Chuyên ngành Liên Kết Tri Thức - Edgar Morin (chủ biên)

Thách Đố Của Thế Kỷ XXI - Liên Kết Tri Thức
Edgar Morin (chủ biên)

Nguyên tác: Le défi du XXIe siècle
RELIER LES CONNAISSANCES - 1999

CHU TIẾN ÁNH – VƯƠNG TOÀN dịch
PHẠM KHIÊM ÍCH Biên tập & Giới thiệu

NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - 2005

LỜI GIỚI THIỆU:
​

Edgar Morin là nhà xã hội học, nhân học và triết học nổi tiếng, hiện là Giám đốc nghiên cứu danh dự tại Trung tâm Quốc gia Nghiên cứu khoa học (CNRS) nước Cộng hòa Pháp, Chủ tịch Hiệp hội Tư duy phức hợp (APC - Paris). Ông là tác giả của 50 cuốn sách viết về nhiều lĩnh vực, được xếp thành 8 loại, trong đó loại sách “Cải cách” (“Réforme”) gồm 3 cuốn, xuất bản liên tiếp trong hai năm 1999 và 2000 khi nhân loại bước sang thế kỷ XXI. Đó là cuốn La Tête bien faite (Bộ óc được rèn luyện tốt), Les Sept Savoirs nécessaires à l’éducation du futur (Những hiểu biết cần thiết về nền giáo dục của tương lai) và cuốn sách mà bản dịch được giới thiệu ở đây.

Sách được viết trên cơ sở những cuộc Hội thảo chuyên đề “Nên giảng dạy những tri thức gì ở các trường trung học?” do Bộ trưởng Bộ Giáo dục nước Cộng hòa Pháp bảo trợ.

Các nhà khoa học, triết học và giáo dục suy tư về những vấn đề cơ bản của cải cách giáo dục trước những thách đố của thế kỷ XXI.

Liên kết tri thức là câu trả lời cho những thách đố về tri thức, là cải cách tư duy, thay đổi căn bản tư duy giáo dục.

*​

​

Cải cách giáo dục phải bắt đầu từ đâu và bao hàm những nội dung gì?

Nhiều người cho rằng phải bắt đầu từ đổi mới chương trình giáo dục, chỉ cần giao cho một số người tiến hành soạn thảo chương trình mới, tùy theo bộ môn khoa học của mình.

Đó vẫn là cách làm cũ kỹ. Nếu thế thì chẳng cần luận bàn, chẳng cần có cuộc tư vấn toàn quốc về giáo dục này làm gì.

Edgar Morin nhiều lần nhấn mạnh rằng: “Những ngày hội thảo chuyên đề này không nhằm mục đích sau cùng là soạn thảo chương trình, mà là kích thích sự suy tư, bởi lẽ suy tư là cái thiếu hụt nhiều nhất” (tr. 603).

Suy tư về giáo dục trước hết là suy tư về người thầy. Câu hỏi “Nên giảng dạy những tri thức gì ở các trường trung học?” là câu hỏi đặt ra cho toàn ngành giáo dục, trước hết cho các trường đại học và cao đẳng sư phạm, nơi đào tạo ra các giáo viên dạy trung học (professeur de lycée). Chính vì vậy mà cải cách giáo dục phải đột phá từ cải cách giáo dục Đại học. Edgar Morin nói rằng: “Nếu trong lĩnh vực này cần tiến hành cải cách thì phải nhằm vào Đại học; vả chăng từ trước đến nay trong đầu óc tôi chưa hề bao giờ coi giáo dục trung học là một thế giới khép kín và duy nhất cần xem xét lại cách thức trình bày các tri thức” (tr. 604).

Suy tư về giáo dục cần phải tập trung chủ yếu vào mục đích, vào cứu cánh của nó. Các tác giả cuốn sách này cùng chia sẻ một quan niệm chung về mục đích cuối cùng của giáo dục: 1/ Hình thành những khối óc được rèn luyện tốt (la Tête bien faite), đào tạo những con người đủ năng lực tổ chức các tri thức, chứ không phải tích lũy các hiểu biết theo kiểu chất đầy vào kho; 2/ Giáo dục về hoàn cảnh con người (condition humaine), làm cho mỗi người có ý thức sâu sắc thế nào là một con người; 3/ Học cách sống, chuẩn bị cho thế hệ trẻ biết đối mặt với những khó khăn, bất trắc và những vấn đề của tồn tại con người; 4/ Thực tập tư cách công dân, hình thành và phát huy ở mỗi người tư cách công dân nước Pháp, đồng thời tư cách công dân châu Âu và tư cách công dân toàn Trái Đất, có năng lực đối thoại, khoan dung trong một thế giới đa dạng hơn bao giờ hết (xem tr. 31-35; tr. 334; tr. 593-598).

Nền giáo dục hiện đại phải dạy cho con người biết học cách học, học cách làm, học cách tổ chức các tri thức, liên kết các tri thức, nhằm nâng cao hiệu quả hành động của mình.

...

Trân trọng gửi đến các bạn!

​

Hứa làm cuốn này đã lâu giờ mới hoàn thành. Chúc các bạn đọc sách vui hihi!
Thêm file pdf: Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link

​