Cổ điển Pensées — Suy tưởng - Blaise Pascal

SUY TƯỞNG​

Tác giả: BALAISE PASCAL
Thi sĩ T.S. ELIOT giới thiệu
Dịch giả:Quách Đình Đạt
Hiệu đính và chú thích: Phạm Viêm Phương
Nhà xuất bản: IRED và NXB Khoa Học Xã hội
Số trang: 394 trang, khổ 14 x 21;
Giá bìa: 175.000 đồng​

​

Giới thiệu sách

Trích lời giới thiệu của thi sĩ T.S. Eliot :

Kế hoạch của công trình mà chúng ta gọi là Pensées này đã hình thành vào khoảng 1660. Cuốn sách hoàn chỉnh hẳn đã là một lời biện hộ cho Thiên Chúa giáo được kết cấu cẩn thận, đưa ra những lý do vốn sẽ thuyết phục dân trí thức. […] Pascal không phải là nhà thần học, và về thần học tín lý ông đã nhờ cậy các cố vấn tâm linh của ông. Ông cũng không thực sự là một triết gia có hệ thống. Ông là một người với một tài năng thiên bẩm to lớn về khoa học, và đồng thời là một nhà tâm lý học và luân lý tự nhiên. Vì ông là một nghệ sĩ văn chương vĩ đại, cuốn sách của ông hẳn cũng là cuốn tự truyện tâm linh của ông; bút pháp của ông, tránh dùng mọi phong cách đặc thù giảm nhẹ, nhưng vẫn đầy cá tính. Hơn hết, ông là người có những đam mê mãnh liệt; và niềm đam mê trí tuệ của ông đối với chân lý đã được củng cố bởi sự bất thỏa mãn dữ dội với cuộc sống con người trừ khi có thể tìm thấy một lời giải thích tâm linh.
Một vài tư tưởng của Blaise Pascal (nghe rất quen):
- Trái tim có những lý lẽ mà lý trí không hiểu được.
- Mỗi người cần tra vấn những suy nghĩ của mình, và sẽ thấy tất cả bị choán giữ bởi quá khứ và tương lai. Chúng ta hầu như không nghĩ về hiện tại; và nếu có thì cũng chỉ là toan tính cho tương lai. Hiện tại chưa bao giờ là mục đích của chúng ta. Quá khứ và hiện tại là phương tiện; chỉ có tương lai cần đạt tới. Như thế chúng ta chưa bao giờ sống nhưng lại mong đợi sống, và, chúng ta luôn chuẩn bị để được hạnh phúc, nên tất yếu là ta chẳng bao giờ được như thế.
- Chân lý ở bên này dãy Pyrénées, sai lầm ở bên kia.
- Tin tưởng là một hành động đánh cược khôn ngoan. Cứ cho rằng đức tin không thể chứng minh, thì có hề gì nếu bạn đầu cơ vào sự thật của nó và nó chứng tỏ là sai? Bạn phải đánh cược; đó không phải là điều có thể chọn lựa. … Chúng ta hãy cân nhắc cái lợi và hại khi đánh cược vào sự hiện hữu của Thượng Đế. Nếu thắng, bạn thắng tất cả; nếu thua, bạn không mất gì. Vậy thì đừng do dự, hãy đặt cược là Ngài hiện hữu.
- Ta hãy tưởng tượng có một số người bị xích lại với nhau, tất cả đều bị kết án tử hình, cứ mỗi ngày người ta đem ra cắt cổ một số, những người còn lại nhìn nhau thấy số phận mình trong số phận của đồng loại, cứ nhìn nhau như thế trong khổ đau và vô vọng, chờ đến phiên mình. Đó là hình ảnh của thân phận con người.
- Con người chỉ là một cây sậy, cây sậy yếu nhất trong thiên nhiên; nhưng là một cây sậy tư duy. Toàn thể vũ trụ không cần trang bị vũ khí để đè bẹp con người; một hơi sương, một giọt nước cũng đủ để giết con người. Nhưng, nếu vũ trụ đè bẹp con người, con người vẫn cao thượng hơn những gì giết chết con người, bởi vì con người biết mình sẽ chết và biết cái lợi thế của vũ trụ, trong khi vũ trụ chẳng biết gì cả.
- Nếu sống mũi nàng Cléopâtre ngắn hơn một chút thì có lẽ cục diện thế giới đã thay đổi.

* * *​

Cuộc sống ngắn ngủi của Blaise Pascal (39 tuổi, 1623-1662) gồm ba giai đoạn. Ở tuổi 28, Pascal ham mê khoa học và đã có nhiều khám phá và phát minh (những thí nghiệm về áp suất không khí, bàn tính bằng máy của ông được xem như cha đẻ của của máy tính ngày nay, v.v.). Năm 12 tuổi Pascal đã tự mình tìm ra 32 mệnh đề đầu tiên của Eukleides. Chính vì thế mà Chateaubriand gọi ông là “thiên tài khủng”. Sau đó, trong ba năm, Pascal có một cuộc sống trụy lạc trong giới thượng lưu, đi theo những người phóng đãng ham mê cờ bạc (ông xác lập những phép tính xác xuất là để cho mấy người này dùng). Kể từ 1654 cho đến khi chết ông sống hết sức khắc khổ. Sức khỏe thể xác và tinh thần suy sụp nhiều, ông chết, để lại một mớ bản thảo rời rạc, về sau được gom lại xuất bản dưới cái tên Pensées. (Phan Thanh Lưu, 2018)

 

hình như nhầm link rồi...

 

File MOBI