ĐL-Việt Nam Tiểu sử các tên phố Hà Nội - Đinh Gia Thuyết <1000QSV1TVB #0537>

Tên sách : TIỂU SỬ CÁC TÊN PHỐ HÀ-NỘI
Tác giả : Thi-Nham ĐINH-GIA-THUYẾT
Năm xuất bản : 1951
------------------------
Nguồn sách : scmn-vietnam.blogspot.com
Đánh máy : Linh2017
Kiểm tra chính tả : Nguyễn Đăng Khoa, Nguyễn Văn Huy
Biên tập ebook : Thư Võ
Ngày hoàn thành : 30/11/2018

Ebook này được thực hiện theo dự án phi lợi nhuận
« Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link »
của diễn đàn TVE-4U.ORG
​

Cảm ơn tác giả Thi-Nham ĐINH-GIA-THUYẾT
đã chia sẻ với bạn đọc những kiến thức quý giá.​

 

EBOOK

 

TỰA

Sau khi thành phố Hà-Nội cho treo những biển tên mới các phố, thì ông Đinh-gia-Thuyết xuất bản cuốn sách « Tiểu-Sử Các Tên Phố Hà-Nội ».

Trong cuốn sách « Tiểu-Sử Các Tên Phố Hà-Nội » tác giả đã tóm tắt tài liệu tên các danh nhân hay các đô thị mà thành phố đã lấy tên đặt cho các phố. Tác-giả còn giải thích lý do đặt tên một vài phố với tên các nước bạn, cùng những danh từ tượng-trưng một ý nghĩa gì.

Cuốn « Hà-Nội Chỉ-Nam » do tòa Thị-chính xuất-bản cũng có một phần chú-thích tiểu-sử các danh nhân hay các đô thị mà các phố mang tên. Cuốn « Hà-Nội Chỉ-Nam » còn giải thích một vài phố tên các nước bạn hay một danh từ trừu-tượng. Nhưng vì nội dung cuốn Chỉ-Nam chú thích không được đầy đủ.

Điều thiếu sót đó, ông Đinh-gia-Thuyết đã bổ khuyết trong khi phát hành cuốn sách « Tiểu-Sử Các Tên Phố Hà-Nội » này.

Vì vậy, lấy tư-cách là Thị-Trường thành phố Hà-Nội, tôi rất hoan nghinh cuốn « Tiểu-Sử Các Tên Phố Hà-Nội » và xin trân trọng giới thiệu cùng đồng-bào.

Hà-Nội ngày 25 tháng 5 năm 1951
Thẩm-Hoàng-Tín

---------------

CÙNG BẠN ĐỌC

Sau ngày mồng 9 tháng 3 năm 1945, ngày mà Đức Cựu-Hoàng-Đế Bảo-Đại tuyên-ngôn độc-lập tại kinh-đô Thuận-Hóa, thì Hà-Nội, nơi cố-đô của Lý, Trần, Lê, nơi nghìn năm văn-vật của Việt-Nam, nơi ba mươi sáu phố phường có đầy rẫy những cổ-tích, những giai-thoại, những ca-dao của dân Bắc-thành, trải ngót 60 năm (1888-1945) nhập vào nhượng địa Pháp lại được trở về với tổ-quốc, với đồng-bào giữa lúc bao nhiêu đời, bao nhiêu triệu trái tim cùng mong mỏi. Nắng lâu được mưa rào, lẽ dĩ nhiên là Hà-Nội có một phen gột rửa. Năm 1946, đã có dịp sửa đổi tên phố, nhưng chẳng bao lâu, Hà-Nội lại lâm vào khói lửa, đến nay mới thực hoàn toàn « Hợp phố hoàn châu » !

Cũng như các công sở, từ vườn hoa, đại lộ, cho chí đường, ngõ, của các phố, đều có cái vinh hạnh đeo tấm biển đề tên mới, cái tên bao hàm những kỷ-niệm vẻ vang. Tiếc rằng những tấm biển xinh xắn vuông vắn treo trên cột điện ngã ba đường, chỉ đủ đề mấy chữ tên của vườn hoa, đường, phố, xóm, ngõ mà thôi. Trừ ra những phố gọi theo tên hàng hóa buôn bán như Hàng Đường, Hàng Muối… những nơi gọi theo địa danh như đường Sơn-Tây, phố Bắc-Ninh, ngõ Yên-Thái v.v… người ta có thể hiểu ngay được, còn các nơi khác, đối với người chưa đọc sử, nhất là « Sử-liệu-sống » của ít nhiều tân-nhân-vật, nếu chẳng ù cạc, thì cũng mập mờ, thậm chí có người hiểu sai lạc hẳn, chính chúng tôi đã được mắt thấy tai nghe :

Khi đi qua ngõ Lecornu cũ, một bạn đồng hành đã hỏi : sao có phố « Bà-Triệu » rồi lại còn phố « Ấu-Triệu » ?

Và một bà bạn đến chơi nói chuyện mới thuê được nhà ở phố « Đăng-Dung ».

Thì ra ông bạn đã lầm « Thừa-Thiên Liệt-Nữ » (Ấu-Triệu) với « Lệ-Hải bà Vương » (Triệu-Ấu) và bà đã lầm kẻ bán nước cướp nhà Lê (Mạc-đăng-Dung) với một bậc trung-liệt đời Hậu-Trần, có bài thơ « cảm hoài » bất hủ (Đặng-Dung).

Vậy nếu không có một bản « Tiểu-sử các tên phố » để cho người ta cứ không hiểu hay là cứ hiểu lầm như thế, chả cũng phụ mất thâm ý của nhà đương-cục về phương-diện « kiến-thiết tâm-lý » lắm ru !

Chính-phủ đem danh hiệu của các bậc anh-hùng, liệt-nữ, chí-sỹ, văn-nhân, những nơi có chiến-công oanh-liệt, những chỗ hội họp của lịch-sử, để đặt tên các vườn hoa, đường, ngõ, khu, phố là chú ý cho quốc dân soi gương người trước, ngắm việc ngày xưa, mà phấn-khởi, mà khích ngang, mà tranh-đấu, hy-sinh, cho khỏi thẹn là dân một nước tự-do, độc-lập, thì những tranh-đấu, hy-sinh, cho khỏi thẹn là dân một nước tự-do, độc-lập, thì những danh hiệu ấy, quốc dân chính nên hiểu, tất nên hiểu, cần phải hiểu, phải gắng sức tìm cho hiểu, chứ nếu không hiểu hay hiểu sai lạc mất ý nghĩa, thì thực là « chẳng những vô ích lại có hại thêm ».

Để góp một phần nhỏ vào trường hợp trên, chúng tôi, phần khảo-cứu các sử sách, báo chí, phần phỏng-vấn các thức-giả, biên tập cuốn sách nhỏ này, mục-đích không gì hơn là mong để nhắc nhở đồng-bào khỏi nhãng quên những danh-nhân và vãng-sự nước nhà trong mỗi khi bước chân ra, trông thấy tấm biển đề tên phố.

Cuốn « TIỂU-SỬ CÁC TÊN PHỐ HÀ-NỘI » này, trừ ra mấy nơi tên đã rõ nghĩa, như trên đã nói, còn gồm có 215 nơi vườn hoa, đường, ngõ, khu, phố (đặt tên theo thứ tự A, B, C…) cần phải giải thích một cách tóm tắt cho đủ hiểu… Tựu trung có chỗ nào sai lầm, chưa được sác đáng, dám mong các bậc thức-giả sẵn lòng chỉ giáo. Còn muốn khảo-cứu rộng thêm, đã có sử sách cùng liệt truyện của các danh-nhân.

Hà-Nội, ngày 15 tháng 4 năm 1951
Thi-Nham ĐINH-GIA-THUYẾT

 

hay quá. cảm ơn bạn