ANTĐ Dmitry Itskov, tài phiệt Internet ở Nga tin rằng nghiên cứu mới nhất của ông, 2045 Initiative, sẽ làm cho con người có khả năng bất tử. Tuy nhiên một điều chắc chắn trong lịch sử loài người đó là chưa có ai từng sống một cuộc sống vĩnh hằng... Sử thi Gilgamesh Vào thế kỉ 18 trước Công nguyên, sử thi Gilgamesh, công trình văn học lâu đời nhất trong lịch sử loài người, kể về câu chuyện vị vua của Sumerian cổ đại, Gilgamesh. Sau khi Enkidu, bạn thân nhất của ông mắc bệnh và qua đời, Gilgamesh bắt đầu theo đuổi sự bất tử. Ông ta tìm kiếm một người có tên Utnapishtim. Tương tự như Noah, người đã sống sót sau cơn đại hồng thủy do các vị thần tạo ra để xóa sổ loài người, Utnapishtim được thần trí tuệ Ea báo trước về một thảm họa sắt ập đến. Vì vậy, Utnapishtim đã cho xây dựng một con thuyền khổng lồ cho gia đình và mọi loài vật để có thể trải qua được cơn thảm họa. Gilgamesh đã không thành công trong việc tìm kiếm Utnapishtim. Tuy nhiên, Gilgamesh cũng có thể được xem là bất tử bởi bộ sử thi mang tên ông vẫn còn tồn tại đến tận bây giờ. Vị hoàng đế đầu tiên của Trung Quốc Sau khi thống nhất Trung Hoa và trở thành vị hoàng đế đầu tiên của nước này, Tần Thủy Hoàng bắt đầu trở nên ám ảnh với ước muốn sống bất tử nhằm duy trì quyền lực mà mình đã phải khó khăn lắm mới đạt được. Từ đó, Tần Thủy Hoàng bắt đầu tìm kiếm, chế tạo tiên đơn. Và cũng bởi vì quá ám ảnh bởi cuộc sống bất tử, vị hoàng đế này đã chết vì uống thủy ngân, thứ mà ông cho rằng sẽ giúp kéo dài được sự sống mãi mãi. Công thức sai lệch Tuy Tần Thủy Hoàng đã chết, cuộc tìm kiếm bí mật của cuộc sống vĩnh hằng vẫn còn tiếp diễn. Các hoàng đế Trung Hoa tiếp tục cuộc hành trình với những gì Tần Thủy Hoàng để lại. Vào khoảng thế kỷ thứ 9, các nhà tăng ở Trung Quốc đã nghiên cứu và tìm kiếm công thức tiên đan cho sự bất tử. Tuy nhiên, thay vì tìm ra tiên đan, họ lại chế tạo ra thuốc súng – nguyên nhân của hàng nghìn cái chết vào các thế kỉ sau đó. Vương quốc Prester John Vua Prester John trong truyền thuyết Vào đầu thế kỉ 12, những truyền thuyết về vương quốc thiên chúa của Prester John bắt đầu lan rộng. Với quyền lực mạnh mẽ và phạm vi ảnh hưởng lộng lớn, Prester John được cho là đã sống một cuộc sống rất lâu trong sự giàu sang nhờ có nhiều tài sản và châu báu, trong số đó chính là “cội nguồn tuổi trẻ”. Trong suốt gần 5 thế kỷ, các nhà thám hiểm đã tìm kiếm vương quốc của Prester John, nhưng chưa bao giờ tìm thấy dấu tích nào của trành trì thiên chúa này. Cội nguồn tuổi trẻ Ponce de LeonMột trong những cuộc hành trình tìm kiếm bí mật của cuộc sống bất tử là hành trình tìm về “Cội nguồn tuổi trẻ” của nhà thám hiểm Ponce de Leon, người Tây Ban Nha. Ponce de Leon đã nghe những người dân vùng đảo ở Caribbean kể về “Cội nguồn của tuổi trẻ”, nơi mà bất cứ ai cũng có thể hồi xuân nếu bơi trong vũng nước của nó. Trong cuộc tìm kiếm “Cội nguồn tuổi trẻ”, cùng với những thành viên khác được lệnh của vua Tây Ban Nha, Ponce de Leon đã khám phá ra bang Florida (Mỹ) ngày nay. Câu chuyện về Ponce de Leon đi tìm sự bất tử chỉ nổi lên sau khi ông ta qua đời, điều đó cũng đồng nghĩa với việc Ponce de Leon chưa bao giờ tìm thấy cội nguồn này. Tuy vậy, St. Augustine, Florida, thành phố cổ nhất nước Mỹ, vẫn là một địa điểm du lịch nổi tiếng về “Cội nguồn tuổi trẻ” nhằm tưởng niệm về hành trình của Ponce de Leon. Loài sứa bất tử Sự bất tử của loài người có thể nằm ngoài tầm với của khoa học công nghệ, nhưng về mặt sinh học, một cuộc sống bất tử là hoàn toàn có thể. Một loài sứa, có tên khoa học Turritopsis dohrnii, là sinh vật duy nhất có khả năng quay ngược vòng đời của nó từ thời kỳ trưởng thành trở lại sinh vật đơn bào, và từ sinh vật đơn bào này nó lại tiếp tục phát triển. Tuy nhiên, khoa học hiện đại vẫn chưa kết luận được loài sứa này có thể duy trì được các vòng đời của nó trong bao lâu và liệu các vòng đời đó có kéo dài đến vô định hay không. Khoảng thời gian đóng băng Với một phương thức tự bảo quản có tên khoa học là “cryonics” (tạm dịch: “đóng băng”), nhiều nhà khoa học hy vọng rằng sự bất tử là điều hoàn toàn có thể đạt được. Cryonics là quá trình bảo quản những xác chết với mục đích hồi sinh lại những cá thể này bằng việc sử dụng khoa học và y học tương lai. Các cá thể được đóng băng sau khi tim ngừng đập, nhưng trước khi não của họ thực sự chết. Viện kéo dài tuổi thọ Alcor ở Arizona (Mỹ) là một tổ chức chuyên bảo quản những xác chết trong chất Nitơ lỏng với hi vọng họ có thể được hồi sinh trở lại. Bảo quản toàn bộ một cơ thể có giá 150.000 USD.
6 bí kíp trường sinh của loài động vật, riêng 2 con cuối đã luyện tới hàng “bất tử” Trẻ mãi không già à? Điều này có thể xảy ra nếu bạn là... một chú tôm hùm hay một “em” sứa! Tự nhiên có nhiều điều kì bí mà khoa học chưa thể lí giải hết, ví dụ như 6 loài vật dưới đây đều sống lâu, rất lâu, thậm chí thách thức quy luật thời gian. Các nhà khoa học chỉ vừa giải mã được một phần bí kíp trường sinh của chúng, chưa nói gì chuyện "bắt chước" để cải thiện tuổi thọ con người nhé! Trước tiên, cứ xem thử chúng có gì lợi hại đã nào. 1. Tôm hùm: càng sống càng to, sinh sản không ngừng Tôm hùm không bất tử, nhưng con đực có tuổi thọ trung bình đến 31 tuổi, con cái là 54 tuổi. Chưa kể "cụ" tôm thọ nhất thế giới, từng bắt được ở vùng biển Canada đã sống qua... 140 năm! Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Nguyên nhân tử vong của tôm hùm phần lớn do bị săn bắt, bệnh tật chứ không có khái niệm "chết già". Tuy nhiên, khi thân hình "phình" ra, tôm hùm phải thay vỏ. Quá trình này đau đớn, nếu cố gắng quá sức sẽ dẫn tới tử vong. Ước tính 10-15% tôm hùm chết mỗi năm vì... thay vỏ! Mặt khác, lớp vỏ mới của tôm hùm không lưu lại những đặc điểm cũ, tạo thêm khó khăn cho khoa học khi xác định tuổi của chúng. 2. Cá voi: thọ "vô đối" trong số động vật có vú Mặc dù không phải bất tử nhưng cá voi sống rất lâu, đứng nhất trong các loài thú. Tuổi thọ trung bình của nhiều họ hàng cá voi lên tới 70 năm. Bạn nghĩ cũng "vừa tầm" con người thôi ư? GIF. Nhưng 1 con cá voi bowhead từng thọ đến 211 tuổi lận đấy. Hay có 1 cá thể khác được phát hiện vào những năm 1990. Trên cơ thể nó có vết thương của loại vũ khí bắt nguồn từ... thế kỉ 18. Nghĩa là, nó đã sống hơn trăm năm và rất có thể còn sống tiếp nếu không bị săn bắt. 3. Rùa biển: "tẩm ngẩm tầm ngầm" mà sống lâu phải biết Sự chậm chạp và ổn định của rùa biển hóa ra lại giúp chúng sống lâu, có thể hơn 100 năm. "Cụ" rùa khổng lồ Adwaita ở Ấn Độ còn sống tới 250 tuổi. Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Cụ rùa Adwaita Bí quyết của rùa biển là hạn chế quá trình trao đổi chất xuống mức tối thiểu. Đồng thời, chúng có thể nhịn đói suốt hàng tháng trời trong tình thế ngặt nghèo. Các nhà nghiên cứu còn phát hiện cơ quan của rùa ít "hỏng hóc" qua thời gian. Nghĩa là, nếu trong môi trường lí tưởng, không có kẻ ăn thịt lẫn bệnh tật, thì rùa biển có thể "sống đời ở kiếp" mãi! 4. Sứa bất tử thích... "sống lại từ đầu" Loài Turritopsis dohrnii hay thường gọi là sứa bất tử, sinh sống tại Địa Trung Hải. Đúng như cái tên, khi bị thương hay bệnh tật, loài sứa này sẽ thực hiện quá trình chuyển biệt hóa, biến các tế bào hư tổn thành tế bào mới. Nói cách khác, sứa bất tử có thể đảo ngược vòng đời của mình, dù đang trưởng thành nhưng lại quay về giai đoạn sinh vật đơn bào để.... "sống lại từ đầu"! Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Các giai đoạn sống của sứa bất tử Điểm yếu của sứa bất tử chính là nó dễ mắc bệnh và bị các động vật khác ăn phải khi ở giai đoạn sinh vật phù du. Dù sao, cách "đánh lừa Thần chết" tài tình của sứa bất tử luôn là nguồn cảm hứng cho khoa học. Họ hy vọng một ngày nào đó con người cũng có thể tái tạo các mô bị thương nhờ tế bào gốc. 5. Con giun tái sinh: đứt chỗ nào mọc chỗ đó Giun Planarian là một sinh vật gần như bất tử, theo những gì khoa học biết hiện nay. Nó thuộc ngành giun dẹp, sống ở cả nước mặn và nước ngọt. Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Dù bị cắt lìa thân thì giun Planarian vẫn cứ mọc dài ra lại Chúng có hệ thần kinh rất đơn giản, không có hệ tuần hoàn, hô hấp, khoang cơ thể... Bù lại, giun Planarian lại được tạo hóa ban cho khả năng tái sinh vô hạn, đứt phần nào trên cơ thể hay tế bào nào bị thương tổn đều có thể thay thế được. Chuyện này không thể xảy ra ở những động vật bậc cao. 6. Con bọ gấu nước: đã tồn tại cùng Trái Đất suốt 530 triệu năm qua 5 loài động vật kể trên, dù trường sinh hay tiệm cận bất tử cũng là phát triển ở môi trường bình thường, thuận lợi của chúng thôi. Vậy thì hãy chốt lại danh sách với con bọ gấu nước - "trùm cuối" thách thức vô số điều kiện sống khác nhau. Bọ gấu nước (waterbears) là những sinh vật nhỏ bé, chỉ dài khoảng 0,5mm nên hầu hết mọi người chẳng bao giờ để mắt tới chúng. Dưới kính hiển vi, bọ gấu nước nhìn mập mạp, hơi giống 1 chú gấu tí hon (và xấu kinh dị). Kích thước nhỏ nhưng khả năng sống rất kinh khủng. Nó chịu được nhiệt độ từ -273 độ C đến nhiệt độ sôi của nước. "Chấp" cả áp lực gấp 6 lần độ sâu của đáy biển hay môi trường chân không! Do sức chịu đựng phi thường mà bọ gấu nước đã chu du khắp thế gian. Từ dãy Himalaya đến đáy biển, từ vùng cực đến xích đạo đều in dấu chân (nó có đến 8 chân đấy). Và mới đây, các khoa học gia thuộc ĐH North Carolina (Mỹ) còn phát hiện ra một khả năng "bá đạo" nữa của gấu nước, đó là biến cơ thể thành thủy tinh để sống thêm hàng thập kỷ trong điều kiện không có nước. Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Bọ gấu nước Tardigrades Cụ thể, gấu nước thường sống ở những nơi ẩm ướt như ao, hồ, rong rêu. Nhưng khi môi trường xung quanh mất hết nước, nó nhanh chóng bao phủ cơ thể bằng một loại protein có cấu tạo như thủy tinh. Hành động này giúp duy trì các chức năng cơ bản ở tốc độ cực kỳ chậm, khiến chúng có thể sống sót trong nhiều thập kỷ mà không cần đến thức ăn, nước uống. Màng bao bọc này sẽ tự động tan chảy khi có nước. Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Theo tiến sĩ Thomas Boothby tại Hiệp hội sinh học tế bào Mỹ thuộc ĐH North Carolina, các protein này có vai trò cực kỳ quan trọng. Tuy nhiên, đây không phải là yếu tố duy nhất giúp cho sinh vật này đến gần với điểm tiệm cận của trạng thái "bất tử" - như việc có thể sống sót trong điều kiện nhiệt độ cực thấp tại Bắc Cực. Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Thực chất từ trước phát hiện này, gấu nước đã được ghi nhận là có thể chống chọi lại môi trường không có nước, nhưng đến nay người ta mới tìm ra nguyên nhân. Các khoa học gia hy vọng rằng những nghiên cứu trong tương lai có thể giúp chúng ta hiểu được cơ chế của khả năng này, từ đó đem lại nhiều ứng dụng hơn cho con người. Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Boothby chia sẻ: "Việc hiểu được khả năng của gấu nước đem lại rất nhiều ứng dụng, như tạo ra cây trồng chống hạn hán, hoặc sự ổn định của các vật liệu sinh học". Ngoài ra, các loại thuốc và vaccine có thể được bảo quản với chi phí rẻ hơn rất nhiều. Nghiên cứu được công bố trên Science News. Thắc mắc nhẹ: Bạn có để ý 6 loài động vật sống dai thì đều định cư dưới biển? Đặc điểm này liệu có ảnh hưởng gì đến tuổi thọ của chúng không nhỉ?
Những căn cơ biến Tôn Ngộ Không trở thành sinh vật “bất hoại bất tử”, nếu nghĩ đơn giản là nhờ 72 phép thần thông thì bạn sai rồi Có rất nhiều các sự kiện xâu chuỗi và xếp chồng lên nhau mới tạo nên một Tôn Ngộ Không bất hoại và bất tử như vậy. Tôn Ngộ Không bị lửa thiên đình thiêu không chết, sấm sét dội vào người không mảy may tổn hại, đầu bị chém lìa lại mọc lại cái mới, tứ chi tách rời cơ thể lại có khả năng tự nhập vào... có quá nhiều chi tiết để minh họa cho khái niệm "bất tử" của con khỉ đá này. Cái kẻ chấp niệm ngông cuồng ấy vừa mạnh về ý chí, lại bất tử về thân thể, quả là khiến người đời ngưỡng mộ. Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Tuy nhiên có không ít khán giả bao nhiêu năm nay xem phim, chưa từng ngồi luận ra căn cơ làm sao Ngộ Không lại sở hữu khả năng bất hoại, bất tử ấy. Nhiều người cho rằng ấy là nhờ 72 phép thần thông, có người lại nghĩ phải chăng năm xưa Tôn Ngộ Không ngông cuồng xóa cả sổ sinh tử nên mới không bị Diêm Vương nhòm ngó. Tuy nhiên có lục lại trí nhớ, truy hồi tận về những sự kiện đầu tiên của Tây Du Ký mới thấy, hóa ra cái sự bất hoại và bất tử của Tôn Ngộ Không được tạo nên từ rất nhiều căn cơ, xâu chuỗi và xếp chồng lên nhau. Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Bồ Đề Tổ Sư dạy 72 phép thần thông, về lý thì đã có thể bất tử Nếu đã từng tìm hiểu về 72 phép thần thông của Tôn Ngộ Không, nhiều bạn đọc ở đây đã có thể mường tượng mang máng ra rằng, Tôn Ngộ Không hoàn toàn "miễn nhiễm" với tất cả những cái chết theo kiểu "thông thường". Một vài ví dụ nhé: - Cấm Thủy: Là có thể đi lại trong nước mà không bị cản trở - Tọa hỏa: Không sợ lửa - Nhập thủy: Có thể đi xuống biển sâu - Tục đầu: Nối thêm đầu, bị người khác chém lại có thể nối lại. - Tịch cốc: Không cần ăn uống, có thể dùng linh khí của trời đất để tẩm bổ cho bản thân. - Thi giải: Rời khỏi thân thể - Ngọa tuyết: Có thể nằm trong tuyết mà không sợ lạnh Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link 72 phép thần thông là nền móng vững chắc để tạo nên một Tôn Ngộ Không bất hoại và bất tử Rõ ràng là Tôn Ngộ Không đã vượt ra ngoài quy luật sinh, lão, bệnh, tử nhờ vào khả năng điều khiển ngũ hành, tuy nhiên Thiên Đình đã không chấp nhận cách bất tử này. Nói cách khác, 72 phép thần thông không phải là căn cơ (duy nhất) để tạo nên một Tôn Ngộ Không bất hoạt và bất tử mà chỉ là nền móng mà thôi. Ngông cuồng gạch tên mình ra khỏi sổ tử của Diêm Vương Kể lại cả tập phim thì khá dài, đơn giản là vào giữa đêm hôm đó, linh hồn của Ngộ Không bị trói và kéo đến Địa Ngục. Lúc trước khi nghe Hắc Bạch Vô Thường nói tuổi thọ của mình đã hết, Ngộ Không cũng đã vô cùng tức giận rồi: "Lão Tôn này đã vượt ra ngoài ba cõi, không còn ở trong ngũ hành, đâu còn thuộc Diêm Vương quản lí nữa. Cớ sao dám hồ đồ đến bắt ta?". Current Time0:02 / Duration5:01 Auto "Tìm lại tuổi thơ" với đoạn phim ngắn: Tôn Ngộ Không Đại Náo Phủ Diêm Vương Vốn còn tính ngông cuồng nóng nảy, Ngộ Không quậy phá nơi đây và động đến Diêm Vương - người cai quản Địa Ngục. Sau một hồi cãi qua cãi lại, Ngộ Không yêu cầu được xem sổ Sinh Tử, sau đó gạch tên của mình và viết nguệch ngoạc lên đó, đồng nghĩa với việc người ở đây không thể kéo hồn hắn xuống nữa. Nói cách khác sau sự kiện này, Ngộ Không bất tử về mặt hồn. Ăn hết cả 3 loại Đào Tiên không chừa miếng nào, lại còn uống Rượu Thánh, chén Tiên Đan Lại nói về cái Hội Bàn Đào năm ấy - cũng chính là ngay sau khi Diêm Vương phàn nàn với Ngọc Hoàng về việc Ngộ Không làm loạn Địa Ngục, tự xóa tên mình, Thiên cung đã chỉ định Tôn Ngộ Không làm một chức quan để bớt quậy phá, thực ra là chức "giữ ngựa". Biết bị lừa, Ngộ Không đòi đổi chức và được chỉ định qua làm "giữ vườn đào". Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Lúc mới nhận chức Bật Mã Ôn, anh khỉ nhà ta cũng "thỏa mãn" lắm Vườn đào bao gồm ba loại đào. Loại đầu tiên nở hoa cứ sau ba ngàn năm, bất cứ ai ăn nó sẽ sống lâu hơn và cơ thể của họ trở nên khoẻ mạnh hơn. Loại thứ hai nở hoa cứ sau sáu ngàn năm, bất cứ ai ăn nó có thể tận hưởng tuổi trẻ vĩnh cửu. Loại thứ ba nở hoa cứ sau chín nghìn năm, bất cứ ai ăn nó sẽ trở nên "vĩnh cửu như trời và đất, sống lâu như mặt trời và mặt trăng". Ngộ Không đúng kiểu thuộc loại "ăn giày ăn tất, ăn cả đất xung quanh", thanh xuân sung mãn, sức khỏe trường tồn, bất tử về mặt sinh lý. Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Tôn Ngộ Không đã gặm thử hết cả 3 loại Đào Tiên Chưa kể sau khi giả một vị thần và dự tiệc của Tây Vương Mẫu, hắn đã uống rất nhiều rượu ở đây. Đây đều là rượu thượng hạng và quý của Thiên Cung, nên nó cũng giúp người uống sống trường thọ. Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Tôn Ngộ Không ăn vụng cỗ bàn của Vương Mẫu và uống trộm rượu. Uống rượu vào phê quá, Ngộ Không tình cờ "lạc đường" vào phòng luyện đan của Lão Quân, tìm thấy những viên đan "báu vật bất tử". Tò mò, Ngộ Không ăn hết chúng và đương nhiên là năng lực "bất hoại bất tử" đã được đột phá lên một cảnh giới kinh thiên động địa. Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Đúng là "lớ ngớ vớ huy chương", lạc luôn vào cái bình Tiên Đan ngàn năm khéo thế cơ chứ Nhân sâm ngàn năm anh cũng thử qua rồi nhé Trong quá trình thỉnh kinh, thầy trò Đường Tăng có ghé qua chỗ của một đạo sĩ, nơi đây có cây nhân sâm có quả mang hình em bé sơ sinh hay bào thai trong Tây Du Ký có đến 3000 năm mới ra hoa, đợi 3000 năm kết quả và thêm 3000 năm nữa để quả chín. Trải qua 9000 năm chờ đợi, thì loại quả "vi diệu" này sẽ giúp người ăn nó được trường sinh bất lão. Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Ngoài Đường Tăng thì cả Tôn Ngộ Không, Sa Tăng và Trư Bát Giới đều đã ăn loại nhân sâm này Bất tử về mặt hồn, bất tử về mặt sinh lý, trường sinh bất lão, điều khiển ngũ hành, vượt qua tam giới, nằm ngoài sự cai quản của Diêm Vương... quả là con khỉ đá này cũng được "buff" hơi quá tay thật, toàn "lạc đường" rồi "vô tình" với được cực phẩm, cuối cùng là trở thành kẻ "bất hoại và bất tử" như chúng ta đã biết. Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Tuy nhiên ngần ấy đã là đủ? Những điều đó sẽ giúp Tôn Ngộ Không tránh được mọi cái chết? Nhiều người không cho là vậy. Từng chấp niệm, đại phá thiên đình, đại khai sát giới, ngông cuồng đòi làm Ngọc Hoàng cai quản tam giới, xuống Địa phủ xóa sổ sinh tử, nhưng đến cuối cùng chỉ có duy nhất Ngộ Không đắc đạo thành Phật trong khi Sa Ngộ Tĩnh và Trư Bát Giới đều chỉ dừng lại ở chức vị La Hán và Sứ giả? Ấy là vì cảnh giới tu hành của Tôn Ngộ Không lại vượt rất xa hai vị sư đệ của mình, tận dụng khả năng và sức mạnh bản thân nhưng không vụ lợi, bất tử nhưng không tự phụ, thật sự từ bỏ ma tâm để sống với thiện tâm, một lòng học Đạo, phò tá sư phụ Đường Tăng, trừ gian diệt ác, lấy lại lẽ phải - cơ bản đã đạt đến cảnh giới cần có để trở thành một vị Phật và hoàn toàn xứng đáng trở thành sinh vật "bất hoại".
Vì sao người xưa 'cuồng' luyện đan để trường sinh bất tử? Trường sinh bất lão (trẻ mãi không già) là khao khát của con người từ xưa đến nay. Không chỉ dân thương, nhiều bậc vua chúa Trung Quốc cũng khai khát mãi mãi tươi trẻ nên đã dùng đến thuật luyện đan của Đạo giáo. Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Từ xa xưa, con người đã có khao khát cháy bỏng là có thể trường sinh bất lão. Vì vậy, người xưa đã đi tìm những phương pháp, cách thức nhằm đạt được ước nguyện trên. Trong số này, thuật luyện đan của người Trung Quốc được nhiều người biết đến. Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Theo một số tài liệu, luyện đan dược được người Trung Quốc thời xưa tin rằng sẽ tạo ra thuốc trường sinh bất lão. Ngay từ thời Chiến Quốc, người xưa đã sử dụng kỹ thuật luyện kim vào việc luyện chế khoáng dược vật thành tiên đan. Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Loại đan dược này chính là thứ thuốc "thần" có thể giúp con người trường sinh bất tử. Đến thời nhà Hán, các đạo sĩ chuyên luyện đan trường sinh được biết đến rộng rãi. Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Theo đó, nhiều hoàng đế Trung Hoa đã tìm đến thuật luyện đan để có thể trẻ mãi không già, thọ ngang trời đất. Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Người xưa quan niệm rằng, để luyện ra "linh đan", người luyện đan phải chuyên tâm, không được sao nhãng và phải tu tâm dưỡng tính... Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Những nguyên liệu được dùng để luyện đan đều phải là những loại thuốc tốt, thậm chí là những loại hiếm có. Thêm nữa, để bào chế ra một viên linh dược, các đạo sĩ cần rất nhiều thời gian và công sức. Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Tuy nhiên, trong suốt chiều dài lịch sử chưa từng ghi nhận có trường hợp nào bào chế thành công linh đan khiến người dùng trường sinh bất lão. Thay vì sống thọ ngang trời đất, nhiều trường hợp mất mạng ngay sau khi uống linh đan. Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Các nhà khoa học phát hiện một sự thật kinh hoàng là người Trung Quốc thời xưa thường cho lưu huỳnh, diêm tiêu kết hợp với những nguyên liệu khác để luyện đan dược. Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Người xưa không hề biết rằng, lưu huỳnh, diêm tiêu là những chất cực độc, có hại cho sức khỏe và tính mạng con người. Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Do vậy, người xưa cứ ngỡ uống những viên đan dược sẽ giúp họ trẻ mãi không già nhưng thực chất là đang uống thuốc độc mà không hay biết. Thiền sâu và ướp xác, thay máu, tiêm tinh hoàn chuột lang vào cơ thể... là những phương pháp mà người xưa tin rằng có thể giúp con người bất tử. Không ít người trong chúng ta luôn mang theo một ước mơ đó là trẻ mãi không già và được trở nên Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link. Rất nhiều phương pháp được đưa ra và được "quảng cáo" là sẽ giúp bạn trở nên bất tử. Hãy cùng tìm hiểu những phương pháp được người xưa tin rằng sẽ giúp họ trở nên bất tử theo tổng hợp của trang Io9 1. Thần dược làm từ tinh hoàn của chuột lang Charles-Édouard Brown-Séquard (1817 - 1894) là một nhà sinh lý học, thần kinh học uyên bác nhưng tới cuối đời ông đã hủy hoại danh tiếng khoa học của chính mình khi đi tìm sự bất tử. Theo đó, ông đã tự tiêm vào cơ thể mình hợp chất được chiết xuất từ tinh hoàn của chuột lang và chó bởi ông tin rằng đó là thần dược làm trẻ hóa. Charles-Édouard Brown-Séquard đã sáng chế ra thần dược bất tử từ tinh hoàn chuột lang và chó. Tin rằng mình đã phát hiện ra thuốc trường sinh thứ thiệt, Brown-Séquard đã tặng công thức của mình miễn phí cho nhiều nhà khoa học khác. Một số người vẫn nghĩ nó là một chất kỳ diệu, trong khi những người khác cảm thấy “khó thở” mỗi khi nghe tới. Có ít nhất một ca tử vong được ghi nhận từ thần dược của Brown-Séquard, rất có thể người dùng thậm chí không biết trong thuốc này có thành phần gì. Pud Galvin - danh thủ ném bóng tài năng đã sử dụng thần dược này. Người dùng thuốc của Brown-Sequard nổi tiếng nhất có lẽ là Pud Galvin - danh thủ ném bóng tài năng, cũng là người tiên phong dùng thuốc để tăng lực trong thi đấu thể thao. Galvin cho rằng, tiêm thuốc giúp anh chơi tốt hơn nhưng chắc chắn nó không làm anh bất tử. 2. Thiền sâu và ướp xác Một trong những phương pháp mà người xưa tin để có thể trở nên bất tử là ướp xác cơ thể sống của chính mình. Tục ướp xác sống này được những nhà sư thuộc dòng tu bí truyền Shingon ở Nhật thực hiện từ 1.000 năm trước. Đầu tiên, người thực hiện trải qua chế độ ăn uống chỉ có hạt, trái cây và quả mọng trong 1.000 ngày đồng thời kết hợp tập luyện khắc khổ. Tiếp theo là 1.000 ngày chỉ ăn rễ và vỏ cây nhằm tiêu hao lượng nước trong cơ thể. Giai đoạn thứ ba, nhà sư sẽ uống một thứ trà độc được chế từ cây dầu bóng hay nhựa thông. Thứ trà này sẽ gây nên chứng nôn mửa và mất nước trong cơ thể. Tuy nhiên nó cũng là một chất bảo quản rất tốt khiến các loại côn trùng và nấm không thể phá hoại cơ thể sau khi chết. Cuối cùng, sau bao ngày chịu khổ hạnh, nhà sư sẽ tự nhốt mình vào một ngôi mộ đá và ngồi thiền cho đến lúc chết. Người xưa cũng làm một pho tượng để bọc lấy xác nhà sư sau khi ông qua đời. Thường thì những nhà sư sau khi tự ướp xác mình sẽ không bị coi là “chết” mà là rơi vào trạng thái thiền sâu. Nhiều người tin rằng, những người đã thiền sâu sẽ ở trong trạng thái đó hàng tỷ năm, sau đó họ sẽ sống lại với một cơ thể nguyên vẹn. 3. Thay máu để trường sinh Alexander Bogdanov (1873 - 1928) là một người xuất chúng, ông được biết đến là người tiên phong cho cải cách nghệ thuật và đặt nền móng cho cả một hệ thống lí luận của Liên Xô cũ. Ông tin rằng, việc thay máu sẽ khiến người ta khỏe lên và sống thọ. Chính ông đã truyền máu rất nhiều lần và sau mỗi lần như vậy, ông lại thấy mình trẻ khỏe ra. Tuy nhiên ở lần truyền máu cuối cùng của cuộc đời mình, máu truyền vào người ông là của một sinh viên bị sốt rét và ông đã qua đời ngay sau đó. Nguyên nhân cái chết của ông Bogdanov chưa được xác định là do virus gây sốt rét hay không nhưng cậu học sinh đã truyền máu cho ông lại sống rất khỏe mạnh sau đó. 4. Uống vàng duy trì sắc đẹp Có lẽ ai cũng từng nghe về sắc đẹp bà Diane de Poitiers (1499 - 1566) - người thân cận nhất với Vua Henry II của nước Pháp. Với mong muốn giữ nhan sắc tuyệt trần nên bà luôn ra sức tìm cách để mình trẻ và đẹp hơn. Bà Diane de Poitiers đã dùng vàng như liệu pháp để trường sinh bất lão. Để duy trì vị thế về sắc đẹp, bà Diane thường xuyên uống một loại hỗn hợp từ vàng clorua và dung môi diethyl ether để ngăn ngừa lão hóa. Đáng tiếc là hợp chất này đã khiến Diane chết dần chết mòn và qua đời ở tuổi 66. Những khám nghiệm trên tóc của bà cho thấy bà đã bị ngộ độc vàng mãn tính. Diane cũng không phải người phụ nữ duy nhất ra đi trong nỗ lực làm đẹp của mình bởi cũng có nhiều người đã mất vì nhiễm độc chất chì và asen có quá nhiều trong đồ trang điểm xưa. 5. Thần dược thủy ngân Các hoàng đế Trung Quốc ngày xưa cho rằng, thuốc có thể làm tăng tuổi thọ. Bởi vậy mà rất nhiều nhà giả kim thuật Trung Quốc đã tinh chế ra “thuốc bất tử” được làm từ thủy ngân, nhưng đáng buồn là bệnh nhân uống thần dược này thường chết sớm hơn bình thường. Tần Thủy Hoàng - ông vua nổi tiếng trong lịch sử Trung Quốc qua đời ở tuổi 39, được chẩn đoán cái chết là do ông uống thủy ngân. Theo các nhà khảo cổ học, chất này còn tồn tại trong người vị hoàng đế kể cả sau khi chôn cất. Đây cũng là một trong những lý do khiến việc khai quật hầm mộ Tần Thủy Hoàng gặp rất nhiều khó khăn. Nhưng Tần Thủy Hoàng không phải vị vua duy nhất chết bởi phương pháp uống thủy ngân để bất tử. Có tới năm vị hoàng đế nhà Đường vì tin tưởng vào “thần dược của sự sống” đã bỏ mạng. Hoàng đế Xianzong tuy không chết vì "thần dược" nhưng đã bị chính nô tài của mình ám sát bởi… không thể chịu được sự đãng trí của ông vua sau khi uống thuốc. Không chỉ vậy, vào năm 1567, Hoàng đế Minh Thế cũng đã uống thủy ngân để trường sinh bất lão nhưng rút cục ông đã không thể sống sót. 6. Hòn đá phù thủy Các nhà giả kim thuật ở Trung Quốc không phải những người duy nhất tin rằng, thủy ngân là một thành phần chính trong thuốc trường sinh. Người phương Tây cũng đã tìm cách để tạo ra "hòn đá phù thủy" có tác dụng trẻ hóa con người và làm cho họ bất tử và những công thức được đưa ra để tạo nên hòn đá trường sinh bất lão này không thể nào thiếu thủy ngân. Tất nhiên, việc tiếp xúc nhiều với thủy ngân gây nguy hiểm trầm trọng cho sức khỏe của họ. Ví dụ, Isaac Newton cũng là người quan tâm sâu sắc tới hòn đá phù thủy. Và sau khi mất, ông được chẩn đoán là mang nhiều dấu hiệu của ngộ độc thủy ngân: run, hoang tưởng, rối loạn, mất ngủ trầm trọng. Hòn đá phù thủy giúp con người bất tử đâu chưa thấy, chỉ biết rằng, chúng là tác nhân khiến cho nhiều người phải bỏ mạng vì thử nghiệm của mình.
Những Hoàng đế Trung hoa khát khao trường sinh bất tử, nên họ có những cách 'bệnh hoạn' không thể tin được để có thể đắc đạo trường sinh. Sinh lão bệnh tử là quy luật cuộc sống nhưng con người ta mỗi khi nghĩ đến cái chết thường không tránh khỏi lo sợ. Đặc biệt, đối với các hoàng đế, cái chết lại càng khiến họ canh cánh trong lòng. Bởi thế, từ xa xưa, các ông vua Trung Quốc đã rất tích cực tìm cách để trường sinhbất lão. “Yêu” gái trẻ để đắc đạo trường sinh Lấy âm bổ dương là một quan niệm quan trọng trong “phòng Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem linkật” của Trung Quốc cổ đại. Với văn hóa đạo gia, trời sinh voi trời sinh cỏ càng là động lực thúc đẩy rộng rãi quan niệm này. Đàn ông muốn bổ ích, trường thọ, thậm chí là trường sinh bất lão, đắc đạo thành tiên nên đã có ý muốn thông qua việc ân ái với gái trẻ để đạt được những mục đích này. Thứ nhất: Phải lựa chọn người con gái có dáng vóc nhỏ nhắn thướt tha, đầy đặn tràn đầy sức xuân. Tính cách phải dịu dàng hiền thục.Tuy không nhất thiết phải có nhan sắc kiều diễm, nhưng chắc chắn phải trẻ để làm “đối tượng nạp âm”. Mẫu phụ nữ này chính là đối tượng có tác dụng bổ trợ cho dương khí tốt nhất. Ảnh minh họa Thứ hai, nếu cùng lúc quan hệ với nhiều phụ nữ có đủ điều kiện trên thì càng có tác dụng tốt. Nếu chỉ có một người thì cái gọi là “tác dụng bổ dưỡng” cũng sẽ yếu đi rất nhiều. Uống thủy ngân để trường sinh bất tử Theo một số tài liệu, Tần Thủy Hoàng đã bỏ ra không ít của cải, vàng bạc châu báu để tìm thuốc trường sinh bất tử. Không chỉ tìm kiếm những danh y, Tần Thủy Hoàng còn chiêu mộ cả những thầy thuốc, đạo sĩ... thậm chí dùng cả lang băm để tìm kiếm, bào chế thuốc bất tử. Thêm vào đó, Tần Thủy Hoàng còn kiêng ăn những thức ăn khiến cơ thể bị ợ, xì hơi. Vào thời đó, những biểu hiện trên được cho là năng lượng của con người bị mất dần đi, khiến con người đẩy nhanh tới cái chết. Tần Thủy Hoàng uống thủy ngân để trường sinh bất lão Theo một truyền thuyết, một nhà giả kim thuật tiết lộ một loại thảo mộc giúp con người trường sinh bất tử có ở một hòn đảo. Hòn đảo này được một con cá khổng lồ trấn giữ, bảo vệ. Khi nghe được thông tin đó, Tần Thủy Hoàng đã sai người tìm loại thảo mộc trên. Tuy nhiên, hành trình tìm kiếm thuốc trường sinh bất tử của Tần Thủy Hoàng vẫn bế tắc. Đến cuối đời, Tần Thủy Hoàng vẫn không thực hiện được ước nguyện. Vị hoàng đế đầu tiên của nhà Tần đã chết vì uống thủy ngân do tin rằng uống chất độc này có thể có được cuộc sống bất tử. Vua dùng tiên đan “rởm” khiến bản thân điên khùng Vua Bắc Ngụy là Đạo Vũ Đế cũng gặp phải bi kịch vì thuốc trường sinh. Thời trẻ, ông là một anh hùng, mới 16 tuổi đã lập nên đế quốc Bắc Ngụy cường thịnh. Trước tuổi 30, Đạo Vũ Đế quan tâm chính sự nên nước mạnh dân no ấm. Nhưng từ năm 30 tuổi trở đi ông bắt đầu ham mê thuật trường sinh. Ông tin dùng các loại tiên đan và đặc biệt là ăn một lượng lớn hàn thực tán. Điều đó khiến thần trí ông ta luôn bấn loạn, vui buồn bất thường, suốt ngày cứ đi lại vật vờ như bị quỷ ám trong cung. Từ một minh quân anh hùng trở nên kẻ điên khùng chỉ vì uống “tiên đan” rởm Do trong người không bình thường dẫn đến những hành vi của ông cực kỳ tàn nhẫn, có thể giết người để mua vui ở ngay trong triều, cung viện, ở kinh sư và cả ở những vùng quê hoang vắng. Vậy là từ một minh quân anh hùng trở nên kẻ điên khùng chỉ vì uống “tiên đan” rởm. Dùng mỹ nhân làm phương thuốc Thời nhà Minh, nước Trung Quốc đạt được những tiến bộ đáng kể. Văn hóa phát triển rực rỡ nhưng các vua chúa vẫn rất tin tưởng vào tiên đan trường sinh bất lão mà không biết nhìn các tấm gương đời trước. Điển hình trong các ông vua nhà Minh có Minh Thế Tông (niên hiệu Gia Tĩnh). Ông ta say mê thuật trường sinh đến nỗi bỏ luôn cả việc chính sự. Lý do Thế Tông bỏ việc triều đình là vì ông ta còn bận ở hậu cung để thực hiện phép trường sinh do một đạo sĩ tên là Đào Trọng Văn bày cho. Thuật “trường sinh” mà Đào Trọng Văn dạy Thế Tông được gọi là phương thuốc bí truyền ngự nữ. Các sách vở không nói cụ thể nhưng đại khái nội dung thuật này là hưởng thụ các nữ nhân trinh nguyên để bồi bổ nguyên khí cho nhà vua. Để làm theo cách do Đào Trọng Văn chỉ bảo, Minh Thế Tông đã bắt rất nhiều trinh nữ vào hậu cung để hưởng thụ. Người ta thống kê: chỉ trong năm Gia Tĩnh thứ 31, riêng ở kinh sư đã có 300 trinh nữ từ 8 đến 14 tuổi bị đưa vào cung cho vua hưởng thụ.
Sự thật về quá trình "luyện linh đan, hút máu" để trường sinh của người xưa Với sự phát triển của khoa học, liệu có một ngày con người có thể bất tử hay “cải lão hoàn đồng”… Bất tử hay "cải lão hoàn đồng" là khao khát của rất nhiều thế hệ kể từ khi xã hội loài người hình thành và phát triển. Tuy nhiên, cho tới nay, đó vẫn chỉ là một ước mơ, một nỗi ám ảnh chưa lời giải đáp. Hãy cùng ngược dòng lịch sử hành trình tìm kiếm bí kíp “cải lão hoàn đồng” và tìm hiểu xem liệu rằng trong một ngày không xa, con người liệu có thể tìm ra phương pháp kỳ bí này. Từ linh đan của người Trung Quốc cổ đại… Từ xa xưa, người Trung Hoa cổ đã thể hiện niềm khao khát mãi mãi tươi trẻ thông qua thuật luyện đan của Đạo giáo. Thời Chiến Quốc (476 - 221 TCN), một số người đã bắt đầu vận dụng kĩ thuật luyện kim vào việc luyện chế khoáng dược vật thành tiên đan - thứ thuốc được cho rằng có thể giúp con người trường sinh bất lão. Tới thời nhà Hán (202 TCN - 220), những người này tiếp thu tư tưởng của Đạo giáo, trở thành các đạo sĩ chuyên luyện đan trường sinh. Ngụy Bá Dương được coi là người đi đầu trong thuật này và là tác giả cuốn “Chu Dịch tham đồng kế”. Chân dung Thái Thượng Lão Quân - vị thần coi sóc việc luyện linh đan trên trời. Hình ảnh Tôn Ngộ Không ăn trộm linh đan của Thái Thượng Lão Quân, sau đó thoát khỏi lò bát quái nổi tiếng trong văn học Trung Hoa. Trải qua thời kì phong kiến, hình ảnh các hoàng đế Trung Hoa luyện linh đan để có thể “cải lão hoàn đồng”, thọ ngang trời đất trở nên vô cùng phổ biến trong nền văn hóa quốc gia này. Tuy nhiên, có lẽ đây sẽ mãi là một mơ ước không tưởng, bởi các nhà khoa học phát hiện ra rằng: thành phần luyện đan từng được sử dụng có lưu huỳnh và diêm tiêu - những chất cực độc cho sức khỏe con người. … hay “suối nguồn tươi trẻ” của người châu Âu… Nếu như người Trung Quốc và phương Đông tin rằng, việc tu luyện và sử dụng “linh đan” có thể giúp họ giữ mãi tuổi thanh xuân thì ở phương Tây, người châu Âu cổ đã không ít lần đi tìm địa danh huyền thoại “suối nguồn tươi trẻ”. Tranh vẽ "suối nguồn tươi trẻ". Người được cho là tiên phong trong hành trình đi tìm “suối nguồn tươi trẻ” là Alexander Đại đế. Nhiều tài liệu lịch sử chép lại rằng, trước khi qua đời khoảng năm 323 TCN, vị hoàng đế tài năng này đã đi tìm một con sông có thể chữa lành sự tàn phá của tuổi tác. Tới thế kỷ XII, một vị vua tên Prester John được cho là người cai trị trên mảnh đất có một dòng sông vàng và một dòng suối có khả năng “cải lão hoàn đồng”. "Suối nguồn tươi trẻ" luôn là tâm điểm trong những tấm hải đồ cướp biển xưa kia. Nổi tiếng nhất với hành trình truy tìm “suối nguồn tươi trẻ” là nhà thám hiểm Tây Ban Nha - Juan Ponce de Leon (1474 - 1521). Ông được cho là người khai phá vùng đất trở thành tiểu bang Florida hiện nay trong chuyến hành trình tìm kiếm "suối nguồn tươi trẻ" khoảng năm 1513. Chân dung Juan Ponce de Leon - nhà thám hiểm gắn liền tên tuổi với hành trình đi tìm "suối nguồn tươi trẻ". Nhưng có lẽ tới nay, suối nguồn tươi trẻ vẫn mãi chỉ là dòng suối trong tâm tưởng mà thôi. Những câu chuyện về Juan Ponce de Leon đi tìm sự bất tử chỉ nổi lên sau khi ông qua đời, điều đó cũng đồng nghĩa với việc Juan Ponce de Leon chưa bao giờ tìm thấy cội nguồn này. Bởi vậy cho tới ngày nay, dòng suối giúp con người hồi sinh tuổi tác vẫn chỉ là một huyền thoại không căn cứ. … thậm chí là bí kíp hút máu của ma cà rồng… Ma cà rồng là một nhân vật hư cấu tưởng tượng có sức mạnh vô song nhưng cực kì độc ác. Tất cả những đặc điểm đó đều xuất phát từ bản năng hút máu người. Tranh vẽ ma cà rồng thời xưa. Trong những câu chuyện thời xưa, người ta đồn rằng máu người giúp ma cà rồng duy trì sức mạnh và tốc độ ghê gớm nhưng cũng khiến loài này trở nên độc ác, hung dữ. Nếu không có máu, ma cà rồng sẽ già đi nhanh chóng, sức khỏe suy yếu và cuối cùng là… chết. Máu tươi là thứ duy nhất duy trì sự sống, vẻ đẹp và sức mạnh của ma cà rồng. Thiếu máu, ma cà rồng sẽ chết trong sự đau đớn và xấu xí. Tất nhiên, đây cũng chỉ là kết quả của trí tưởng tượng con người, một kết quả có thể phần nào xuất phát từ nỗi ám ảnh “cải lão hoàn đồng”. … tới những bằng chứng khoa học hiện nay Hiện nay, cuộc hành trình tìm kiếm bí kíp trường sinh bất lão, trẻ mãi không già vẫn đang tiếp tục. Mới đây nhất, giới chuyên gia đã phát hiện ra nhiều bằng chứng khoa học khẳng định tiềm năng của việc đảo ngược tuổi tác, chống lại sự lão hóa ở người. Năm 2012, các nhà khoa học tại ĐH Stanford (Mỹ) đã thành công trong thí nghiệm “cải lão hoàn đồng” cho chuột. Cụ thể, bằng cách tiêm máu của những cá thể chuột “trẻ” cho chuột “già”, các chuyên gia đã thu được kết quả đáng ngạc nhiên. Những đối tượng chuột được tiêm máu chuột “trẻ” phục hồi sức mạnh cơ xương trong thời gian rất ngắn, các mạch máu mới được sinh ra, chức năng khứu giác tốt lên cũng như trí nhớ được cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, các nhà khoa học chưa tìm ra được cơ chế tác động của thần dược này. Thí nghiệm trên chuột đã cho thấy tiềm năng của việc con người có thể "cải lão hoàn đồng". Mới đây, một phần câu trả lời đã được tìm ra. Các nghiên cứu đã cô lập được yếu tố tăng trưởng có trong máu chuột “trẻ” giúp cải lão hoàn đồng có tên GDF 11. Yếu tố này thực chất là một protein có tác dụng khôi phục hoạt động của tế bào gốc, giúp các tế bào, mạch máu mới được sản sinh ra như khi cơ thể còn trẻ. Đó là lý do mà khi protein này có mặt trong cơ thể chuột “già”, chúng phát huy khả năng “cải lão hoàn đồng” ngay trên đối tượng. Điều đáng vui mừng nhất là protein này cũng có trong cơ thể người. Các nhà khoa học ở ĐH Harvard (Mỹ) hy vọng rằng, trong một tương lai gần, GDF 11 sẽ được vận dụng trong việc điều trị phục hồi cho các bệnh nhân Alzheimer và Parkinson, đưa loài người tiến gần tới ước mơ “cải lão hoàn đồng” trong nhiều thế hệ. * Bài viết sử dụng tư liệu tham khảo từ các nguồn: Io9, The Guardian, National Geographic, Vampire Diaries...
