Hiện thực Anh phải sống - Khái Hưng & Nhất Linh (1934)

Anh phải sống
Tác giả: Khái Hưng & Nhất Linh
Phương Giang xuất bản​

Anh phải sống là tập truyện ngắn của đồng tác giả Khái Hưng và Nhất Linh, trong Tự lực văn đoàn, xuất bản năm 1934.

Anh phải sống là tập truyện ngắn gồm 13 truyện ngắn, mở đầu là truyện Anh phải sống, kể về việc người vợ buông tay người chồng, quyên sinh trong dòng nước lũ, với lời nhắn nhủ "Anh phải sống" để nuôi dạy các con.

Truyện ngắn Anh phải sống với tính nhân văn sâu sắc, "như một chiếc đèn bão soi rọi vào những ngày tháng tối tăm của xã hội Việt Nam trong tranh tối tranh sáng của những ngày cuối cùng của phong kiến". Hình ảnh một gia đình nghèo đi kiếm sống bằng cách mót củi trên sông, gặp nước xoáy đắm thuyền và cuối cùng thì người vợ hy sinh bản thân để người chồng trở về với con thơ đã thức tỉnh lương tri không biết bao nhiêu người.

"Mặt nước, vì đôi ta, in bóng rung rinh các ngôi sao vàng

Vừng trăng, vì đôi ta, chiếu ánh bạc lên cánh buồm

Và trong bầu không khí thần tiên,

Điệu hát du dương của buổi chiều tà yên lặng,

Thì thầm khuyên chúng ta yêu nhau."

Anh phải sống xuất bản lần đầu năm 1934 và tới nay đã được tái bản rất nhiều lần và vẫn luôn là niềm tự hào, tác phẩm tiên phong trong nền văn học Việt Nam. Những tác phẩm của Nhất Linh - Khái Hưng cho đến tận ngày nay, sau bao thăng trầm biến đổi của lịch sử vẫn còn chân nguyên giá trị.