ĐL-Tổng hợp Tai biến môi trường

TAI BIẾN MÔI TRƯỜNG


Tác giả: Nguyễn Cẩn - Nguyễn Đình Hòe
Nhà xuất bản: Đại Học Quốc Gia Hà Nội
Năm xuất bản: 2005
Số trang: 231​

Tai biến môi trường (Environment Hazard) là hiện tượng, quá trình phổ biến, được nảy sinh từ chính quá trình hình thành, phát triển của các yếu tố môi trường tự nhiên, cũng như lành các hành vi phát triển của con người, tác động nhiều mặt … Môi Trường, có khả năng gây hại đối với tài sản, sức khỏe, vận mệnh con người cũng như tác động tiêu cực đến môi trường trái đất.

Tai biến có thể có nguyên nhân thuần túy do các quá trình tự nhiên, hay còn gọi là thiên tai (Natural calamity), ví dụ như động đất, núi lửa, bão tố, lũ lụt v.v..., song có những tai biến do chính con người gây ra như đốt phá rừng, làm suy giảm, thoái hóa môi trường sống, các vụ rò rỉ hóa chất độc hại, các vụ cháy, nổ của ngành hóa chất làm chết hàng ngàn người, xâm hại sức khỏe hàng chục, hàng trăm ngàn người khác, tác động tiêu cực đến môi trường, rồi các vụ rò rỉ chất phóng xạ như vụ Chernobyl v.v.. tác động xấu đến môi trường sống chưa thể lường hết được.

Trong quá trình khai thác tài nguyên môi trường phục vụ có lợi ích kinh tế - xã hội, con người hoặc vô thức, hoặc thiếu hiểu biết khoa học, đã tác động thúc đẩy nhiều tai biến tiềm ẩn từ thiên nhiên, chuyển thành các sự cố, hiểm họa hiện thực, gây hại nhiều mặt cho chính con người, tác động xấu đến môi trưởng. Với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội ngày càng cao, trình độ khoa học - kỹ thuật ngày càng phát triển thì các tác động nhân sinh vào môi trường tự nhiên ngày càng được mở rộng, đa dạng và sâu sắc. Các tai biến có nguồn gốc nhân sinh cũng vì vậy ngày càng gia tăng mạnh mẽ.

Nghiên cứu, đánh giá tại biến môi trường là một lĩnh vực mới, non trẻ, các tài liệu còn thiếu tinh hệ thống. Tuy nhiên, do ý nghĩa khoa học và thực tiễn của vấn đề, việc tiến hành giảng dạy cho sinh viên và học viên cao học ngành môi trường hiện nay là cấp thiết. Tập tài liệu được tập thể cán bộ biên soạn ở đây chính là phục vụ cho nhiệm vụ cấp bách này. Trong tập tài liệu, các tác giả đề cập nội dung chính yếu liên quan các kiến thức cơ bản về nguyên nhân, các quá trinh phát sinh, phát triển, mức độ nguy hiểm đối với con người. tác hại đến môi trường của các loại tai biến chính, cũng như các hiểu biết cần thiết trong việc ứng xử đối với tai biến, góp phần tham gia lồng ghép trong công tác quy hoạch, quyết định mang tính định hướng về chính sách quản lý môi trường, nhằm đảm bảo phát triển bền vững.

 

Tham khảo thêm bài viết của Phạm Ngọc Lãng PGS, TS. Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ.
Tai biến môi trường - Một mặt trận an ninh phi truyền thống nóng bỏng

TCCS - Tai biến môi trường là khái niệm được nhắc đến nhiều trong những năm gần đây. Tai biến môi trường đã và đang gây ra những quan ngại lớn cho tất cả các quốc gia trên thế giới, đe dọa nghiêm trọng đến sự tồn tại, phát triển của con người và đã trở thành mặt trận an ninh phi truyền thống nóng bỏng. Báo cáo Phát triển con người của Liên hợp quốc năm 2004(1) cũng đã khẳng định an ninh phi truyền thống gồm an ninh con người, an ninh cộng đồng và bao hàm 7 lĩnh vực chính là kinh tế, lương thực, sức khỏe, môi trường, con người, cộng đồng và chính trị.