chẳng nên cây
Quắt khô, héo úa những ngày còn thơ.

Bỗng mùa xuân đến như mơ
Tuyết tan, đồng cỏ đến giờ hồi sinh,
Táo con khe khẽ cựa mình
Chào đời, một chiếc lá xanh mượt mà,
Có người nói: Chẳng ra hoa
Một cành, một lá, đâu là một cây!

Năm năm qua biết bao ngày
Một hôm gió tới lung lay lá cành,
Táo con nghiêng ngả thân hình
Tưởng đâu trốc rễ, gẫy cành xác xơ.

Mùa xuân lại đến như mơ
Một bông hoa nở đợi chờ bướm ong
Có người nói: cũng như không
Hoa không kết trái còn mong nỗi gì!

Hè sang gọi mặt trời về
Vài ba trái táo cây khoe với đời,
Có người nói: gớm nắng trời
Táo kia chẳng chín cho đời được đâu!

Mười năm cây táo vươn cao
Xum xuê cành lá, ngọt ngào hương bay...
Hàng trăm trái chín trên cây
Ửng hồng đôi má, mê say lòng người.

Cây con nay đã lên mười,
Mùa thu mang đến ngọt bùi hương say.
Hỡi người ăn trái hôm nay
Nhớ chăng cây táo những ngày còn thơ.

(Người dịch: Quang Chiến)

Rainer Kirsch

Sống tại: Đức
Sinh tại: Döbeln, Đức
Sinh năm: 17 - 7 - 1934

Thể loại sáng tác:
- Thơ
- Truyện ngắn
- Kịch
- Tiểu luận

Sự nghiệp văn chương:

Trường phái: Trữ tình.

Ông sáng tác từ đầu những năm 1960, học sử và triết học tại đại học Halle, do có tư tưởng chống đối nên phải bỏ dở việc học hành., sau đó ông học tại Viện Văn học Becher. Ông từng giữ các chức vụ Chủ tịch Hội Nhà văn CHDC Đức (năm 1990), Viện sĩ Viện Hàn lâm Nghệ thuật

Giải thưởng: Giải thưởng F.C.Weiskopf (1983)

Các sáng tác

- Chuyến đi vào địa ngục của Schlaghand, 1973

- Đi chơi chợ, 1964

- Xứ sở Bum bum, 1978

- Du ngoạn, 1979

- Chức trách của nhà thơ, 1979

- Ausflug machen, 1980

- Ordnung im Spiegel, 1985

- Kunst in Mark Brandenburg, 1989

- Anna Katarina oder Die Nacht am Moorbusch, eine sächsische Schauerballade nebst dreizehn sanften Liedern und einem tiefgründigen Gespräch, 1990

- Die Talare der Gottesgelehrten, 1999

 

Bài này học sinh lớp 4 thì chưa thẩm thấu hết ý nghĩa sâu xa của nó đâu. Đến bây giờ qua bao sóng gió, lăn lộn với đời em mới thấy thấm thấm ý nghĩa của nó, nên post lên đây cho mọi người chiêm nghiệm.

 

Dạ, em với bác thì chắc đã dầu dãi nắng mưa rồi, để cho các bạn trẻ bị cuộc đời quần thảo có dịp chiêm nghiệm.

 

Khúc hát ru

Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi!
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ
Mẹ giã gạo, mẹ nuôi bộ đội
Nhịp chày nghiêng, giấc ngủ em nghiêng.
Mồ hôi mẹ rơi, má em nóng hổi
Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối
Lưng đưa nôi và tim hát thành lời:
- Ngủ ngoan a Kay ơi, ngủ ngoai a Kay hỡi!
Mẹ thương a Kay, mẹ thương bộ đội
Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần
Mai sau con lớn vung chày lún sân...

(Nguyễn Khoa Điềm, trích "Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ")

 

Gọi bạn

Từ xa xưa thuở nào
Trong rừng xanh sâu thẳm
Đôi bạn sống bên nhau
Bê vàng và Dê trắng.

Một năm, trời hạn hán
Suối cạn, cỏ héo khô
Lấy gì nuôi đôi bạn
Chờ mưa đến bao giờ?

Bê vàng đi tìm cỏ
Lang thang quên đường về
Dê trắng thương bạn quá
Chạy khắp nẻo tìm Bê.

Đến bây giờ Dê trắng
Vẫn gọi hoài: - Bê! Bê!

(Định Hải, Văn Lớp 4)

 

Trong sách giáo khoa lớp 4 chỉ có đoạn trích đến đó thôi. Còn đây là nguyên văn bài thơ:

Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ

Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi,
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ.
Mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội,
Nhịp chày nghiêng, giấc ngủ em nghiêng.
Mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi,
Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối,
Lưng đưa nôi và tim hát thành lời:
- Ngủ ngoan a Kay ơi, ngủ ngoan a Kay hỡi!
Mẹ thương a Kay, mẹ thương bộ đội
Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần,
Mai sau con lớn vung chày lún sân...

Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi,
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ.
Mẹ đang trỉa bắp trên núi Ka–lưi
Lưng núi thì to, mà lưng mẹ nhỏ,
Em ngủ ngoan em, đừng làm mẹ mỏi.
Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi,
Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng.

- Ngủ ngoan a Kay ơi, ngủ ngoan a Kay hỡi!
Mẹ thương a Kay, mẹ thương làng đói.
Con mơ cho mẹ hạt bắp lên đều
Mai sau con lớn phát mười Ka–lưi...

Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi,
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ.
Mẹ đang chuyển lán, mẹ đi đạp rừng.
Thằng Mỹ đuổi ta phải rời con suối
Anh trai cầm súng, chị gái cầm chông,
Mẹ địu em đi để dành trận cuối.
Từ trên lưng mẹ em đến chiến trường,
Từ trong đói khổ em vào Trường Sơn.

- Ngủ ngoan a Kay ơi, ngủ ngoan a Kay hỡi,
Mẹ thương a Kay, mẹ thương đất nước.
Con mơ cho mẹ được thấy Bác Hồ,
Mai sau con lớn làm người Tự Do...

 

Trăng thu

Trăng thu, trăng thu
Dáng tròn vành vạnh
Đầy như mâm bánh
Mát như tiếng đàn.

Ô kìa, chú Cuội
Có muốn rước đèn
Mặc quần áo mới
Xuống đây cùng em!

Rước đèn cá vàng
Cái đuôi nó lượn
Rước đèn con bướm
Đôi cánh nó bay.

Tùng dinh nhịp trống
Lân múa như say
Tung bước như bay
Ông địa lượn dẻo
Vòng trong vòng ngoài.

Trung thu phá cỗ
Vui thật là vui
Đêm về nằm ngủ
Nhớ ông trăng cười.

(Tạ Hữu Yên, Văn Lớp 4)

 

Làng ta

Làng ta phong cảnh hữu tình,
Dân cư giang khúc như hình con long
Nhờ trời hạ kế sang đông,
Làm nghề cày cấy vun trồng tốt tươi.
Vụ năm cho đến vụ mười,
Trong làng kẻ gái người trai đua nghề.
Trời ra gắng, trời lặn về,
Ngày ngày, tháng tháng nghiệp nghề truân chuyên.

(Ca dao cổ, Văn Lớp 4)

Nguyên văn bài ca dao:

Làng ta phong cảnh hữu tình,
Dân cư giang khúc như hình con long
Nhờ trời hạ kế sang đông,
Làm nghề cày cấy vun trồng tốt tươi.
Vụ năm cho đến vụ mười,
Trong làng kẻ gái người trai đua nghề.
Trời ra: gắng, trời lặn: về,
Ngày ngày, tháng tháng nghiệp nghề truân chuyên.
Dưới dân họ, trên quan viên.
Công bình giữ mực cầm quyền cho thay.
Bây giờ gặp phải hội này,
Khi thời hạn hán, khi hay mưa dầm.
Khi thời gió bão ầm ầm,
Đồng điền lúa thóc mười phần được ba.
Lấy gì đăng nạp nữa mà,
Lấy gì công việc nước nhà cho đang.
Lấy gì sưu thuế phép thường,
Lấy gì bổ trợ đong lường làm ăn.
Trời làm khổ cực hại dân,
Trời làm mất mát có phần nào chăng.

 

Bài thơ này tìm trên google không thấy bài thơ gốc của Tạ Hữu Yên toàn thấy bài hát do Dzoãn Nho phổ nhạc.