Tên sách : ĐIỂN CỐ TRUYỆN VÀ THƠ Chủ trương : PHAN THẾ ROANH Nhà xuất bản : NAM-SƠN HÀ-NỘI Năm xuất bản : 1953 ------------------------ Nguồn sách : tusachtiengviet.com Đánh máy : Hanna Lê, Vũ Đình Hào, Chau1011, Aprilicious, Martian_K, Robinson1412, nonliving, [email protected], Mekhoaibi, gacondeptrai, Dũng PC, Hường, thuhang1319, nth_9195, Kim Như Kiểm tra chính tả : Trần Lê Nam, Nguyễn Xuân Huy, Vũ Thị Diễm Tuyết, Nguyễn Đăng Khoa, Nguyễn Văn Huy Biên tập chữ Hán – Nôm : Lý Hồng Yến Biên tập ebook : Thư Võ Ngày hoàn thành : 30/11/2018 Ebook này được thực hiện theo dự án phi lợi nhuận « Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link » của diễn đàn TVE-4U.ORG Cảm các tác giả và nhà xuất bản NAM-SƠN đã chia sẻ với bạn đọc những kiến thức quý giá. MỤC LỤC MẤY LỜI NÓI ĐẦU HỨA TUẤN – LIỄU CHƯƠNG-ĐÀI (TÌNH SỬ) VU-LIÊN-SÚY – KHÁCH QUA ĐƯỜNG (TÌNH SỬ) DƯƠNG-TỐ – GƯƠNG VỠ (TÌNH SỬ) VÂN-ANH – CẦU LAM VU-HỰU – LÁ THẮM (TÌNH SỬ) VI-CỐ – CHỈ HỒNG (TÌNH SỬ) BÁ-NHA, TỬ-KỲ – KIM-CỔ KỲ-QUAN VI-CAO, NGỌC-TIÊU (DỊ-VĂN) LANG-NGỌC-TRỤ – MÊ SÁCH (LIỄU-TRAI) DƯƠNG-QUÍ-PHI – LỜI THỀ THẤT-TỊCH (TÙY-ĐƯỜNG) LÝ THÁI BẠCH-KIM-CỔ KỲ-QUAN MẠNH-QUANG (TÌNH-SỬ) LÃ-BẤT-VI – TÂY HÁN CHÍ TRANG-TỬ GÕ CHẬU – KIM-CỔ KỲ-QUAN TRẦN-HẬU-CHỦ (TÙY ĐƯỜNG) THÔI-HỘ – HOA ĐÀO NĂM NGOÁI (TÌNH-SỬ) HOÀNG-SÀO (TÀN ĐƯỜNG) THẠCH-SÙNG (ĐÔNG-TÂY-TẤN) LÝ-ÍCH VÀ TIỂU-NGỌC (TÌNH-SỬ) TRÁC-VĂN-QUÂN (TÌNH-SỬ)
MẤY LỜI NÓI ĐẦU Thơ-văn của ta ngày trước, cũng như của Tàu, có nhiều đặc-tính : ý-tứ dồi dào tuy lời văn thưa-thớt, điều nhận-xét được chứng-dẫn phân-minh, câu nhạt-nhẽo thì tô nên vẻ đặm-đà, mà chiều thô-lậu cũng đổi ra màu thanh-nhã. Đó là kết-quả của một phương-pháp đặc-biệt : tác-giả thường nhắc tới thơ-văn cũ hoặc sự-tích xưa. Thơ-văn ấy, sự tích kia, gọi là ĐIỂN-CỐ, mà phép làm văn như thế, gọi là DỤNG ĐIỂN. Cho nên muốn hiểu thấy thơ-văn cổ nước nhà, tất ta phải biết điển. Gần đây, đã có những lời chú-thích ghi-chép ngay trong nhiều tập thơ-văn, hoặc biên-soạn thành mấy quyển từ-điển rất quí. Nhưng chúng tôi còn mong có thêm một BỘ ĐIỂN-CỐ CHÍNH CỔ-NHÂN BIÊN-CHÉP, vừa kỹ vừa vui, dễ lôi-cuốn cả những người không hay để ý đến thơ-văn cổ. Muốn đạt được mục-đích ấy, chúng tôi trộm nghĩ : phải góp-nhặt những truyện ngắn ly-kỳ với thơ-từ tuyệt-tác, trong sách chữ Hán, mà nhà văn của ta hay dùng làm điển, đem dịch ra nôm, câu truyện không thêm-bớt, thơ-từ theo nguyên điệu ; những truyện ngắn ấy thường là bài chép sẵn-sàng, lấy được nguyên-vẹn, nhưng có khi là nhiều đoạn rải-rác trích ra rồi ghép lại với nhau. Vả trên đầu mỗi truyện, có in những câu văn hay của nhiều tác-giả đã dùng truyện ấy làm điển. Như vậy, nhà sưu-tầm có thể thấy được những chi-tiết khá đầy-đủ, và so-sánh được những cách dùng điển của nhiều tác-giả khác nhau ; người giải-trí ham đọc truyện lạ thơ hay, nhớ được dễ-dàng, rồi dần-dần có thêm kiến-thức để hiểu thơ-văn cổ, mà không ngờ rằng khi giải-trí kia, chính là khi học-tập. Quan-niệm về một bộ Điển-cố như vậy, vào hồi 1941, chúng tôi có trình với gia-tiên-nghiêm, tác-giả Bút-hoa thi-thảo, để xin thực-hiện ngay. Nhưng sự phiên-dịch mới bắt đầu, thì dịch-giả phút đà tạ-thế. Sau, chúng tôi đã góp sức với mấy nhà ưa-chuộng thơ-văn cổ để tiếp-tục công-việc : vừa xong được 80 điển theo thứ-tự A B C, thì cuộc chiến-tranh làm cho phải bỏ dở, mà bản-thảo cũng bị thất-lạc. Nay chúng tôi lại theo đường-lối cũ để thu-thập tài-liệu. Đượcđến đâu, in rađến đấy thành tập nhỏ, chờ khi trọn bộ mới lập thành mục-lục tổng-quát theo thứ-tự A B C. Vậy những bài sau đây, của nhiều dịch-giả, sẽ không xếp theo mục-loại nào, chỉ cốt cho dài-ngắn xen nhau, lỗi văn thay-đổi, để các bạn thấy vui mà ham đọc. Hà-nội, tháng Mạnh-đông, năm Quí-tị 1953 PHAN-THẾ-ROANH
