Священная история — история событий (преимущественно связанных с древними евреями), изложенная в Ветхом завете (начиная от сотворения мира), а также история событий, связанных с жизнью Иисуса Христа и зарождением христианства, изложенная в Новом завете. Священная история как предмет изучения является составной частью Закона Божьего.
CỰU-ƯỚC SÁNG-THẾ Thoạt khởi, Thiên Chúa tạo giời đất, rồi tách đất khỏi nước, lại bài trí mặt đất bằng thảo mộc, nuôi cá đầy bể, cho chim thú tràn rừng. Ngài lấy thế làm hài lòng. Vậy rồi Chúa sinh nhân loại hằng sống trong sự hiệp thông trực tiếp với Tạo Hóa, đặng ca tụng Ngài. ADAM VÀ HAVVA Chúa tạc những người nguyên sơ - ông Adam bà Havva - tựa hình vóc Mình, bèn an trí ở hoa viên diễm lệ khoảng phía Đông Địa Đàng. Ngài cho họ làm chủ vạn vật trên đất vả chúc sinh nở đầy dẫy. Vậy nhưng Chúa cấm họ xơi những cái rụng ra ở cây dạy-biết-lành-dữ. Tự bấy người hằng sống vinh phước nhờ ơn Tạo Hóa. SA-NGÃ VÀ TRỤC-XUẤT KHỎI ĐỊA-ĐÀNG Quỷ cám dỗ người khiến họ phạm trái cấm, ấy là tội khởi nguyên - nên Hóa Công trục xuất người khỏi Địa Đàng. Cũng kể như nhân loại đành đoạn giao Thiên Chúa. Người từ nay chết cả thể xác lẫn linh hồn, nhưng Chúa hứa chuộc họ khỏi mọi tội cùng sự chết thông qua Đấng Cứu Thế. HUYNH-ĐỆ TƯƠNG-TÀN Con ông Adam bà Havva gồm Qayin với Hevel soạn lễ toàn thiêu cúng Thiên Chúa. Ngài đẹp lòng với của lễ nhà Hevel. Nhà Qayin tị bèn giết em, khiến máu đổ xuống đất. Vì trọng tội nầy, Chúa đày Qayin chạy rông khắp gầm giời, lại thích mặt làm kẻ sát nhân. HỒNG-THỦY VỚI THUYỀN NOA Hàng thế hệ sau. Nhân loại nẩy nở khắp trần, mà chẳng kính sợ Thiên Chúa nữa. Duy có nhà Noa hằng thờ Hóa Công vả khuyên người hối cải. Chúa bèn phán quyết rửa đất khỏi chước dữ bằng trận lụt lớn. Nhưng nhằm hộ mạng Noa cùng gia đình, Ngài mặc khải họ hẵng đóng một thuyền mui rất to khỏe. CƠN HỒNG-THỦY Hồng thủy dâng suốt 150 ngày, song thuyền yên vị trên mỏm Rrt. Thêm 40 ngày thời nước dần rút, ông Noa bèn thả con bồ câu đi tìm bãi cạn. Con câu lượn hai vòng rồi cũng về thuyền, phải đến lượt thứ ba Noa mới khỏi đợi chim nữa - bởi chưng lũ đã dứt. CẦU VỒNG LÀ DẤU GIAO-ƯỚC GIỮA CHÚA VỚI NGƯỜI Hồng thủy vãn thời sự sống khắp đất cũng diệt cả. Nhà Noa mới rời thuyền biện lễ toàn thiêu dâng Chúa. Ngài bèn kết ước với Noa, rằng từ rày khỏi làm hồng thủy trên đất nữa, bèn dựng một cánh cung nối giời với đất, gác lên mây, đặng đánh dấu giao ước. Tự bấy nòi giống Noa sinh sôi đầy dẫy như sao giời.
THÁP BAVEL RẦY LOẠN Nhân loại ngày càng càn rỡ, bèn họp nhau dựng một tháp chọc giời hòng tự tôn. Việc ấy nghịch tới Chúa, nên Ngài đoái xuống khiến họ loạn ngữ chẳng thông đạt nhau nữa, cũng bởi thế tháp xây mãi chửa chịu xong. Chỗ ấy nay gọi Bavel, nghĩa "hỗn độn". Vậy rồi Chúa xua nhân loại tỏa đi muôn phương. AVRAHAM TỔ-PHỤ CHƯ-TỘC Nhằm giữ trung tín, Thiên Chúa chọn ngài Avraham ngoan đạo, dụ rằng : "Ngươi khá bỏ quê cha cùng xứ sở, đặng tới đất Ta dọn sẵn. Nay mai Ta cho ngươi làm dân lớn". Vậy thầy Avraham đem phu nhân Sara cùng thằng cháu Lot đi đến miền Knn theo chỉ định. ĐẤNG BA-NGÔI HIỆN-XUỐNG AVRAHAM Thầy Avraham ở với bà Sara cằn cỗi. Ngày nọ, có Ba Hành Giả tới tìm, vậy Avraham cung nghinh quá sức nồng hậu. Khách phán truyền bà Sara sắp sinh con trai. Phần bà Sara cơ hồ chửa tin, còn cười ồ lên. Nhưng thầy Avraham thầm vỡ rằng, đích thị Thiên Chúa viếng đấy. AVRAHAM HIẾN-HI YISHAQ Vả quả nhiên bà Sara sinh hài nhi, bèn định danh Yishaq, nghĩa "reo cười". Chúa quyết phen này thử tín đức Avraham, bèn truyền sát tế đứa con một mà thầy ngóng đợi đã lâu. Vậy lòng nhất mực kính mộ Thiên Chúa buộc Avraham thi hành. Nhưng lúc sửa lễ toàn thiêu, Chúa sai thiên sứ hiện xuống ngăn ngài lại.
YAAQOV LỘN-ĐẢ CHÚA Một hôm, Yaaqov con Yishaq đi về nhà. Nhưng có Kẻ bén gót vả vật lộn với Yaaqov. Đến khi bình minh ló dạng, Yaaqov cúi xin Ngài giáng phước. Ngài phán : "Từ nay danh ngươi không còn Yaaqov nữa, mà Yisrael. Và vì ngươi dám đấu Thiên Chúa, nên mai đây thắng cả nhân loại". BÀO-HUYNH BÁN-ĐỨNG YOSEF Các anh đều tị Yosef, vì chàng được thân phụ Yaaqov quý chuộng nhất. Theo anh cả Yehuda xúi, họ bán chàng cho thương lái Ai Cập lấy 20 nén bạc, lại dối cha rằng Yosef bị thú đói xé xơi rồi. Lòng ghen tương dọn lối cho các bào huynh sa sự dữ, song đừng hòng qua mắt Chúa. YOSEF Ở AI-QUỐC Sau bao phen chịu khốn nạn, cuối cùng Yosef được trở nên quan lớn Ai Cập. Nhưng một đận túng đói, các bào huynh phải lần hồi sang Ai quốc xin bánh lót lòng. Yosef mới sai đày tớ đong đầy bánh vào bao và sá hết sự dữ họ trút lên vai mình, bởi chàng vẫn nặng nghĩa huynh đệ đấy.
ÁCH NÔ-LỆ AI-CẬP Chừng bốn thế kỉ sau. Hậu duệ Yaaqov - hội chúng Yisrael đã trở nên đông đảo thịnh vượng bậc nhất Ai quốc. Vậy nên perro quàng ách khổ sai lên đầu họ. Ngài hòng lo cái thế càng lớn bội của dân Chúa, bèn truyền chỉ nhận nước hết hài đồng Yisrael. MOSHE Thuở ấy có bà chẳng đành dứt sinh linh đỏ hỏn nhà mình, bèn bỏ con vào nôi đan đem giấu ở lùm sậy ven sông, bởi còn tin Chúa chửa từ rẫy nó đâu. May thay lệnh ái perro phát hiện hài tử, bèn chạnh lòng ẵm về nuôi. Vậy Moshe, nghĩa "thủy xuất tử", được Chúa chọn cởi dân Mình khỏi ách nô lệ Ai quốc. BỤI GAI CHÁY Thầy Moshe bỏ cung perro, trẩy tận núi Herev tìm cỏ nuôi chiên. Một hôm ngài thấy rờ rỡ bụi gai rậm bốc cháy mà chẳng rụi tàn. Bèn lại dòm kĩ, bỗng trong bụi có Tiếng Chúa ới gọi : "Hỡi con Ta, khá mau dẫn dân Ta - con cái Yisrael - ra khỏi đất Ai Cập... vả Ta sẽ ở cùng các con !". CHIÊN PHỤC-SINH Để trị thói vô tín bạc ác của các người Ai Cập, Thiên Chúa phán truyền rằng : Qua một đêm, mọi con đầu lòng đều chết. Nhưng Chúa hứa tha hội chúng Yisrael khi đi ngang qua nhà họ, hòng phải đánh dấu trên cửa bằng huyết chiên non sát tế. Vậy Chúa đã lập tân ước bằng lễ Phục Sinh, hay gọi Vượt Qua, nghĩa "chuyển đổi" từ sự chết sang kiếp sống vĩnh hằng. XUẤT AI-CẬP Chúa dẫn dân Yisrael ra khỏi Ai quốc, song perro vội xua quân đuổi áp Hồng Hải. Vâng lời khải của Đức Chúa, thầy Moshe giơ tay trước biển, tức thời nước rẽ đôi. Con cái Yisrael điềm nhiên sang qua như thể đất khô, còn quan quân Ai Cập chết đắm cả.
BÁNH THIÊN-ƠN Trên đường vào hoang địa, dân Yisrael lâm nạn túng đói. Thầy Moshe đã nghe tiếng oán thán, bèn bảo hội chúng rằng Chúa không nỡ ruồng con cái Ngài đâu. Vậy Chúa ngự thiên quốc bèn đoái xuống những hột gì tròn mịn như sương đọng mặt đất, mà nghe mùi thơm phức có khác chi bánh phết mật. THẬP GIỚI-LUẬT VÀ KHẾ-ƯỚC BI Thiên Chúa lại ban cho thầy Moshe đôi thạch phản chạm mười lời răn để hội chúng hòng tuân thủ : 01. Ta YHWH Thiên Chúa của con, Đấng đã đem con rời Ai Cập, ra khỏi nhà nô lệ, đặng con không còn thần nào khác trước nhan Ta. 02. Chớ tạc cho mình ngẫu tượng nào theo hình những vật trên trời cao hay dưới đất thấp, hoặc nơi nước thẳm hay trong địa đạo. Cấm con phượng thờ quỳ lạy chúng nó, vì Ta YHWH Thiên Chúa của con là Đấng Tể Trị kị tà. Với kẻ nào ganh ghét Ta, thời Ta vin tội đó ở tổ tông mà giáng phạt con cái bọn ghét ganh Ta tới ba bốn đời. Nhưng Ta ban ơn sủng đến muôn ngàn thế hệ cho ai hằng kính mộ Ta và biết vâng giử lời Ta răn. 03. Chớ lạm danh YHWH Thiên Chúa của con vào việc vô bổ, vì Đức YHWH chẳng dung tha mà còn trách phạt kẻ nào mượn danh Mình làm những sự vô bổ đó. 04. Hãy nhớ ngày nghỉ để giữ làm thánh nhật. Hẵng làm việc suốt sáu ngày, nhưng dành ngày thứ bảy làm shabat cho YHWH Thiên Chúa của con. Cấm con làm việc trong ngày đó, cả cháu trai cháu gái nhà con, chí tôi gái tớ trai, đến súc vật, vả khách lạ ghé nhà con chơi. Bởi suốt sáu ngày Đức YHWH đã sáng tạo trời đất, bể khơi cùng muôn vật trong đó, rồi Ngài nghỉ ngày thứ bảy. Vì vậy, YHWH chúc phước cho shabat vả thánh hóa ngày đó. 05. Hãy hiếu kính cha mẹ, hầu cho con được sống lâu trên đất mà Đức YHWH Thiên Chúa của con hằng ban. 06. Cấm con sát nhân. 07. Cấm con tà dâm. 08. Cấm con lạm kiếp. 09. Cấm con chứng dối phương hại người láng giềng. 10. Cấm con tham muốn nhà láng giềng, cũng chớ tham luyến vợ người, hoặc tôi trai tớ gái, hay bò lừa cùng mọi vật thuộc về kẻ đó. LỀU-TẠM LÀM THÁNH-ĐƯỜNG NGUYÊN-SƠ Phụng mạng Chúa truyền, thầy Moshe cất một lều tạm làm chốn hội kiến, hòng từ rày cầu Thiên Chúa trước cộng đoàn thôi. Nhân lúc Moshe sắp vào đọc kinh, bỗng có luồng mây ứng giáng cửa lều, ấy là vinh hiển Đức YHWH đầy dẫy đền tạm. Tự bấy tín hữu hành lễ trong đền thờ Thiên Chúa, đặng xin Ngài sá tội và thanh tẩy tâm hồn. KHUYÊN CÁC EM NHỎ : CHỚ QUÊN ƠN CHÚA ! Những giới luật Thiên Chúa ban cho dân Ngài thông qua thầy Moshe, ấy là khuyến dụ chúng ta hằng kính mến Đức Chúa, tuân giử lời răn của Ngài, đừng để cám dỗ Ngài : "Hãy kính sợ Thiên Chúa là Đấng Muôn Trị của con và chỉ phụng hiến Mình Ngài thôi... kẻo mà... Ngài diệt khỏi cõi đất đấy".
TIÊN-TRI SHAMUEL Thiên Chúa đoái lời khấn của bà Hanna dân Yisrael, ơn ban một mống nam nhi mà bà nguyện cung hiến đời nó cho Đức Ngài. Vậy trẻ Shamuel lớn lên, được Chúa chọn làm chức tiên tri. Shamuel thị kiến tai vạ sắp giáng vì thói khan tín niệm, mới khuyến dụ dân mình lánh xa ngẫu tượng đặng hướng về Thiên Chúa Vĩnh Hằng. SHAUL LÀM VUA KHAI-CƠ YISRAEL Kì mục Yisrael tới hỏi Shamuel đặt vua lên vai họ. Đoạn, thầy lấy lọ dầu xức đầu Shaul. Nhưng Thiên Chúa đã biến lòng vua nầy ra khác, nên hạo khí Ngài bỏ đi cho u linh được thể quấy quả Shaul. MỤC-ĐỒNG DAVID ĐĂNG-CƠ Thiên Chúa lại chọn mục đồng David rồi xui thầy Shamuel xức dầu cho làm tể trị Yisrael, nên tự bấy hạo khí ở cùng David. Vậy Chúa rộng ban cho kẻ được chọn cái thần khí mạnh tới nỗi quật ngã sư tử những lúc định vồ đàn chiên của người, vả kịp cứu chiên con khỏi nanh vuốt thú dữ. DAVID VÀ GOLYAT Dị nhân Golyat khi miệt Thiên Chúa quá thể, song hàng ngũ Yisrael khiếp đảm chẳng dám cự, bởi chưng hắn kiệt hiệt quá. Bữa ấy David nhân danh Chúa, bèn xung phong đấu gã khổng lồ võ trang. Tiểu anh hùng chỉ liệng hòn đá mà hạ Golyat đấy. DAVID VÀ SHAUL Shaul bởi ghen tương đưa đường mà toan hại David, nhưng bị Chúa nẫng tay trên. Ông Avishay bèn dẩy lòng trả thù thay bạn, mà David bảo chớ làm gì đức vua cả. Bấy giờ Shaul mới vỡ rằng David cứu mạng mình đấy. Song Shaul chửa chịu hối trước nhan Chúa, âu vì tị hiềm khiến lòng ngài không sao khoan hòa nữa. THI-THIÊN DAVID Đức David thuở mục súc thường gảy hạc cầm ngâm thi thiên, sau những bài ấy gom làm Sách. Đa số sách Thánh Kinh là hợp tuyển cầu nguyện mẫu, thảng hoặc gieo sấm truyền Đấng Cứu Thế : Như đức Yehoshua Xức Dầu, cùng Mẹ Ngài - Thánh Đồng Trinh Myriam hậu duệ vua David. RƯỚC HÒM VÀO YERUSHALAYIM Lúc lên vua, đức David định đô ở Yerushalayim. Để tỏ lòng kính mộ Đấng YHWH, ngài cho cử lễ rước hòm chứng Thiên Ngôn vào thành, bên trong hòm đặt đôi thạch bi thời Moshe khắc mười điều răn, mà hòm quàn tại thánh điện trên đồi Siyyon.
VUA SHLOMO THÔNG-THÁI Thiên Chúa đẹp lòng với vua Shlomo, bèn đoái khấn nguyện hòng ban cho đức thông thái cùng lẽ công chính. Mà quả thực, ngài xét việc nào cũng phân minh cả. Truyền rằng có hai bà nọ ganh nhau một anh hài, vua hạ lệnh bổ nó làm đôi. Vậy đứa bé được trả cho người dám la lên : "Thôi thì hãy giao cho chị kia, chỉ xin đừng giết nó !". TIÊN-TRI ELIYYAHU Lệ vương Ahav sai người truy bắt ngôn sứ Eliyyahu. Thiên Chúa bèn giấu vị tiên tri nơi đồng vắng, thường ngày có đàn quạ mang thức ăn đến cho. Vậy Chúa phù hộ ai hằng thờ kính Mình đấy. CON BÀ-GÓA PHỤC-SINH Đợt hạn hán nọ, có bà góa nghèo nuôi ăn cho đức ngôn sứ Eliyyahu. Lúc con bà trở ốm chết, thầy Eliyyahu cầu Chúa cho đứa bé được phục sinh. Đức Chúa đoái lời khấn, bèn trả sinh khí cho con bà góa. Nhờ kì tích nầy, Chúa ơn chứng rằng Eliyyahu là tôi thuộc Mình vậy. THẦY ELIYYAHU THĂNG-THIÊN Chúa phán cùng tiên tri Eliyyahu rằng, sắp đưa thầy lên thiên đàng hằng sống. Vậy môn đồ Eliyyahu là Elisha xin đức tiên tri truyền lại quyền năng thuộc linh. Nhân khi thầy thăng thiên bằng cỗ xe sắt rực lửa, Elisha mới vỡ rằng lời mình nay đà ứng nguyện.
VUA YOSHIYAHU TRUYỀN HỊCH Thầy cả Hilqiyahu tìm được cuộn Hình Thư có nhẽ đời Moshe để lại, bèn đem dâng vua Yoshiyahu xứ Yehuda. Bấy giờ vua lượt hết sách luật Thiên Chúa, mới vỡ rằng bấy chầy dân sự không tuân thủ Khế Ước nữa. Đức vua bèn triệu hội chúng đến thánh điện, đọc to các điều chép trong Hình Thư, rồi sức cho muôn người hẵng kính thờ Thiên Chúa vả biết vâng giử lời răn của Ngài. PHÁT-VÃNG BAVEL Tiên tri Yirmayahu hằng khuyên dân sự từ bỏ thần tượng, lạc thú và những tội ác. Song hội chúng không chịu sám hối trước nhan Chúa nữa, vì vậy quân Bavel chinh phục. Mãi 70 năm sau, Thiên Chúa mới gia ơn cho dân tộc thoát kiếp lưu đày. Tự bấy họ thành thực hối cải và nguyện tuân giử Thánh Luật. TIÊN-TRI DANIYYEL Tiểu đồng Daniyyel thuở phát vãng Bavel vẫn nhất mực trung tín Thiên Chúa, bèn nhận diễm phước là tài tiên tri. Bấy giờ thầy cảnh báo đức vua Belsharusur về ngày tận số Bavel. Nguyên là hôm ấy vua bày tiệc quá sức linh đình, để đến nỗi bất cẩn làm uế tạp thánh tước đền thờ Yerushalayim. Nhằm trị thói phạm thượng nầy, Thiên Chúa phán xét như sau : Vua Belsharusur thời bị giết, còn đô thành Bavel thất thủ. TIÊN-TRI YESHAYAHU Áng bảy thế kỉ trước Thiên Chúa Giáng Sinh, ngôn sứ Yeshayahu đã dự báo ngày chào đời của vị Mashiya - Đấng Cứu Thế, tức Chúa Yehoshua Xức Dầu. Thầy thị kiến chuẩn xác về sinh quán, sự đời, khốn nạn đến cái chết, cùng cuộc phục sinh của Ngài, hầu y những sự kiện diễn ra sau nầy và được chép trong sách Tân Ước vậy. THẾ-GIAN KHÔNG CÒN TỐI-ÁM Qua tiên tri Yeshayahu, Thiên Chúa truyền nhân loại biết rằng : Chỉ khi Đức Yehoshua Xức Dầu Con Một Thiên Chúa tái lâm, hễ ai hằng kính mộ Ngài mới được cứu độ. Ấy là lúc Thiên Quốc ở rất gần cõi đất. Các thú săn mồi cùng trẻ em sẽ chung sống mà hòa ca "thế gian từ nay không còn sự dữ nữa".
TÂN-ƯỚC YOHANAN TIỀN-HÔ XUẤT-SINH LÀM THÁNH-TẨY Thầy thượng phẩm Zekarya cùng phu nhân Elishava đều kẻ công chính trước nhan Chúa, nhưng đã cao niên vẫn hiếm hoi. Bấy giờ tổng lĩnh thiên sứ Gavriel hiện trước hương án, phán cùng Zakarya rằng thầy sắp được anh hài mà Chúa giáng phước với danh xưng Yohanan (thiên ơn). Vả quả nhiên Yohanan chào đời, lớn lên làm trang thiếu niên quá đỗi tuấn kiệt. Bèn vâng lời Đức Thánh Linh ẩn cư nơi hoang địa "cho đến ngày trình diện Yisrael". TRUYỀN-TIN Thiên sứ trưởng Gavriel lại ghé miền Naserat loan báo rằng Chúa đã chọn Mẹ Đấng Cứu Thế là Đức Trinh Nữ Maryam, người vừa hứa hôn bác thợ mộc Yosef. Vinh danh Đức Chúa trên trời, Bình an dưới thế cho người thiện lương. Đêm ấy Đấng Thánh Linh tỏa hào quang rạng rỡ, bà Maryam bèn trở dạ hạ sinh Hài Đồng, định danh Con theo Thiên Ngôn, ấy là Yehoshua (cứu tinh). THIÊN-SỨ HIỆN XUỐNG MỤC-DÂN BEIT-LEHEM Mấy người chăn chiên canh khuya ở Beit-Lehem thời trước nhất được biết Chúa Yehoshua Xức Dầu đà hạ sinh. Lúc ấy Đấng Thánh Linh hiện xuống mà bảo : "Chớ sợ ! Nầy tôi báo cho anh em cả mừng : Đêm nay một Vì Cứu Tinh vừa giáng sinh giữa anh em ở thành David. Ngài là Đức Chúa Xức Dầu mà anh em hẵng gặp một Hài Đồng bọc tã, nằm trong máng cỏ đấy". MỤC-DÂN HOAN-TỤNG Khi ghé thạch động, các người mục súc thấy bà Maryam, ông Yosef cùng đoàn thiên binh. Họ bèn cúc cung trước nhan Ngài vả kể lại cho nhau lời Thánh Linh truyền. Bà Maryam nghe như nuốt từng lời, hòng tạc lòng làm lưu niệm. Rồi nhóm mục tử bái biệt về, vừa đi vừa ca tụng Thiên Chúa. PHƯỚC-TINH BEIT-LEHEM Lại nói, có ba hiền giả Viễn Đông tới Beit-Lehem hỏi : "Tân vương Yehuda vừa sinh hiện ở đâu ? Bên Đông phương chúng tôi đã thấy sao Ngài, nên quá cảnh sang chiêm bái Ngài !". Quả nhiên, có ánh sao mai dẫn họ đến tận Beit-Lehem rồi dừng ngay chỗ Đấng Xức Dầu giáng sinh.
CUNG-TIẾN THIÊN-CHÚA Vào ngày thứ 40 sau khi Đức Yehoshua giáng sinh, bà Maryam ông Yosef đem Con lên thánh điện Yerushalayim tiến dâng Thiên Chúa. Bấy giờ có cụ Shimon nghe Đức Thánh Linh phán rằng, cụ không chết cho tới chừng kiến diện Đấng Cứu Thế. Bèn ẵm Hài Nhi trên tay mà chúc : "Muôn muôn lậy Thiên Chúa cao cả, giờ đây theo lời Ngài đã hứa, xin để kẻ tớ thuộc nầy được thanh thản ra đi !". Xong, cụ dặn bà Maryam mai nầy hòng chịu thương khó vì Con, như "một lưỡi gươm đâm thấu tâm hồn bà". TRỐN QUA AI-CẬP Vua Hordos hay tin Lĩnh Tụ Yehuda đà xuất sinh, bèn sức cho phải giết Hài Đồng, bởi chưng lo sợ mai nầy mất ngôi về Ngài. Đấng Thánh Linh bèn mông triệu ông Yosef hãy lánh qua Ai Cập. Vậy là lúc giời chưa tỏ, ông Yosef bà Maryam vội chổi dậy đem Đức Yehoshua trốn đi. HÀI-NHI YEHOSHUA Ở NASERAT Sau nầy vua Hordos Cả hoăng, ông Yosef bà Maryam lại phụng mạng Chúa đưa Đức Yehoshua về thành Naserat định cư. Hài Nhi Yehoshua lớn lên càng khôi ngô, thường hầu thân phụ Yosef làm mộc. Cậu đã đầy khôn ngoan, vì hằng được ơn điển Thiên Chúa vậy. Và để tuân giử điều răn thứ 5 của Đức YHWH, Cậu luôn vâng lời cha mẹ dưới thế của Mình. HÀI-NHI YEHOSHUA VIẾNG ĐỀN Năm Cậu Yehoshua mười hai tuổi, ông Yosef bà Maryam lần đầu cho Con cùng đi Yerushalayim trẩy hội Vượt Qua. Vậy Đức Yehoshua nán lại đền ba hôm mà cha mẹ chửa kịp hay. Cậu ngồi giữa các thầy tế và làm ai nấy sửng sốt về ứng trí của Mình. Lúc ông bà đôn đáo lại tìm, Cậu nói : "Việc gì thầy mẹ phải tìm Con chứ ? Bổn phận Con là phải về nhà Đấng Thiên Thượng Cha Con đó mà". Song ông bà không hiểu gì.
ĐỨC YEHOSHUA CHỊU PHÉP TẨY Cái năm Đức Yehoshua tròn 30 tuổi, bèn đến sông Yarden nhận phép tẩy của ông Yohanan Tiền Hô. Yohanan thiết tưởng mình đâu đáng xách dép cho Đấng Cứu Thế, song vì vâng lời Ngài mà thi hành. Phép xong, bỗng từng giời cởi ra, Đấng Thánh Linh hóa bồ câu ngự xuống vai Đức Yehoshua. Vậy rồi có Thiên Ngôn vọng xuống rằng : "Nầy hỡi Con yêu dấu của Ta, Con đẹp lòng Ta mọi đàng !". MƯỜI-HAI TÔNG-ĐỒ Tự bấy Đấng Xức Dầu đi truyền giảng, khuyên hội chúng hãy hối cải, bởi "Thiên Quốc đã đến gần". Vả Ngài chọn được mười hai môn đồ : Ông Andreas, ông Yohanan Tông Đồ, ông Petros Đá Tảng, ông Yaaqov Nhớn, ông Filip, ông Bartolmay, ông Mattay, ông Toma, ông Yaaqov Nhỏ, ông Tadeus, ông Shimon Quá Khích, vả ông Yehuda Ishqeriyyot - kẻ về sau phản Chúa. Các sứ đồ nầy nguyện theo Chúa Xức Dầu cầu học những lẽ huyền nhiệm của Thiên Quốc. ĐUỔI BỌN BÁN-RONG KHỎI ĐỀN Vào cái đêm vọng lễ Vượt Qua, Đấng Xức Dầu đã lên thánh điện Yerushalayim. Ở đấy có những kẻ chen nhau phát mại bò, chiên, bồ câu, và còn đổi tiền ngay trước hương án. Ngài bèn vớ ngọn thừng làm roi, đoạn xua họ khỏi đền, mà rằng : "Các ông các bà có gan, cứ phá Đền nầy đi, nhưng nội ba hôm Ta sẽ dựng lại !". Vậy Đền chính là thân thể Ngài, vả Ngài tiên báo, sau ba ngày chịu đóng đanh thời Ngài từ cõi chết chổi dậy. MẺ CÁ BẤT-NGỜ Một dạo, các môn đồ hì hụi chài cá cả đêm chẳng được gì. Đến khi họ thối chí rồi, Thầy bèn bảo Shimon thả lưới lần nữa, ngờ đâu mẻ nhiều khôn xiết. Thế là Shimon thất kinh quỳ mọp dưới chân Đức Yehoshua, bởi ông vỡ rằng chính Chúa vừa gieo kì tích đấy. Bấy giờ Đấng Xức Dầu mới dụ, rằng từ rày Shimon phải đi "chài" người hòng chuộc tội cho họ.
ĐỨC YEHOSHUA ĐÀM-ĐẠO VỚI THẦY NAQDIMON Trong lúc mạn đàm với thầy Naqdimon, Đức Xức Dầu phán rằng : Chỉ có ai đã nhận lãnh phép tẩy, xuất sinh nhờ nước và hạo khí, thời mới vào Thiên Quốc được. Bấy giờ Ngài cũng lộ chút thiên cơ rằng, Ngài giáng trần không phải để lên án, mà chính là chuộc nhân loại khỏi tội thông qua sự đóng đanh trên Thập Giá, "hầu cho ai tin Ngài không bị hư mất mà được sống muôn đời". ĐẤNG XỨC-DẦU ĐI TRUYỀN-GIẢNG Đấng Xức Dầu hằng đi khắp nơi rao truyền rằng : Điều gì mình muốn người làm cho, thời hẵng làm điều đó cho họ trước. Kế đến Ngài dạy dân sự cầu Kinh Lạy Cha. Thông qua bài nguyện này, chúng ta biết phải khoan thứ người mạo phạm mình để chính chúng ta được Chúa ơn sá cho đấy. Lậy Cha chúng con trên trời, Danh Cha được thánh, Nước Cha được đến, Ý Cha được nên ở đất cũng như trời. Xin Cha ban cho chúng con lương thực đủ ngày, Vả hẵng tha tội cho chúng con như chúng con có tha kẻ nghịch mình. Xin chớ để chúng con sa chước cám dỗ, Mà hẵng cứu chúng con khỏi mọi sự dữ. Amin ! CHÚA YEHOSHUA DẸP YÊN BÃO BỂ Xế chiều, Đức Xức Dầu cùng môn đồ cưỡi thuyền vượt bể, lúc ấy Ngài đã thiêm thiếp. Bỗng bể động, gió giật dữ lắm. Môn đồ hoảng sợ bèn lay Thầy dậy : "Lạy Chúa cứu chúng con, chết đến nơi rồi !". Ấy thế Ngài ra hiệu cho gió im đi, rồi dụ : "Hà tất các anh phải sợ, thế tín đức để đâu rồi ?". Vậy là môn đồ được mẻ thán phục quyền năng trong lời Đức Yehoshua. CHÚA CỨU MẠNG CON NHÀ YAIR Người cai nhà hội Yair có đứa con gái đương hấp hối. Đức Xức Dầu bèn bảo ông ta : "Chớ sợ, cứ vững tin !". Đoạn, Chúa nắm tay cô bé, hối rằng : "Con ơi, khá nghe Ta : Chổi dậy !". Thế là cô bé hoàn hồn. Vả tự bấy lời chứng kì tích nầy đã lan toàn cõi. CHÚA CHỮA NGƯỜI THONG-MANH Lão mù Bartime nghe phong thanh Đấng Xức Dầu đi ngang mình, bèn ới Ngài : "Bớ Con nhà David, xin thương tôi với !". Đức Yehoshua mới dừng chân hỏi người mù muốn gì. Khi nghe rõ ngọn ngành, Ngài phán : "Nhìn đi, tín đức chữa lành cho nhà anh đó !". Vậy lão mù phục hồi thị giác. Bởi thế Chúa vẫn hằng cứu ai tin tưởng Mình đấy.
DỤ-NGÔN «NGƯỜI SHOMRON NHƠN-TỪ» Có ông thưa rằng : "Ai người thân cận tôi chứ ?". Đấng Xức Dầu không vội đáp, mà kể truyện lữ khách nọ cứu chữa người bị đả thương nằm vật ven đường, trong lúc một thầy tư tế cũng thấy mà ngoảnh mặt làm ngơ. Vậy dụ ngôn cho chúng ta biết rằng, bất kể ai tỏ lòng thương xót chúng ta thì đều thân cận ta. Và qua đó Đức Xức Dầu răn chúng mình hẵng nên nhơn từ với nhau và thương người như thể thương thân. MARTA VÀ MARYAM Hôm Đức Xức Dầu đến viếng ông Elazar, hai chị ông là Marta và Maryam hồ hởi rước Chúa vào nhà. Ấy vậy cô út Maryam ngồi bên chân Ngài lắng nghe từng lời Đấng Cứu Độ, còn cô cả Marta cứ tất bật soạn món giải khát. Bấy giờ Đức Xức Dầu dụ Marta rằng : Chớ để vướng bận gì ngoài sự cứu rỗi linh hồn. SƠN-THƯỢNG BẢO-HUẤN VÀ CHÂN-PHƯỚC BÁT ĐOAN Một dạo, hội chúng lũ lượt kéo nhau đi ngắm Đấng Xức Dầu rao giảng và để được chữa bệnh. Ngài bèn lên một mỏm đồi mà phán truyền. 1. Phước cho kẻ có tâm hồn nghèo khó, vì được vào Thiên Quốc. 2. Phước cho kẻ than khóc, vì được Thiên Chúa yên ủy. 3. Phước cho kẻ thiện lành, vì được Đất Hứa làm gia nghiệp. 4. Phước cho kẻ khao khát nên người công chính, vì được Thiên Chúa cho no thỏa. 5. Phước cho kẻ có lòng thương xót, vì được Thiên Chúa xót thương. 6. Phước cho kẻ có tâm hồn trinh bạch, vì được kiến diện Thiên Chúa. 7. Phước cho kẻ kiến tạo hòa bình, vì được làm con Thiên Chúa. 8. Phước cho kẻ chịu bách hại bởi sống công chính, vì được sở hữu Thiên Quốc. 9. Phước cho kẻ vì Thầy mà chịu mạ lị, tầm nã và vu khống rất ác xú. Hãy tin yêu vui mừng, bởi ơn lành trên trời cho anh em quả thật lớn thay, mà vì chưng các ngôn sứ đời xưa cũng từng bị đối xử như thế.
KÌ-TÍCH NUÔI-ĂN NĂM Ổ-BÁNH Rồi đó, bài giảng xong, Đức Xức Dầu dặn môn đồ lấy bánh cho đoàn dân lót dạ - những năm ngàn người. Ấy thế chỉ có năm cái bánh mạch nha cùng hai con cá, nên Chúa cầu phước cho những thực phẩm ít ỏi đó. Đoạn, Ngài bẻ bánh mà bảo môn đồ đem chia cho hội chúng. Vậy là hóa cả thảy 12 thúng đầy. CHÚA YEHOSHUA ĐI TRÊN MẶT NƯỚC Lại một lần vượt bể, các môn đồ Đấng Xức Dầu bỗng thấy Thầy thung thả bước đi trên mặt nước. Các ông phát hoảng tưởng Ngài làm ma, ấy thế Đức Xức Dầu chỉ gọi Petros lại phía Mình. Ông Petros bèn rón chân ra mặt nước, đã định tiến về chỗ Thầy, mà rồi sóng dập dềnh khiến ông kinh quá, thế là đánh rớt tín niệm và cũng chìm dần xuống nước. Lúc ấy Đức Xức Dầu dang tay nắm lấy Petros, bảo : "Ai bảo anh sinh nghi, sao mà thiếu thành tín thế ?". Vậy, chúng ta phải vững tin ở Thiên Chúa, có vậy Ngài mới phù hộ cho chứ. CHÚA BIẾN-HÌNH Không lâu trước kì chịu khốn nạn, Đấng Xức Dầu dẫn ba tông đồ gồm Yohanan Tông Đồ, Petros Đá và Yaaqov Nhớn lên đồi Tavor hành lễ. Bữa ấy, đương lúc môn đồ lâm râm cầu nguyện, bỗng Chúa hiển dung khác thường : Nhan Ngài chói lọi, còn áo trắng tinh sáng láng. Rồi các vị Moshe và Eliyyahu hiện đến uy nghi hòng đàm đạo với Ngài. Trong làn mây phủ có Thiên Ngôn vọng ra : "Nầy là Con yêu dấu của Ta, hằng đẹp lòng Ta mọi đàng. Nay chúng ngươi phải vâng lời Nó !".
LÃO ELAZAR PHỤC-SINH Đức Xức Dầu đón biết Elazar qua đời đã bốn hôm rồi, bèn đi đến hang khâm liệm lão. Chúa thấy chị em Marta và Maryam đang vật vã khóc than cho cha già quá cố, bèn truyền : "Ta là Đấng Phục Sinh và Vĩnh Hằng, hễ ai tin Ta mới sống muôn đời". Đoạn, Ngài cất tiếng gọi Elazar, thế là lão cời áo quan đi ra khỏi hầm mộ. Vậy nên ai nấy vững tin lời Đấng Xức Dầu - Con Một Thiên Chúa. CHÚA XỨC-DẦU GIÁNG PHƯỚC CHO ẤU-ĐỒNG Lúc làm phép lành cho trẻ, Chúa có dụ rằng, Thiên Đàng hằng thuộc về chúng, và rằng "kẻ nào không ngắm Thiên Quốc bằng mắt trẻ thơ, thời không vào đó được". Vậy rồi Ngài ôm các em vào lòng, chạm nhẹ lên bờ vai con trẻ hòng chúc phước.
DỤ-NGÔN «CON CHIÊN LẠC ĐÀN» Để khuyên bọn người bội ước hãy sám hối bởi Thiên Quốc đã đến gần, Đức Xức Dầu mới dụ họ rằng : "Thật, trên trời sẽ hoan nghinh một tội nhân biết hối cải còn hơn chín mươi chín kẻ công chính chẳng thèm ăn năn". Vậy rồi, Ngài đem suy bì hạnh phúc nầy với với nỗi vui mừng của một mục đồng khi tìm được con chiên lạc mất. DỤ-NGÔN «ĐỨA CON HOANG-ĐÀNG» Nhà thầy nọ có đứa con út bỏ nhà đi viễn xứ. Sau khi đã ăn chơi thập thành và tiêu sạch sản nghiệp được thừa kế, nó lại mò về. Nhác trông thằng út đã về, người cha khôn giấu nỗi vui mừng. Đứa con cả đi làm đồng về, thấy trong nhà hân hoan lạ thường. Hắn tỏ mặt giận lẫy. Vậy rồi cha mới bảo anh cả rằng : "Con ơi, con cũng nên hoan hỉ reo cười vì đứa em con đã chết nay đà sống lại chứ !". Như thế đó, Chúa luôn hởi lòng đón bất cứ ai biết ăn năn rồi sá cho mọi tội đã vầy.
MƯỜI NGƯỜI PHUNG-CÙI Có đám bị phung nọ xin Đấng Cứu Rỗi chữa bịnh cho. Ngài bèn trỏ họ đi trình diện các thầy tế tư. Nhưng trên đàng đi bỗng sảy kì tích : Những bịnh nhân này đều được khỏi phung. Ấy thế trong đám có đúng một người trở lại sấp mặt tạ ơn Đấng Xức Dầu. Đức Yehoshua mới hỏi anh ta rằng : "Cả mười người các anh sạch bịnh rồi, vậy chín kẻ kia đâu ?". Em thấy đó, chúng ta phải luôn luôn hàm ơn Thiên Chúa. CHÚA ĐI VÀO THÁNH-THÀNH Ít bữa trước khi chịu phép đóng đanh, Chúa Yehoshua Xức Dầu cưỡi lừa đi vào Yerushalayim. Ai nấy gặp Chúa đều trải áo khoác và cành cọ xuống đất hòng đón nhan Ngài. Họ mới đồng thanh rằng : "Hoan hô Con Vua David ! Chúc vinh hiển Đấng nhân danh Chúa mà đến ! Bình an trên trời, cung nghinh Đấng Tối Cao !". Muôn dân trong thành tung hô Đức Yehoshua cứ như thể Sa Hoàng vậy.
CHÚA YEHOSHUA PHÁN TRUYỆN TƯƠNG-LAI Lúc rao giảng, Đức Xức Dầu đã có những dự ngôn về tương lai nhân loại. Ngài cảnh báo rằng trong thời kì Ngài giáng thế lần thứ nhì (mà việc này mỗi Cha Thiên Thượng được biết), Người Ngay Chính sẽ sống lại. Người Ấy sẽ phán hỏi mỗi chúng ta : Rằng đã hành xử trong đời như thế nào, rằng ta đã đủ khoan dung và từ ái hay chưa, rằng liệu chúng ta có tuân giử lời khuyến dụ của Ngài hay không. DỤ-NGÔN «ĐÁM CƯỚI» Đức Yehoshua lại kể truyện một ông khách nọ đi dự đám cưới đứa con nhà vua. Nhưng ông ta chẳng bận lễ phục, thành thử vua không cho vào. Các em thấy đó ! Nếu chúng ta chẳng chịu cởi cái áo lấm tội khỏi tâm hồn mình, cũng không làm sạch thân thể để khoác chiếc áo đức hạnh - thì làm sao vào ở Thiên Quốc được ?
