17. thomas (done)

Triết học Mỹ ngày nay và cả mai sau hẳn sẽ không xa rời quỹ đạo xoay quanh cái trục là những nhu cầu hằng ngày của con người. Tính “ngoài trời tự do” của triết học Mỹ càng bộc lộ rõ.

Hướng đi tới của nó không phải tự nhiên mà có. Nó được chuẩn bị từ những nhà triết học “của thời đại họ”, của “nhân dân họ” cũng mang nặng tính nhân bản: đó là chủ nghĩa thực dụng, chủ nghĩa nhân vị, chủ nghĩa tự do kể cả triết học của khoa học cùng chứa đựng “bản tính người”.

John Rawls là nhà triết học của chủ nghĩa tự do, trong tác phẩm Lý luận về công lý cho rằng: “Nền tảng của khế ước xã hội (ở Mỹ) là tự do và công lý” mà “công lý như là công bằng”.

Nước Mỹ và triết học Mỹ trước sau là thế.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. PROKHOROV - La culture du miliénaire prochain, Sciences sociales, 3. 1993, p. 106.

2. ANDREE MICHEL - Le feminisme, P.U.F, 1979

3. ALEXIS DE TOCQUEVILLE - De la démocratie en Amérique, Robert Laffant, 1986

4. ANNIE LENNKH - MARIE FRANCE TONET - Thực trạng nước Mỹ, Nhà xuất bản Khoa học xã hội, 1995.

5. ALVIN TOFFLER, HEIDI TOFFLER - Tạo dựng một nền văn minh mới. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, 1996.

6. ALVIN TOFFLER - Cú sốc tương lai, Nhà xuất bản Thông tin lý luận, Hà Nội, 1997

7. ALVIN TOFFLER - Thăng trầm quyền lực, Nhà xuất bản Thông tin lý luận, Hà Nội, 1997

8. ALVIN TOFFLER - Làn sóng thứ ba, Nhà xuất bản Thông tin, Hà Nội.

9. ALAIN TOURAINE - Modemité et spécialités Culturelles, Revue Internationale de sciences sociales, 11/19

10. BRONISLAW MOLIROWSKI - Une théorie scientifique de la culture, Francois Mospero, 1968

11. CLAUDE JEAN BERTRAND - Les médias aux étals, Unis P.U.F, 1994

12. CLAUDE LEVI STRAUSS - Chủng tộc, lịch sử và văn hóa, Người đưa tin Unesco 3, 1996.

13. CLAUDE FISCHLER - Une “féminisation des Moeurs”, Esprit, Noember 1993, p. 9.

14. Cuộc du hành của các tư tưởng, Người đưa tin Unesco 6, 1997.

15. ĐÀO DUY ANH - Văn hóa là gì? Văn hóa cứu quốc, Hà Nội, 1946.

16. ĐẶNG NGỌC ĐỊNH - Định hướng văn hóa cho phát triển khoa học và công nghệ, (Chương trình cấp Nhà nước KX 06, Hà Nội, 1993).

17. DAVID JASPER - The study of literature and religion, An introduction, 2 éditon Macmiliion 1992.

18. FEDERICO MAYOR - Những thách thức của nền văn hóa đa dạng, Người đưa tin Unesco, 10/1993.

19. FEDERICO MAYOR - Tái tạo báo chí, Người đưa tin Unesco, 10/1993.

20. FEDERICO MAYOR - Giáo dục, chìa khóa của tương lai, Người đưa tin Unesco, 10/1993.

21. GACTAN PICON - Histoire de littératures, Gallimard, Paris, 1968.

22. GAETAN LABICA - GERARD BENSUSSAN - Dictionnaire critique du marxisme, P.U.F, 1982.

23. Histoire Universelle de L’art - Larousse, 1990.

24. HOÀNG VINH - Vấn đề văn hóa và phát triển, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996.

25. HUỲNH KHÁI VINH - NGUYỄN THANH TUẤN - Bàn về khoan dung trong văn hóa, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1997.

26. HỮU HỌC, Mảnh trời Bắc Âu; Phác thảo văn hóa Thụy Điển, Nhà xuất bản Thế giới, Hà Nội, 1997.

27. JACQUES CHAMBAZ - Culture et Revolution informelle, La pensée No. 270, 1989.

28. JACQUE DROZ - Histoire des doctrines politiques en France, Presses unrversitaires, P.U.F, Paris, 1992.

29. JEAN GRANIER - Nietzsche, P.U.F, Paris, 1992.

30. J. ROBIN - De la croissance économicque hunain au développement humain, Ed, Seuil, Paris, 1975.

31. J.F. LYOTAR - La condition postmodeme, Les editions de Minuit 1944.

32. JEAN KANAPA - Critique de la culture

33. KARL MARX - Bản thảo kinh tế - triết học năm 1844, Nhà xuất bản Sự thật, Hà Nội, 1962.

34. L'activite philosophique contemporaine en France et aux Etat Unis, UDF, 1950.

35. LUDWIG MARE USE - La philosophie américaine (trad de I’allemand), Gallimard, 1967.

36. MADAN SARUP - An introductory Guide to post - structuralism and Postmodernism, Harvester wkeatsheaf, London, 1986.

37. MAURICE FLAMANT - Histoire de libéralisme, P.U.F, 1998.

38. La Révolte Contre Le Formalisme, P.U.F, 1963.

39. MAGOROE MARUYAMA - Phương thức tư duy với các nền văn hóa, Người đưa tin Unesco, 2/1996.

40. MARC LE BOT - La mort dans l’art, Esprit, October 1993, p. 132.

41. MICHAEL WALZER - La justice dans les institutions, Esprit, Mars - Avril 1992, Paris.

42. MACHEL FRAGONARD - Le culture du 20e siecle, Bordas, Paris, 1995.

43. MICHEL HENRI - Marx, une philosophie de la réalité, Gàllimard, p. 1976.

44. NGUYỄN HỒNG PHONG - Đưa văn hóa vào bên trong phát triển, 1993 (Chương trình KX 06).

45. Những bí ẩn của sự phức tạp, Người đưa tin Unesco số 2, 1996.

46. ODON VALLET - Culture religieuse - Patrimoines spirituels - fonctions des croyances, p. Massan, 1990.

47. ODEN VALLET - Culture générales, p. Masson, 1991.

48. PAUL HENRY CHAMBART DE LAUWE - Transformations sociales et dynamiqus culturelle, 1981.

49. PAUL PETIT - La civilisation hellénitique, P.U.F, 1962.

50. PAUL RICOEUR - Histoire et vérité, Ed. Du se nil 1955.

51. PATRICK MIGNON - Existe - t - il une “culture rock”, Esprit, Juillet, p. 140.

52. PAUL LANGEVIN - Culture et humanité.

53. PHẠM XUÂN NAM - về vai trò của giáo dục khoa học và văn học khi vạch kế hoạch tiến vào tương lai, Viện dự báo chiến lược KT và CN, Hà Nội, 1993.

54. Phương pháp luận về vai trò của văn hóa trong phát triển, Nhà xuất bản Khoa học xã hội, 1993.

55. Phong cảnh con người. Đối thoại giữa người và cảnh, Người đưa tin Unesco số 5/1997.

56. PIERE DESUANT - Le narcisissme, P.U.F, 1971.

57. S.D. DUBE - Dimensions culturelles du development, R.T. des sciences sociales, 11/1988.

58. S.D. DUBE - Le rôle essentiel de la culture dans le développment, (travaux en cours, 12/1990).

59. Science, technique, culture: l’humanisation et la responsabilité sociale Sciences sociales, 1, 1990, p. 205.

60. Sự bùng nổ đa phương tiện, Quo vadis? Người đưa tin Unesco số 2/1996.

61. THANH DUY - Văn hóa trong phát triển xã hội Việt Nam, Nhà xuất bản Khoa học xã hội, 1996.

62. Thân thể và tinh thần, Người đưa tin Unesco số 4/1997.

63. Truyền thanh, một phương tiện truyền thông đại chúng của tương lai, Người đưa tin Unesco số 2/1997.

64. TRƯỜNG CHINH - Chủ nghĩa Mác và văn hóa Việt Nam, Hội văn nghệ, 1949.

65. UNESCO - Culture, Dialogue entre les peuples du monde, La culture à l'âge électronique, 1985, 188p.

66. UNESCO - La culture et l’avenir, 1985.

67. UNESCO - Freedom and culture.

68. UNESCO - Young people and culture institutions.

69. UNESCO - Nouvelles dimensions de la musique, de la littérature et de la philosophie.

70. Văn hóa và tính cách của người Mỹ, Nhà xuất bản Khoa học xã hội, 1990.

71. Văn hóa vì con người, Nhà xuất bản Văn hóa, 1993.

72. V. LYSSENKO - Orient - Occident - rencontre des culture, Sciences sociales, X, 1991, p. 212.

73. HOÀNG ĐÌNH PHÚ, Văn hóa khoa học và văn hóa nhân văn, Văn học, 2/1994.

74. Khái niệm và quan niệm về văn hóa - Viện văn hóa, 1986.

75. MORTON WHITE - La pensée sociale en Amérique.

BẢNG NIÊN ĐẠI TRIẾT HỌC MỸ

1260 Những nhà hành hương ở Mayflower đặt chân ở Mỹ

1636 Thành lập trường Harvard

1673 John Locke đưa ra dự thảo xây dựng nhà nước ở California

1693 Cotton Mother, Kỳ tích của thế giới vô hình

1727 B. Franklin thành lập câu lạc bộ Junto (đến 1743 trở thành “Hội triết học”)

1728 George Berkeley tới Mỹ

1743 Thành lập “Hội triết học Mỹ”

1754 Jonathan Edward, Ý chí tự do

1757 David Hium, Lịch sử tự nhiên của tôn giáo

1762 Jean - Jacques Rouseau, Khế ước xã hội

1776 Tuyên ngôn độc lập (do Thomas Jefferson soạn thảo)

1776 Thomas Peine, Ý nghĩa chung

1801 Thomas Jefferson, Tổng thống Hoa Kỳ nhận chức

1836 R.W. Emerson, Tự nhiên tiến tới thành lập “Câu lạc bộ những nhà siêu nghiệm”

1841 - 1847 Vùng di dân mẫu mực “Brook Farm”

1855 - 1916 Josiah Royce

1861 - 1865 Nội chiến

1863 - 1952 George Santayana

1867 - 1893 Tạp chí về tư biện Triết học

1878 Charles S. Pierce, Làm thế nào tư tưởng của chúng ta được sáng sủa

1842 - 1910 William James

1838 - 1918 Henry Adam

1870 - 1958 B. Waston

1908 W. Quine

1908 B.P. Bowne, Chủ nghĩa nhân vị

1908 Wilhelm Jerusalem, Chủ nghĩa tiên nghiệm và tiến hóa

Henri Bergson, Tiến hóa sáng tạo

1909 Sigmund Freud sang Mỹ giảng dạy

1910 Cương lĩnh có tuyên ngôn thứ nhất của những người theo chủ nghĩa hiện thực mới

1920 John Dewey, Xây dựng lại trong Triết học

1924 A.W. Whitehead sang Mỹ

1884 - 1947 Whitehead, Quá trình và hiện thực (1929)

1932 Karen Horney sang Mỹ lập Viện nghiên cứu phân tâm học Mỹ

1934 A. Einstein (sau khi di cư sang Mỹ), Tôi nhìn thế giới thế nào?

1898 - 1979 Herbert Marcuse Phản văn hóa nổ ra ở Mỹ

1900 - 1980 Erich Fromm

1886 - 1965 Paul Tillich

1963 W. Sellars, Khoa học tri giác và hiện thực

1976 Karl Feyeraybend, Phản đối phương pháp

1977 T.S. Kuhn, Cấu trúc của cuộc cách mạng khoa học

1977 John Rawls, Lý luận công lý

1980 Rorty, Triết học và cái gương tự nhiên

1991 R. Nixon, Chớp lấy thời cơ

CHỈ DẪN KHÁI NIỆM CHỦ ĐỀ

A

Ai Cập học - Egyptology

Ẩn dụ thị giá - visual metaphor

B

Bản chất - essence

Bản chất (CN) - essentialism

Bản năng - libido

Bản thể - being

Bản thể học - ontology

Bản tính - nature

Bất khả tri (CN) - agnosticism

Biệt ngữ - jargon

Biểu tượng đặc ân - privileged representation / symbol

Bình thường - normal

Bức màn không hay biết - the veil of ignorance

C

Cá nhân (CN) hỗn loạn - anarchic personalism

Cá nhân tàn bạo (CN) - rugged individualism

Cách mạng giới tính - sexual revolution

Cái đó - id

Cái thiện - right

Cận tâm lý học - parapsychology

Cạnh tranh man rợ - savage concurrence

Chân lý - verity

Chiết trung (CN) - eclecticism

Chống chung chạ (CN) - anticollectivism

Chống duy lý chủ nghĩa - antirationalism

Chống hiện đại (CN) - antimodernism

Chống trí tuệ (CN) - antiintellectualism

Chống tự do (CN) - antiliberalism

Chủ toàn (CN) - holism

Chuyên nhất (CN) - exclusivism

Chuyển nhượng - to transfer / dispose of

Cô đơn - solitariness

Cơ giới (CN) - mechanism

Cơ hội - opportunity

Con người thân lập thân - self-made-man

Công bằng - fairness / equity

Công cụ (CN) - instrumentalism

Công lý - justice

Công nghiệp (CN) - industrialism

Công nghiệp hàn lâm viện - academic industry

Của cải - goods / wealth

Của cải ban đầu - primary goods

Cứu chuộc - redeem / Row

D

Dự phóng - project

Dung hợp - concilidate

Được kiểm chứng - verified

Duy cảm (CN) - sensualism

Duy danh (CN) - nominalism

Duy khoa học - scientism

Duy lý - rational

Duy lý (CN) - rationalism

Duy lý (CN) Cơ đốc - Christian rationalism

Duy lý thần học và hữu thần (CN) - theologal and theist rationalism

Duy lý mới (CN) - neo-rationalism

Duy mỹ (CN) - aetheticism

Duy ngã (CN) - solipism

Duy nhất (CN) - unitarianism

Duy thực tiễn (CN) - practicalism

Duy trí tuệ (CN) - intellectualism

Duy vật lý (CN) - physicalism

Đ

Đàm đạo - conversation

Darwin xã hội (CN) - social Darwinism

Diễn dịch giả thiết - hypothesis deductive

Định giá - validation

Độ lâu thuần túy - pure dureation

Đồ thức - diagram

Đối tượng hóa - objectivation

Đơn nguyên (CN) - singularism

Đơn tử (CN) - monadism

Động vật logoi - logic animal

Đồng ý thức - stream of thought

F

Freud (CN) - Freudism

Freud mới (CN) - neo-Freudism

G

Giá trị - value

Giả hóa - falsify

Giá trị đạo đức - ethic value / morality

Giá trị học - axiology

Giá trị tiền mặt - cash value

Gợi mở - heuristic