Tâm lý XH Ai rồi cũng chết! - Atul Gawande

AI RỒI CŨNG CHẾT!
Tác giả: Atul Gawande
Dịch giả: Phan Nguyễn Khánh Đan
Sức Mạnh Ngòi Bút phát hành
NXB Thông tin và Truyền thông - 07/2015
—★—
Giới Thiệu
Ai rồi cũng chết! là một tuyệt phẩm đánh động lòng người được viết nên bởi bác sĩ kiêm tác giả best-seller Atul Gawande. Cuốn sách không chỉ có khả năng lay chuyển ngành y học hiện đại, mà nó còn sẽ giúp làm biến đổi hoàn toàn cuộc sống của muôn người - bao gồm chính Bạn!

Ngành y học thế giới đã có nhiều bước phát triển vượt bậc trong những năm qua: giảm thiểu tỉ lệ tử vong trẻ sơ sinh, nâng cao tỉ lệ sống sót sau chấn thương, chữa trị và kiểm soát được nhiều loại bệnh tật - kể cả nhiều căn bệnh từng được xem là không có thuốc chữa trong quá khứ. Nhưng dù có bành trướng hùng mạnh đến đâu, y học vẫn muôn đời bất lực trước quy luật sinh-lão-bệnh-tử bất biến của con người: Mỗi khi con người phải đối diện với Tuổi Già và Cái Chết, những công cụ y học vốn dĩ quyền năng bỗng chốc phản bội lại chính lý tưởng cứu nhân độ thế mà chúng đang phục vụ.

Bằng những công trình nghiên cứu khoa học giá trị và những câu chuyện sống động từ các bệnh nhân và người thân của chính mình, bác sĩ Gawande bóc trần cho chúng ta thấy những hệ lụy và nỗi đau mà con người phải gánh chịu bởi nghịch lý trên. Viện dưỡng lão vốn dĩ được lập ra với mục đích ban đầu tốt đẹp là giúp cho người cao tuổi có một cuộc sống hạnh phúc và viên mãn bất chấp tuổi già, nhưng nhiều nhà dưỡng lão ngày nay bị biến tướng thành những tòa nhà khép kín không khác gì nhà tù, nơi mà người già không được phép ăn những món ăn họ thích và không được phép làm những gì mình muốn. Nhiều bác sĩ được đào tạo xuất sắc về mặt chuyên môn, nhưng lại không biết cách làm thế nào để nói cho bệnh nhân biết sự thật về bệnh tình của họ; thay vào đó, bác sĩ lại vin vào những hy vọng hão huyền về khả năng cứu sống người bệnh của y học và đề xuất cho bệnh nhân hàng loạt biện pháp chữa trị để nuôi những hy vọng hão đó. Rốt cuộc, hành động này chỉ khiến cho người bệnh và cả thân nhân của họ thêm hao mòn khổ sở chứ không hề mang lại ích lợi gì cho họ cả về mặt thể xác lẫn tinh thần.
—★—
[VCTVEGROUP]
Scan-OCR: @annie_tuongminh
Soát lỗi: @annie_tuongminh , @Bọ Cạp , @Gassie , @Mỹ Giang , @SWAK13 , @tiendungtmv , @Võ Hoàng Nhật An, @Trần Nguyễn Hoàng Bảo
Ebook: @Gassie​

 

Ôi, cuốn này siêu hay, mình siêu thích.
Cuốn sách nói về một sự thật mà ít ai trong chúng ta nghĩ tới trước khi chính bản thân chúng ta, hoặc những người ta thương yêu nhất, phải đối mặt với nó: sự lão hoá và sự chết. Với sự phát triển của khoa học và y học ngày nay, chúng ta ngày càng tự tin có thể đẩy lùi bệnh tật và giành lại sự sống cho mọi người. Tuy nhiên, hai mặt trái mà ít ai nghĩ tới, là chúng ta vẫn phải chấp nhận cái chết và những thành tựu to lớn của y học không phải lúc nào cũng đem lại lợi ích. Nếu không thể chối bỏ cái chết, chúng ta phải học cách đón nhận nó, và đón nhận như thế nào, với thái độ như thế nào. Nếu thành tựu của y học không thể giúp ta đến tận cùng, thì phải biết quyết định dừng đúng lúc, để y học không hành hạ người bệnh, để người bệnh có thể sống những ngày cuối đời viên mãn bên gia đình, bạn bè, hơn là đau đớn trên giường bệnh xa lạ đến tận phút trút hơi thở cuối cùng.
Cuốn sách gợi ra nhiều suy nghĩ.
Cảm ơn nhóm VC rất nhiều. Theo mình, các bạn đã làm một việc rất ý nghĩa vì đã chia sẻ cuốn sách sâu sắc này.

P/S: Cuốn sách rất dễ đọc, không biết do lời văn của tác giả đơn giản hay do lời dịch gãy gọn. Nói chung là mình cảm thấy ưng ý, dù đơn vị làm sách là một cái tên khá lạ: Ngòi bút Việt.

 

Mình gửi bản đã soát thêm lỗi chính tả bằng Sigil.

 

Cuốn sách này rất hay cần cho người bác sĩ, người thân và người bệnh, người già
Cần biết thông tin về tình trạng của mình, cần tự chủ quyết định nhưng cũng cần hướng dẫn .
Phải hiểu cảm nhận và mong muốn của người bệnh
Người bệnh , già phải dũng cảm đối diện sự già yếu và chết.
Điều gì là quý giá ,cái gì là đáng sợ thì mới nhận ra mình phải hì sinh điều gì cho thứ mà mình trân trọng hơn cả

 

quyển này rất hay. cảm ơn bạn

 

Mình vừa đọc xong cuốn này. Sách đặc biệt thích hợp cho những gia đình đang có cha mẹ già và người bệnh nan y. Đọc sách sẽ nhận ra sống sao cho đáng cuộc đời của mình để không phải hối tiếc, khi biết thời gian còn lại của mình là có hạn...
Sách đương nhiên còn nhiều lỗi chính tả, nhưng sau khi đọc sách xong mình không đủ sức và không dám đọc lại để sửa lỗi. Bạn nào nếu có ý định bắt đầu đọc thì sửa giúp với.

Danh sách lỗi chính tả:

an toàn về mặt xác thần nhưng lại
áy vậy mà tôi chưa một lần suy nghĩ
Bà tiến đến và ngôi vào vị trí
bà trả lời như thể cấu kinh
bảo đảm rằng mình có quyển đó trong tay,
bảo vệ và hy sinh vi nó
bất chấp cha mẹ tồi đã nỗ lực kỳ công thế nào với tôi.
Bát chấp mọi nỗ lực của chúng tôi
bê ẵm ông mỗi
bệnh nhân của mình hàng trăm lán. Thế là tôi
bệnh tật và vấn để, từ chứng viêm khớp
bệnh tình hiện tại của minh cũng như
biểu đồ đường sinh gần đầy nhất mà những thành tựu y học tiên tiến nhất mang lại
bộ não mất dân lượng chất xám, để
bữa ăn của bạn phải đẩy đủ cả về chất lẫn lượng
cả ba chúng tôi ngôi trong phòng khách;
Cà nhà có thể nghe thấy những tiếng la thất thanh của ông
Cái này - nhũng thứ thức ăn ngon ngọt này
Cấn lưu ý rằng trong quá trình nghiên cứu tuổi già
căn nhà nhỏ bên hồ Spirit này hơn năm mười năm.
căn phòng rộng gồm nhiêu người cao tuổi và người tàn tật sống trong đó,
cắt bỏ một phẫn ba khung chậu của bà
cầu thang xuống táng hầm.
cha mẹ minh sẽ sống trong nhà mình
cha tôi đã phải chịu rất nhiêu đau đớn
chấm chậm, bởi lão ấy sẽ liên tục kêu gào
chăm sóc mảnh đất của minh.
chân của ông giờ đầy ngập đầy dịch lỏng
Chỉ cần một buổi tranh tra bất ngờ là
chỉ là một phần nhò trong số họ.
chỉ sau biến cố bát ngờ đó,
chiếc áo com-lê xanh thâm của người chủ nhà hàng
chỉnh sửa nặng nể để
cho con người chúng ta quyển năng vô song
chứ không phải một bệnh nhân nắm liệt giường.
chủ yếu là những hối ức tươi đẹp.
chúng ta có hàng hà sa số những tiêu chuẩn
Chúng tôi chủ yếu trò chuyện vế
Chúng tôi đà trò chuyện với nhau rất lâu.
Chúng tỏi yêu cầu các bác sĩ và y tá ở đó cho
chướng ngại cẩn phải bị dỡ bỏ
có một hệ thống phần loại người cao tuổi dựa trên những sinh hoạt
Cớ sao điểu này lại xảy ra?
Còn đói với tôi, nơi đó chẳng khác nào địa ngục trần gian!
con gái Shelley của minh phải đối mặt với một quyết định
công việc đồng áng trên mảnh đất của minh.
Cứ mối sáu tuần
của mình đểu là kết quả của vô vàn nỗ lực lặp
cung cấp cho bệnh nhân của minh những
cũng đang đúng ờ cái ngã ba đường
cũng sẽ đến với mỏi người
Cuộc trò chuyện trở nén khó khăn hơn
đã khước từ ngay từ đẩu, rằng việc sống
đặc biệt khi nó được chắp bút bời
dám bứt phá khỏi xiểng xích gia đình
dành trọn cả phẩn đời còn lại để chăm sóc cha mẹ già
Đấy là điểu kiện tiên quyết để bạn trở thành
dạy tôi bài học vế sự kiên trì bền bi Không bao giờ
để bổi bổ cho tầm hồn mình,
Để rối sáng hôm sau, ông không tình dậy được nữa.
để thực hiện một chiếc lược khác
đều có vẻ mơ hổ hoặc
đều phải tuần thủ thời khóa biểu nghiêm ngặt
đi lại, vận chuyên và giao thức ăn
dịch vụ chăm sóc và bạc đài người bệnh
điểu kiện tốt nhất để
điều này không chi quan trọng với bản thân mỗi người,
đổ mổ hôi nhiều, lo âu trầm cảm,
đôi mắt trung thực nhát có thể,
Đội ngủ chăm sóc cuối đời
đói với cả những người sắp chết
Dù chưa đến mức gây xương
dù dà ngoài tám mươi và gặp khó khăn
gây dựng từ hai bản tay trắng
giải quyết vấn để đang gây ảnh hưởng nhất
gửi xe nhẩm bãi mà không hay biết
hàng Lowe’s rối lắp đặt vài tháng trước,
hay những “lò thiêu” tiếm năng
hay thắc mác điều gì về nó
Họ cắt cừ người giúp bà tắm rửa và
họ có toàn quyến làm những việc đó.
hờ hững, rói sẽ khiến bản thân họ mãi mãi
họ luôn cẩn được chăm sóc.
Hơn phần nửa số người cao tuổi
Khả năng sóng sót của chúng ta
Khái niệm “vé hưu” càng lúc càng phổ biến và được định hình rõ nét.
khao khát cá nhân tẩm thường,
khi cha tôi bắt đẩu sử dụng dịch vụ chăm sóc cuối đời
khít trong hộp sọ; đến tuổi bảy mươi, bộ
khoai tây nướng hoặc trứng bác.
khỏi ràng buộc và xiểng xích
Khỏng ai có thể tước đoạt hay phá hủy một
không bao giờ bỏ cuộc cho đến khi đạt được điểu mình muốn
không chi là một cuốn sách cảm động
không có nơi nào làm họ hài lòng cả. “Tôi thà dựng lều ở còn hơn sóng ở trỏng,
không thể tưởng tượng nổi minh sẽ sống như thế nào từ đây
không tính vài trăm năm gần đầy nhất,
kịp gặp lại những ngươi thân và bạn bè lâu năm,
là giải quyết được vấn để chăm sóc người già trong gia đình
lại được quyết định nhiều bởi vân hóa.
làm “tư vẫn viên miên phí” đưa ra
lắm khi điều duy nhát chúng ta có thể làm
làm thế nào để xoay xở những sinh hoạt hằng ngày
làm thủ thuật mở thông ruột hổi, lôi ruột
lên cấp độ tùy xương và não giữa
Maslow lập luận rằng sự tần tại và an toàn
mất dần khả năng để kháng bệnh tật.
mẹ và em gái tôi cùng thế.
Mỗi khi đi bách độ, họ
mỗi khi thay đổ cho bệnh nhân.
Mọi người đều ngám hiểu rằng
một chiếc ghé tựa lưng
một cộng đổng liên hiệp
một cuộc sổng đầy ý nghĩa,
một người già cà bệnh tật là
một người sử dụng quyền án tử để kết thúc cuộc sống của mình -
một người thân nào đó họ để cử - có thể đến thương thảo
Một phần ba dần số trong thị trán là hộ nghèo,
một quá trình khó khản và không
một thị trấn nhỏ dưới chân đổi Appalachia
một trong sổ những người được Nassau khảo sát.
nếu già yếu quá thì tim đến bác sĩ hoặc
ngắn hạn hoặc thiếu tâm nhìn
Ngay từ năm đâu tiên, cô đã nhận ra rằng
người bệnh có một bác sĩ châm sóc thứ hai
người bố yêu thương nhưng dã già cả
Người dân ở đây bắt đâu lo lắng cùng cực
người để xuất ý tưởng vào viện dưỡng lão
người khuyết tật hoặc có ván đề về thần kinh
người nhân viên sẻ cố
người ta sẽ chắn đoán cậu mắc chứng rối loạn
người ta thường có gắng tỏ ra già hơn tuổi
nhà kính đầy ắp hoa cắm chướng, cúc vạn thọ
Nhiêu năm về trước, các nhà nghiên cứu
Nhờ hành dộng kịp thời mà hai vợ chồng
những bệnh nhân mác bệnh hiểm nghèo
những căn hộ riêng với đẩy đủ nhà tắm, nhà bếp
những chấn thương bên trong cơ
những chỗ đau nhức nhói như bị dao đâm
những công còn đang dang dở,
những điều kiện thiết yếu giúp chúng ta tần tại (
những giai điệu bát hủ của Brahms, Dvorak, Chopin
những năm tháng gần đát xa trời
Nhưng rối bụng ông lại co thắt,
Nhưng theo những người sóng gần nơi bà ở
Nhưng ván đề cốt lõi thì vẫn còn đó
những ván đề và nguyện vọng của
Ổ, vậy thì người ta thường tưởng thưởng những công việc
Ồng bắt đầu quen với việc hẹn hò và từ bỏ thói quen
ông cảm tháy mắc tiểu.
ông dân bà đi gặp bác
ông dân bà đi gặp bác sĩ.
Ổng để lại chỉ dẫn cho
Ồng gọi cho tôi từ bệnh viện
Ồng không muốn đau đớn, cũng không muốn bị người ta luôn dây nhợ vào người,
Ồng không muốn dùng thuốc mê;
Ông phát hiện ra bà Alice nằm sõng soài bên cạnh bộ ghế nệm
ông sẵn lòng làm điều gi đó mới mẻ
Ông thường xuyến theo dõi tình trạng xương,
Ông vẫn lái xe binh thường.
pha té ngã đã xảy ra, khiến đầu ông chấn động mạnh với nhựa đường.
phải chăm sóc cha như thé nào đây,
phép tính phúc tạp nhằm nán lại các thông số
quanh đi quẩn lại chủ để làm sao để
quý ông Harry Truman ngoan có đến từ vùng hồ Spirit
ra hiệu cho tôi lặp lại tên minh,
rằng bà đả hiểu được gì về bệnh tình của mình.
rằng chúng tối sẽ tức điên
rằng ít nhất một đúa con của họ sẽ phải thực hiện nghĩa vụ
ràng những người này có quyền yêu cáu bác sĩ kê đơn
Rồi chính quyển bang Oregon đe dọa rút giấy phép hoạt động
Rổi cô ngẩng đầu nhìn tôi. “
sa sút thảm hại khi tuổi già cận kể. Khả
sẵn giấy chúng tử, tắm rửa cho ông ấy, và
sắp xếp lại máy cái lồng chim,
sống khỏe và chúng kiến con cái mình trưởng thành.
sống trong cảnh màn trời chiếu đất. Tỉnh trạng này từng diễn ra và phổ biến suốt hàng trăm năm
sự biến đổi không thế ngờ diễn ra một cách chớp nhoáng
Súc khỏe của cha tôi sẽ càng lúc càng sa sút,
Suốt ba mươi sau đó,
tài xế cao tuổi mới là những “hung than” thực sự của đường phố.
thắc mắc về việc bà ấy đi đầu
thẫn thờ và gắn như tuyệt vọng. Các
tháng “quằn quại” trong bệnh viện để đồi lẫy cái cổ hết đau
thật nhiều cảy xanh,
theo các chuyên giả về chăm sóc
Thời Đại Vảng cuối thế kỷ XIX khiến
Thời gian sau dó, tôi có nhiều cơ hội được tìm hiểu
thư buồng trứng đã và đang chực chờ cướp mạng sống của bà bất kỳ lúc nào,
thủ thuật mở thông ruột hồi.
thưa dẩn những người bạn,
thuốc giảm đau, cỗ gắng tìm ra cách két hợp
tiêu sạch số tiền tiết kiệt cả đời của mình
tổ ấm thân thương của minh.
Tôi bắt đấu viết lách từ khi còn là một bác sĩ nội trú
Tối bỗng nhớ lại câu nói khó quên của Paul Marcoux,
tôi đi ngang qua nơi đó gán như mỗi ngày
tôi phải chúng kiến những công nghệ
tôi thêm sợ hãi, phải hỏi tiếp nhiều hơn, và khiến cho cha thêm mơ hồ về
Trái lại, trong háu hết các xã hội đương thời,
trói chân bà bằng một đóng dây xích nặng
Trong quyển sách của minh, Thomas kể lại
trứng cũng vân có vòng đời và
trường đào tạo vẽ y dược
từ chiếc iPad của tỏi. Mắt cha
tức không khác máy một trại tập trung cải tạo.
Tùy vậy, sau một năm rưỡi kể từ khi hồi phục
và cũng đổng thời được phản ánh trong
và khả năng tổn tại của con người
Vậy cái khóa học đâu tiên mang
vé độ tuổi dân chúng cho chính xác
vì chúng ta cứ mải lảng tránh,
vị thây cúng bắt đầu tụng kinh.
việc khó khăn áy chẳng phải chính là điều quan trọng
xạ trị mới còn có ưu điếm giảm thiểu
xuống đất cùng cha tôi vi không muốn để ông một mình
ruột hổi

 

Mình đã sửa lại hơn 200 lỗi chính tả theo đánh dấu của bạn, tiện thể convert luôn sang azw3. Cảm ơn các bạn đã làm 1 cuốn sách rất hay và ý nghĩa.

Edit: Updated April 1, 2020:

Sửa thêm hơn 200 lỗi chính tả, cú pháp, ngữ nghĩa nữa.

 

hay, thanks bạn nhé.

 

Cảm ơn bạn @Lan Giao đã tỉ mỉ kiểm tra đến 200 lỗi này giúp cho các người đọc sau như mình đỡ phải "nhai sạn".
Mình chỉ có một câu hỏi nhỏ là nên gọi là "lỗi ngữ pháp" (hoặc lỗi ngữ nghĩa) chứ không phải "lỗi chính tả" chứ nhỉ?

 

Như list lỗi trong spoiler là lỗi chính tả mà Chanh ơi?

 

Hi hi, mình lại hiểu là những từ mà không có trong từ điển (ví du: đep, vãỉ, cóỉ ... mới là các lỗi chính tả.). Các lỗi chính tả thì dễ tìm bởi các tool như vspell, hoặc Word.
Còn các từ mà Lan Giao tìm thấy ở trên như "ván đề" thì nó là lỗi ngữ nghĩa. (chữ "ván" vẫn có trong từ điển).
Ý cuối cùng của mình muốn nói là các từ mà @Lan Giao tìm thấy thì hiện tại chưa có application nào (miễn phí nhé) tìm được một cách dễ dàng mà đa phần vẫn dồn hết lên vai của người soát cuối.
Nếu được suggest thì mình sẽ suggest app "copcon 5.0". App này là một plug-in trong word 2013 (hoặc 2010) cho phép tìm các từ "có thể" là lỗi ngữ nghĩa này. Tiếc này app này ra lâu lắm rồi (và mất phí) nên mình chưa thấy một app khác ngon lành để giảm bớt gánh nặng cho người soát tổng.

 

Ừ có lý, nhưng về mặt từ ghép thì nó vẫn là lỗi chính tả mà Hihi.
Từ điển A.I. của Google thì có thể phát hiện mấy trường hợp này, dùng Google Doc ấy, nhưng không triệt để.
Cũng nên đổ lỗi một phần cho Abbyyfine, nhận dạng không chính xác tuyệt đối (tiếng Anh thì nó chính xác nhất, tiếng Việt mình khó hơn).

 

Có một phần mềm là Vietpad (Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link) soát chính tả từ ghép tiếng Việt rất tốt. Có nhiều sách mình đã soát lỗi, đọc lại rồi. Nhưng khi bỏ vô Vietpad vẫn còn phát hiện ra lỗi.

 

Mình sẽ thử dùng nó xem sao.

 

Cảm ơn bạn, phần mềm này hay thật, để mình thử xem. Tuy nhiên soát bằng cách đọc vẫn hay, vì có những lỗi thiếu chữ thì rõ ràng ko có cách nào phát hiện được rồi?!
VD trong sách có đoạn:
Một người theo chủ nghĩa cá nhân nhận thức rõ được lợi ích bản thân mình trước nhất, nhìn thấy được mọi nỗi đau, niềm hạnh phúc cũng giá trị tồn tại của bản thân với tư cách là những mối quan tâm hàng đầu của mình.

Đoạn này nên sửa là "cùng" hay "cũng như" nhỉ?