Chính trị [Tủ sách Tinh Hoa] Tất định luận và tự do lựa chọn - Isaiah Berlin

Tất định luận và tự do lựa chọn
Tác giả: Isaiah Berlin
Người dịch: Nguyễn Văn Trọng
Nhà xuất bản: Tri thức - 12/2016​

​

GIỚI THIỆU SÁCH

1) Tác giả

Isaiah Berlin (1909 – 1997): triết gia Do Thái, là người muốn hướng các nghiên cứu của mình tới đông đảo độc giả chứ không chỉ dành riêng cho các nhà chuyên môn. Ông quan niệm vai trò của triết gia đạo đức học là soi sáng vấn đề để giúp cho công chúng có những phán đoán của riêng họ, chứ không phải hướng dẫn họ sống thế nào.

Đóng góp to lớn nhất của ông cho nhận thức triết học là đã chứng minh được rằng thế giới đạo đức của con người với những giá trị được thừa nhận chung không phải là một thế giới hài hòa; những giá trị tốt đẹp có thể không tương thích (incompatible) với nhau, và trong nhiều trường hợp còn là bất khả ước (incommensurable), tức không thể có chung một thước đo.

2) Tác phẩm

Tất định luận có phải là định luật phổ quát chi phối toàn bộ thế giới bao gồm cả con người hay không? Trong hiện trạng khoa học hiện nay (theo lập trường của Berlin như tôi hiểu, cũng như theo hiểu biết của tôi) ta không có lập luận logic hay bằng chứng thường nghiệm đủ để đưa ra kết luận dứt khoát khẳng định hay phủ định cho câu hỏi trên. Những tiến bộ của môn tâm sinh lí học có vẻ như chứng tỏ khu vực tự do lựa chọn của con người là bé nhỏ hơn so với quan niệm vốn có trước đây, những tiến bộ ấy cũng tạo ra nhiều phương pháp huấn luyện nhào nặn con người của những thế lực quyền uy sao cho những người khác làm theo ý chí của họ mà không tự biết là đang làm gì; và trong tình trạng ấy những người này mất đi thân phận của bản thân như những con người tự do, mặc dù họ vẫn có thể tự hài lòng với thân phận nô lệ của mình.

Người ta hay nói đến giữ gìn phẩm giá của con người như chút ít tối thiểu để con người còn là con người, nhưng ít có diễn giải minh bạch về nội dung của nó. I. Berlin cho rằng đó chính là tự do lựa chọn những cứu cánh cho cuộc sống của mình bằng những hành động có chủ tâm và tự chịu trách nhiệm về lựa chọn của mình. Con người dựa trên những phán xét nào để lựa chọn cứu cánh cho mình? I. Berlin cho rằng cần phân biệt phán xét sự kiện và phán xét giá trị. Phán xét sự kiện là phân tích tình huống để hiểu được những hậu quả của các hành động trong quá khứ cũng như dự báo những hậu quả của hành động trong tương lai. Nó ít nhiều độc lập với lựa chọn cứu cánh. Lựa chọn cứu cánh chủ yếu liên quan đến những ưu tiên về giá trị đạo đức mà cá nhân lựa chọn cho mình, đó là phán xét giá trị. Nếu tất định luận bao gồm cả thế giới con người là đúng thì sẽ chỉ còn lại phán xét sự kiện mà thôi. Những phán xét giá trị về quy trách nhiệm cùng những đánh giá khen chê đạo đức sẽ trở thành trống rỗng.

3) Mục lục

Lời nhà xuất bản

Lời giới thiệu Isaiah Berlin - Tiểu sử và tác phẩm

Các ý tưởng chính trị trong thế kỉ 20

Tính tất yếu của lịch sử

Hai khái niệm về tự do

John Stuart Mill và những cứu cánh của cuộc sống

Từ hi vọng và sợ hãi dẫn đến tự do

Tự do

Sự ra đời của chủ nghĩa cá nhân Hi Lạp

Hồi tưởng chung cuộc

Một bức thư gửi George Kennan

 

Gửi thêm bản sửa lỗi chính tả và chú thích.

 

Bạn coi lại. Dịch giả là Nguyễn Văn Trọng mới đúng nhé.

 

Bạn sửa chú thích dạng số mũ tự động như nào vậy?
Mình tạo ebook bằng Pandoc, sửa bằng thêm ¹ thủ công, với những cuốn nhiều chú thích thì mất thời gian quá!

<a href="../Text/ch001_split14.xhtml#fn63" class="footnote-ref" id="fnref63" epub:type="noteref">63</a>

<a href="../Text/ch001_split14.xhtml#fn63" class="footnote-ref" id="fnref63" epub:type="noteref">⁶³</a>

 

co file pdf ko ban?

 

Dùng regex @tudonald78 ơi.

 

Thêm bản azw3 cho những ai dùng Kindle