Truyện ngắn Phấn Thông Vàng - Xuân Diệu

Phấn Thông Vàng
Tác giả: Xuân Diệu
Xuất bản: Đời nay
Nguồn: vietmessenger
Nguồn PDF: thuvienso.thuvienquangninh.org.vn
​

Những truyện này không có chi là truyện cả. Người ta không hiểu nhau, thường thường chỉ vì không nói cho nhau biết trước dụng ý của mình: người mua mất thì giờ tìm kiếm trong một chỗ chỉ bán hoa, và một kẻ thích những cái rộn rịp dễ dàng của chiếu bóng lại lấy vé vào xem diễn kịch.
Xin đừng tìm trong “Phấn Thông Vàng” những truyện có đầu có đuôi, có công việc, có sáng hôm trước và chiều hôm sau. Ở đây chỉ có một ít đời và rất nhiều tâm hồn, hợp lại thành bao nhiêu nghĩ ngợi bâng khuâng, không cốt để giải trí người ta, mà trái lại, để xui trí người ta thêm bận vẩn vơ lưởng vưởng.
Nếu có những tác giả trỏ cho ta thấynhững nhân vật có chân tay, mặc quần áo, ở trong nhà cửa, giao thiệp với láng giềng, nếu có những tác giả gợi chuyện thích tai ta, thì cũng có những người chỉ đưa ta vào lẫn trong một thứ mù sương... Họ không có chuyện gì rõ rệt mách cho ta nghe, nhưng họ cũng rất nhiều chuyện. Sắc màu của ngày tháng, bóng dáng của cuộc đời, những ý nghĩ làm ta nghiêng đầu những tình tứ mênh mông những cái ngẩn ngơ, những niềm thương xót, họ đều đem ra làm đầu đề kể chuyện. Mà đó nào phải chỉ là thơ trá hình ra văn xuôi! Trong những bài văn ấy không phải là thơ tản văn, không phải là bút ký; cũng không hẳn là truyện ngắn: ấy là tất cả các lối ấy hợp với nhau lại.
Vì cảnh ngoài cảm xúc tới, người viết văn đem ghi lại sự đã xảy ra; nhưng viết xong, họ thấy rằng họ chỉ chép những âm điệu của lòng mình. Mà câu chuyện vẫn còn đó để làm vì, để lấy cớ; câu chuyện cũng như một cái giá để mắc áo, một cái giàn cho hoa. Cốt nhất không ở nơi cái giá hay cái giàn, mà ở nơi gấm vóc lụa là, ở nơi chùm thiên lý và mấy con ong: Kể gì cái truyện! Chàng này, nàng kia, hay ông nọ có hệ trọng đâu! Miễn là có những ý tưởng chảy thành tràng giang, những tình cảm toả ra một bóng chiều ôm ấp một trái tim đương đập theo nhịp đời... Truyện ư? Một tí truyện ở ngoài cũng đủ gợi trăm chuyện trong cõi sống bên trong. Tâm hồn người có biết bao là chuyện!
Viết hẳn ra bút ký hay là thơ tản văn, như thế có lẽ rõ trắng rõ đen hơn. Nhưng cuộc đời đem đến những bài thơ có truyện, và những câu truyện có thơ, thì tất nhiên chúng ta cũng được ở lưng chừng trên hai biên giới.
Lối tiểu thuyết ý-tưởng vẫn là một lối văn phong phú, khác với lối luận đề tiểu thuyết. Lối này dễ sinh ra miễn cưỡng, cố chấp, vì quyết hãm một câu chuyện theo một chủ nghĩa: lối kia không tranh luận một vấn đề gì cả, vẫn nơi những ý nghĩ, những tư tưởng, nhưng không ràng buộc cho thành một luận đề. Ở lối truyện-ý-tưởng truyện là một cái cớ để cởi mở tấm lòng; ở lối luận đề, truyện là một phương kế để chiến thắng. Truyện-ý-tưởng lo phải là truyện khô khan như truyện triết lý: truyện ý tưởng thường gồm các lối: truyện tâm lý, truyện tượng trưng, truyện hí lộng, truyện “kiểu cách” vừa làm duyên, vừa mỉm cười.
Với tập “Phấn Thông Vàng” tôi đã muốn làm một lãng tử không theo phép cũ, bỏ nhà như bọn “chó mèo hoang”, đi theo sức xô đẩy của tâm hồn. Trong phần nhiều “truyện” của tôi, vai chính không phải là một người, mà là một nỗi lòng một tình ý, hay một con vật, một đồ dùng. Phấn Thông Vàng: nào có chuyện gì đâu! đó chỉ là một cách gữi hương cho gió; Thương Vay: một buổi chiều len vào tâm trí; Cái Giây, Cái Giây Không Đứt: sự thực của lòng người và sự thực của ái tình; Sợ: tình yêu lớn và người yêu nhỏ gặp nhau; Chó Mèo Hoang: một bọn bị đời bỏ; Toả Nhị Kiều: Một nỗi buồn nhạt; Truyện Cái Giường: hai cuộc đời...
Truyện của tôi chỉ có thế. Tôi rất mong người xem sách không phải là người đi xem án mạng: chỉ muốn biết sự việc thế nào. Bây giờ thì Phấn Thông Vàng thoát rừng để bay đi; đến nơi đâu, “cái ấy tuỳ lòng gió”.

Hà Nội Février 1939
X.D.​

Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link

​

​