Mời soát lỗi chính tả 0017. Gia-Định Thành Thông-Chí - Trịnh Hoài Đức (Đã Có Ebook)

@Ngọc Sơn: quyển của bạn là sách giấy hay đã scan? nếu là sách scan bạn chuyển giúp cho [email protected]. Xin cám ơn.
Anh @tducchau: nếu bạn ấy có sách scan em sẽ gửi anh tham khảo nhé, còn sách giấy thì phải mượn chụp lại rồi. Cám ơn anh.

 

Cám ơn các bạn! !
Mình chỉ trích lại một đoạn trong Lời giới thiệu của Ts Huỳnh Văn Tới, cho bản in Gia Định Thành thông chí, 2004, Nhà Xuất bản Tổng hợp Đồng Nai, do nhà nghiên cứu Lý Việt Dũng biên dịch, chú giải. Như sau:

"...
1. Gia Định Thành thông chí là một bộ địa chí về vùng đất Nam Bộ xưa được Trịnh Hoài Đức kỳ công ghi chép vào đầu thế kỷ XIX. Theo Yang Baoyun - một nhà nghiên cứu của trường Đại học Bắc Kinh, Trung Quốc: Có thể thận trọng nói rằng, việc biên soạn cuốn Gia Định Thành thông chí được tiến hành trong giữa các năm 1820 và 1822.

Những ai tìm hiểu về lịch sử - văn hóa Nam Bộ đều tham khảo bộ sách này. Việc tham khảo thường chỉ phải dựa vào các bản dịch, bởi nguyên bản rất khó tìm, hầu như đã thất truyền. Bản dịch sớm nhất có lẽ là Gia dinh thung chi dịch sang tiếng Pháp của Aubaret, năm 1863, chỉ những người biết tiếng Pháp mới dùng được. Duy Minh Thị có biên soạn Nam kỳ lục tỉnh Dư địa chí được Thượng Tân Thị dịch năm 1944, được xem là một dạng thoát thai của Gia Định Thành thông chí, ấn bản không nhiều. Thông dụng, phổ biến nhất là bản dịch của nhóm Tu Trai Nguyễn Tạo xuất bản năm 1972. Do xuất bản đã lâu, giấy in chưa tốt nên công chúng vẫn đang trông chờ một bản dịch khác, chuẩn xác và đẹp hơn. Năm 1998, Nhà Xuất bản Giáo dục xuất bản Gia Định Thành thông chí (Đỗ Mộng Khương, Nguyễn Ngọc Tỉnh dịch; Đào Duy Anh hiệu đính, 1998) với giấy in đẹp, gồm dịch nghĩa và cả bản chữ Hán, có giải thích chữ khó và trình bày cẩn thận. Bản dịch này đã đáp ứng được nhu cầu thực tế, làm tài liệu tốt cho nghiên cứu, và giáo dục trong nhà trường; nhất là trong dịp các tỉnh thành ở Nam Bộ chào mừng 300 năm hình thành và phát triển.

2. Tuy nhiên, trong quá trình khảo cứu để biên soạn Địa chí Đồng Nai, người địa phương nhận thấy giữa các bản dịch nêu trên còn có nhiều điều chưa thống nhất và nhiều điều khác với thực tế. Việc này được nhà nghiên cứu Lý Việt Dũng lưu ý, dày công tìm hiểu, tổng hợp sai sót ở các bản dịch trước thành 6 nhóm:

- Dịch nhầm địa danh.
- Dịch nhầm nhân danh.
- Dịch nhầm tên sản vật địa phương.
- Dịch nhầm ngữ nghĩa Hán văn.
- Chép thiếu hoặc sai nguyên văn.
- Lỗi morasse.

Lỗi morasse do kỹ thuật in ấn, ấy là chuyện thường tình, không kể. Đáng nói là 5 nhóm lỗi thuộc nội dung. Lỗi không ít...

2.5. Những trường hợp nguyên văn chép sai hoặc thiếu:

Ở đây có nguyên nhân từ việc xử lý văn bản Hán văn. Có một bản dịch Gia Định Thành thông chí đã lưu ý việc hiệu đính: ...Khi Viện Sử học giao cho Tổ phiên dịch của Ban Cổ sử dịch sách này, công việc phiên dịch lại phải bắt đầu bằng việc hiệu đính văn bản chữ Hán. Có điều, văn bản chữ Hán được in trong sách là bản chép tay, những bản khác hiện có (như bản sử dụng của nhóm Tu Trai Nguyễn Tạo, bản mang ký hiệu VHC 01604 và VHV 335/1 ở Viện Nghiên cứu Hán Nôm) cũng đều là bản chép tay, hiện chưa thấy xuất hiện bản in khắc gỗ cho nên không hiểu việc hiệu đính của các dịch giả đã dựa vào đâu, đúng sai ra sao. Khi đối chiếu sự mô tả văn bản Hán văn in kèm trong sách của nhà nghiên cứu Đào Duy Anh với trang in thực tế, vẫn thấy có điều còn chưa khớp; ví dụ: Số dòng mỗi trang đúng là 8 dòng, nhưng số chữ mỗi dòng không thống nhất là 21. Mặt khác, chữ viết thì tốt, nhưng quá nhiều lỗi. Chỉ cần đối chiếu với một số sách có ghi những chi tiết liên quan đến nội dung của Gia Định Thành thông chí, như: Phủ Biên tạp lục, Đại Nam thực lục tiền biên, Đại Nam nhất thống chí, Nam Kỳ lục tỉnh Dư địa chí... có thể dẫn ra nhiều trường hợp chép sai hoặc thiếu của văn bản khiến có thể hiểu sai về nghĩa. Ví dụ: Địa danh Lấp Vò chép nhầm rồi dịch là núi Tịnh Vu; Thuyền Úc tục danh Vũng Tàu chép nhầm chữ nôm Vũng thành Vụng và dịch thành Thuyền Úc tục danh Vụng Tàu; chữ Sãi trong câu Tiên Thủy (tục danh Sóc Sãi Hạ) chép nhầm thành chữ trụ; chữ Nôm mặc trong mặc ngư tức con cá mực chép nhầm thành chữ hắc do thiếu bộ thổ; chữ tự nghĩa là thờ trong câu phục phạm đồng vi tượng, tự vu kỳ tự bị chép nhầm thành chữ tự nghĩa là chùa...

... Nêu trên chỉ là phần nhỏ trong số nhiều lỗi rõ ràng, đáng tiếc. Nguyên nhân chủ yếu của các lỗi ấy có lẽ là sự thiếu cẩn trọng trong xử lý văn bản; thiếu điều kiện điền dã thực tế để am hiểu địa danh, sản vật, phong tục địa phương và phong cách viết chữ Nôm của tác giả Trịnh Hoài Đức. Chính Trịnh Hoài Đức đã lưu ý cách viết chữ Nôm của mình (chương Phong tục): Nếu gặp quốc âm hay tên địa phương thì cũng lấy trong sách chữ Hán có âm y hệt hay na ná rồi thêm vào trên đầu hay bên hông trái, khi thì bộ sơn để chỉ chữ thuộc núi non, bộ điểu thuộc chim chóc, bộ mộc thuộc cây cối, bộ thảo thuộc hoa cỏ... Tác giả đã trân trọng, kỹ lưỡng trong việc ghi chép thì việc dịch nghĩa, chú giải càng phải trân trọng và kỹ lưỡng hơn.

3. Với mong muốn có được một bản dịch sát hợp với thực tế địa phương hơn, Nhà Xuất bản tổng hợp Đồng Nai đã kiến nghị, được Ủy ban nhân dân tỉnh chấp thuận cho thực hiện công trình biên dịch, chú giải Gia Định Thành thông chí bằng sự tài trợ của ngân sách Nhà nước. Nhà nghiên cứu Lý Việt Dũng được mời thực hiện công trình này.

Bằng tâm huyết nhiệt thành và vận may được đi nhiều, biết nhiều về các tỉnh Nam Bộ, dịch giả Lý Việt Dũng đã tra cứu sách vở, điền dã thực tế, học hỏi đồng nghiệp và các bậc kỳ lão; được sự tận tình giúp đỡ của bạn bè, nhất là của An Chi Huệ Thiên và Thượng tọa Thích Lệ Trang... Sau 7 năm kiên trì, bản dịch mới và chú giải về Gia Định Thành thông chí tạm được hài lòng. Những sai sót về nhân danh, địa danh, sản vật, sử liệu, ngữ nghĩa... nêu trên đã được lý giải hợp lý hơn, sát hợp với thực tế hơn. Mỗi khi gặp chỗ có ý kiến khác nhau, dịch giả Lý Việt Dũng khảo sát thực tế, so sánh đối chứng với nhiều nguồn tư liệu, như sử liệu của triều Nguyễn, di cảo của Trương Vĩnh Ký, ghi chép của Vương Hồng Sển, tư liệu của nước ngoài... để chọn cách dễ chấp nhận nhất. Tuy vậy, vẫn còn nhiều tồn nghi được nêu ra để bạn đọc cùng suy nghĩ, mong đợi cao kiến người khác, không dám lạm dịch. Việc làm cẩn trọng này rất đáng được trân trọng và tin cậy.

Phần phụ lục được chọn lựa, sắp xếp theo hệ thống cũng là một cố gắng lớn để người đọc tiện tra cứu theo ý muốn. Lẽ ra, phần này phải được dụng công nhiều hơn nữa, đầy đủ hơn nữa mới đáp ứng được nhu cầu. Nhưng, sức người có hạn, điều kiện có hạn, đành phải chấp nhận kết quả ban đầu. Sau này, ắt có điều kiện tốt hơn để sửa chữa, bổ khuyết cho hoàn chỉnh...

Biên Hòa, tháng 10 năm 2004
Tiến sĩ HUỲNH VĂN TỚI."​

Như vậy, trên thực tế, bản nầy là một bản in mới được thực hiện lại vào năm 2004. !

Bản trên Diễn đàn thực hiện là bản in năm 1972. !
Và trên nguyên tắc, Team 'đả tự' phải đảm bảo theo đúng nguyên văn của bản gốc. @vqsvietnam lưu ý giùm nhé! !

Riêng phần chữ Hán, BTC sẽ thảo luận kỹ hơn với các Team soát lỗi và Biên tập e-book! !

@Ngọc Sơn! Bản sách của Bạn, rất cần để Thư viện chúng mình có thêm một bản dịch mới! Xin vui lòng thông tin lại giùm theo ý của @vqsvietnam. Xin cám ơn! !

Thân mến! _ (tdc).

 

@Ngọc Sơn ! Cám ơn Bạn thật nhiều!
Vui lòng gởi cho mình theo địa chỉ e-mail: [email protected]
hoặc: tducchau@(outlook.com; hay: gmail.com; hay ...) đều được! !
Xin cám ơn!
Thân mến! _ (tdc).

(Xin được 'Nói thêm' (nt): Hiện tại Diễn đàn chúng mình đang triển khai Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Được @Ngọc Sơn và Bạn của Bạn, bớt chút thời gian, mỗi ngày, giúp đỡ chúng mình về soát lỗi và hiệu đính các quyển và đoạn sách có chữ Hán, chữ Nôm thì hay biết mấy...?!?
Nếu có thời gian thì giúp chúng mình một tay nha @Ngọc Sơn! Xin cám ơn! Các Bạn có thể xem thêm chi tiết tại thread Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link! Chúc Vui! !)

 

Lỗi gì vạy @Thích Là Bụp ơi à! Nêu rõ giùm chút nữa đi Bạn, để còn biết đường 'mò' Bụp a... !