Tâm lý XH Ngày thứ tám trong tuần - Marek Hlasko

NGÀY THỨ TÁM TRONG TUẦN
Nguyên tác: The Eighth Day Of The Week
Tác giả: Marek Hlasko
Dịch giả: Hoàng Ngọc Nguyên
Số trang: 152
Thể loại: Tâm lý - Xã hội
Nguồn: tienve.org
Soát lỗi và làm ebook: Heoconmtv
Ngày hoàn thành: 27-04-2016​

Ngày thứ tám trong tuần nói lên cuộc sống hiện tại ngột ngạt, quá khứ nặng nề và tương lai mờ mịt của đông đảo những người trẻ tuổi bị gạt bên lề xã hội trong giai đoạn đầu của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Ba Lan. Dưới chế độ kiểu Stalin, ở bất cứ nước nào người ta cũng giành việc lãnh đạo và quản lý Nhà nước như một cuộc chơi riêng của một thiểu số hưởng đặc quyền đặc lợi là những đảng viên cốt cán. Chế độ này đã loại ra bên lề một “tuyệt đại bộ phận” người dân, nhất là giới trẻ – dù họ vẫn được đề cao ở tất cả mọi dịp là những người làm chủ đất nước!

Chính cái đa số thầm lặng này đã thấy qua Ngày thứ tám trong tuần không những thân phận của chính mình mà cả sự bi phẫn vì phải cam chịu thân phận đó. Mặc dù có nội dung dữ dội, Ngày thứ tám trong tuần vẫn được những nhà lãnh đạo Ba Lan cho phép xuất bản trong nước. Có lẽ không hẳn người ta thực sự đánh giá cao tác phẩm của ông, mà đúng hơn là họ cần chứng minh có sự “đổi mới” trong “tư duy lãnh đạo” vào thời hạ bệ Stalin qua sự nhìn nhận một thực trạng xã hội đầy nhức nhối – nếu không phải là sự bức xúc trước thực trạng đó.

Vào những năm 50 của cuộc chiến tranh lạnh, thế giới phương Tây vẫn nao nức mong đợi được nghe những tiếng nói phản kháng vọng ra từ bên kia bức màn sắt, cho nên nhiệt tình người ta dành cho Ngày thứ tám trong tuần, vẫn được xem như một quả bom nổ trong văn học Ba Lan, không phải là điều đáng ngạc nhiên. Ngày thứ tám trong tuần nhanh chóng được dịch ra 15 thứ tiếng, và đến năm 1958 được dựng thành phim tham dự Đại hội Điện ảnh Cannes. Giới phê bình không do dự so sánh ông với những nhóm văn học “nổi loạn” ở Anh (Angry Young Men), ở Mỹ (Beat Generation).

Tác giả:


Marek Hlasko là nhà văn phản kháng, cũng còn được gọi là “nhà văn nổi loạn”, nổi tiếng nhất của Ba Lan vào thời sau-Stalin, là thời mà không những ở Liên Xô mà ở cả những nước Đông Âu, người ta bắt đầu có thể thở được một chút và có thể nổi loạn một chút. Ngày thứ tám trong tuần là tiểu thuyết đầu tay của ông, được xuất bản vào cuối năm 1956, khi ông mới 22 tuổi, chỉ ba năm sau khi Stalin chết. Không phải là một tác phẩm “đồ sộ”, Ngày thứ tám trong tuần, một truyện dài chỉ xấp xỉ một trăm trang, được đón nhận nồng nhiệt ở trong nước và ở cả những nước phương Tây. Trước đó vào đầu năm, ông đã ra mắt giới văn học Ba Lan với tập truyện ngắn Bước đầu tiên đi trong mây. Thành công đối với một người viết vừa không phải là chuyên nghiệp vừa không phải là quốc doanh quả là sớm. Tập truyện này năm sau được trao giải thưởng văn học của Hiệp hội Những nhà xuất bản Nhà nước, vào thời ông được xem là nhà văn trẻ được ưa chuộng nhất của Ba Lan.