Thơ dịch Đường thi Tống từ minh họa - Đới Đôn Bang

PHONG KIỀU DẠ BẠC - TRƯƠNG KẾ

Nguyệt lạc ô đề sương mãn thiên,
Giang phong ngư hỏa đối sầu miên.
Cô Tô thành ngoài Hàn San Tự,
Dạ bán chung thanh đáo khách thuyền.

Dịch:
Đêm tại bến Phong Kiều
Trăng lặn, quạ kêu, sương giăng đầy trời. Hàng phong bên sông, đèn thuyền chài lập lòe trước người đang miên man buồn ngủ. Ngoài thành Cô Tô có chùa Hàn San, nửa đêm vang tiếng chuông vọng đến khách trên thuyền.

Bình:
Đây là bài thơ Trương Kế sáng tác khi vừa đi thi trượt về, đang chán đời nên nhìn đời cũng chán.

Chú:
Trương Kế còn ít bài thơ lưu lại nhưng với sự xuất sắc của Phong Kiều dạ bạc mà được xếp ngồi chung mâm với các đại gia thơ Đường.
Thành Cô Tô: Chính là Tô Châu, nơi nổi tiếng với phong cảnh hữu tình.
Chùa Hàn San: Ngôi chùa cổ nổi tiếng xây dựng từ thời nhà Lương.

 

Mấy bức ảnh die rồi các bác ơi

 

Bạn load lại coi, tôi vẫn xem bình thường.

 

Bạn up ảnh lên Google thì nó sẽ đi theo tài khoản của bạn, chỉ có bạn xem được. Người khác không thấy khi nó hết lượt xem chung.

 

Thanks, để tui sửa lại.

 

HÁ GIANG LĂNG - LÝ BẠCH
(TẢO PHÁT BẠCH ĐẾ THÀNH)

Triêu từ Bạch Đế thái vân gian,
Thiên lý Giang Lăng nhất nhật hoàn.
Lưỡng ngạn viên thanh đề bất trú,
Khinh chu dĩ quá vạn trùng san.

Dịch:
Buổi sáng, áng mây rực rỡ đi từ Bạch Đế đến Giang Lăng ngàn dặm mà chỉ trong một ngày. Hai bên bờ sông vượn kêu không ngớt, thuyền nhẹ lướt nhanh qua hàng vạn núi non.

Chú:
Thành Bạch Đế ở Tứ Xuyên, huyện Giang Lăng ở Hồ Nam, cách nhau khoảng hai ngàn dặm.

 

NHƯ MỘNG LỆNH - LÝ THANH CHIẾU

Tạc dạ vũ sơ phong sậu,
Nùng thuỵ bất tiêu tàn tửu.
Thí vấn quyển liêm nhân,
Khước đạo hải đường y cựu.
Tri phủ?
Tri phủ?
Ưng thị lục phì hồng sấu.

Dịch:

Hôm qua mưa lưa thưa, gió mạnh,
Ngủ say vùi, vẫn không hết cơn say rượu.
Ướm hỏi người đang cuốn rèm (rằng vườn hoa thế nào),
Thì trả lời rằng hoa hải đường vẫn như cũ.
Biết chăng?
Biết chăng?
Phải là lá tốt hoa mòn chứ.

Chú:
Tác giả là nữ nhân đang nằm chứ không phải tên cuốn rèm đâu nha. Lý Thanh Chiếu là nữ thi sĩ nổi tiếng đời Tống với thể loại Tống từ - một trong bốn thể loại cổ văn (Hán phú, Đường thi, Tống từ, Nguyên khúc).

 

TRÚC LÝ QUÁN - VƯƠNG DUY

Độc tọa u hoàng lý,
Đàn cầm phục trường khiếu.
Thâm lâm nhân bất tri,
Minh nguyệt lai tương chiếu.

Dịch:
Một mình ngồi trong rừng trúc, gẩy đàn hát một khúc dài. Nơi rừng sâu không ai biết, chỉ có trăng sáng chiếu vào.

Chú:
Vương Duy là nhà thơ theo đạo Phật, thơ thường mang tư tưởng Phật giáo, được mệnh danh là Thi Phật, cùng với Lý Bạch, Đỗ Phủ, Lý Hạ thành bộ tứ thi nhân: Tiên, Thánh, Phật, Quỷ ở thời thịnh Đường.
Ông giỏi cả thơ và họa, làm quan nhưng có một nơi yên tĩnh để nghỉ ngơi tên gọi Võng Xuyên Trang, là nơi ông làm thơ, chơi đàn và vẽ tranh.

 

ĐỘ HÁN GIANG - LÝ TẦN

Lĩnh ngoại âm thư tuyệt,
Kinh Đông phục lập Xuân.
Cận hương tình cánh khiếp,
Bất cảm vấn lai nhân.

Dịch:
Qua Hán Giang
Ở ngoài núi không nhận được thư, hết Đông rồi lại Xuân. Càng về gần quê càng thấy lo lắng, không dám hỏi người làng.

Chú:
Hán Giang là một nhánh của sông Dương Tử (Trường Giang), giao nhau tại Vũ Hán.

 

BIÊN TỪ - TRƯƠNG KÍNH TRUNG

Ngũ Nguyên xuân sắc cựu lai trì,
Nhị nguyệt thùy dương vị quải ty.
Tức kim hà bạn băng khai nhật,
Chính thị Trường An hoa lạc thì.

Dịch:
THƠ NƠI BIÊN ẢI
Thành Ngũ Nguyên cảnh xuân tới muộn, tháng Hai mà thùy dương vẫn chưa rủ tơ. Giờ băng mới tan trên bờ sông, cũng chính là mùa hoa rụng ở thành Trường An.

Chú:
Thành Ngũ Nguyên ở biên giới phía Bắc, giáp Mông Cổ.
Trương Kính Trung có thời làm tướng nơi biên ải, phía Bắc Trung Quốc, thơ chỉ còn 2 bài.

 

HẠ NHẬT NAM ĐÌNH HOÀI TÂN ĐẠI - MẠNH HẠO NHIÊN

Sơn quang hốt Tây lạc,
Trì nguyệt tiệm Đông thướng.
Tán phát thừa tịch lương,
Khai hiên ngọa nhàn xưởng.
Hà phong tống hương khí,
Trúc lộ trích thanh hưởng.
Dục thủ minh cầm đàn,
Hận vô tri âm thưởng.
Cảm thử hoài cố nhân,
Trung tiêu lao mộng tưởng.

Dịch:
NAM ĐÌNH NGÀY HẠ NHỚ TÂN ĐẠI
Ánh mặt trời bỗng chìm vào núi phía Tây, trăng từ ao phía Đông mọc lên. Xõa tóc hóng mát đêm khuya, mở cửa ra sân nằm chơi. Gió đưa hương sen tới, sương rơi từng giọt tí tách bên khóm trúc. Muốn cầm đàn lên gẩy, giận không có ai nghe. Bỗng nhớ bạn xưa, nửa đêm trong mộng còn xót xa.

Chú:
Mạnh Hạo Nhiên là người không thành công trong sự nghiệp quan trường, thi mãi không đậu, tiến cử vua không dùng, nên lánh về ở ẩn. Chủ trương chán đời, phiêu du, nhàn nhã.

 

TÚC KIẾN ĐỨC GIANG - MẠNH HẠO NHIÊN

Di chu bạc yên chử,
Nhật mộ khách sầu tân.
Dã khoáng thiên đê thụ,
Giang thanh nguyệt cận nhân.

Dịch:
ĐẬU BẾN SÔNG KIẾN ĐỨC
Đậu thuyền bến nước sương phủ đầy, mặt trời lặn làm lòng khách lại buồn. Khung cảnh hoang dã rộng lớn, trời như sa xuống ngọn cây, trên mặt sông xanh trăng như ở cạnh người.

 

XUÂN DẠ HỈ VŨ - ĐỖ PHỦ

Hảo vũ tri thời tiết,
Đương xuân nãi phát sinh.
Tùy phong tiềm nhập dạ,
Nhuận vật tế vô thanh.
Dã kính vân câu hắc,
Giang thuyền hỏa độc minh.
Hiểu khán hồng thấp xứ,
Hoa trọng Cẩm Quan thành.

Dịch:
ĐÊM XUÂN MỪNG MƯA
Mưa lành biết tiết trời, đến mùa xuân thì tới. Theo gió mà vào trong đêm, tưới cho mọi vật mà không nghe tiếng.
Đường mòn mây đen giăng đầy, dưới sông một ánh đèn thuyền sáng le lói. Sáng sớm một vùng nhuốm màu đỏ, thì ra hoa nở đầy thành Cẩm Quan.

Cẩm Quan thành: Tức Thành Đô, Tứ Xuyên, nổi tiếng làm gấm.

 

ĐÀO HOA KHÊ - TRƯƠNG HÚC

Ẩn ẩn phi kiều cách dã yên,
Thạch ky tây bạn vấn ngư thuyền.
Đào hoa tận nhật tùy lưu thủy,
Động tại thanh khê hà xứ biên.

Dịch:
SUỐI HOA ĐÀO

Chiếc cầu mờ ảo trong làn khói, bên cạnh tảng đá bờ Tây hỏi ông thuyền. Ở đây hoa đào rơi xuôi theo dòng nước, có phải động tiên cạnh đây không?

Chú:
Đời Tấn, có người ở Vũ Lăng đánh cá, thấy hoa đào trôi theo dòng suối, đi theo thì gặp động tiên.
Trương Húc là thơ đồng thời cũng là nhà thư pháp chữ thảo nổi tiếng thời Đường, được gọi là "Thảo Thánh".

 

DI GIA BIỆT HỒ THƯỢNG ĐÌNH - NHUNG DỤC

Hảo thị xuân phong hồ thượng đình,
Liễu điều đằng mạn hệ ly tình.
Hoàng Oanh cửu trú hồn tương thức,
Dục biệt tần đề tứ ngũ thanh.

Dịch:
DỜI NHÀ NƠI HỒ THƯỢNG ĐÌNH
Gió xuân tại đình hồ thật tuyệt, cành liễu và dây leo quấn quýt không rời. Chim Hoàng Oanh ở lâu cũng muốn nói lời chào, hót bốn năm tiếng từ biệt.

 

TÁI HẠ KHÚC - LƯ LUÂN

Lâm ám thảo kinh phong,
Tướng quân dạ dẫn cung.
Bình minh tầm bạch vũ,
Một tại thạch lăng trung.

Dịch:
Rừng sâu có gió lay cỏ động, đêm tối tướng quân giương cung bắn. Bình minh đi tìm dấu vết mũi tên, thấy cắm sâu vào tảng đá đến tận đuôi.

Chú:
Lư Luân, tướng quân đời nhà Đường, chùm thơ Tái hạ khúc tả cảnh sinh hoạt của tướng sĩ ngoài biên ải.

 

DU TỬ NGÂM - MẠNH GIAO

Từ mẫu thủ trung tuyến,
Du tử thân thượng y.
Lâm hành mật phùng phùng,
Ý khủng trì trì quy.
Thùy ngôn thốn thảo tâm,
Báo đáp tam xuân huy.

KHÚC NGÂM ĐỨA CON ĐI XA

Sợ chỉ mẹ hiền khâu, ở trên áo đứa con đi xa. Đường khâu thật dày và chắc, sợ con đi lâu mới về. Ai bảo lòng ba tấc cỏ, có thể đền đáp được nắng của ba xuân.

 

TAM NHẬT TẦM LÝ CỬU TRANG - THƯỜNG KIẾN

Vũ yết Dương Lâm đông độ đầu,
Vĩnh Hòa tam nhật đãng khinh chu.
Cố nhân gia tại đào hoa ngạn,
Trực đáo môn tiền khê thủy lưu.

MÙNG 3 TÌM NHÀ LÝ CỬU
Bến Dương Lâm mưa tạnh, bắt đầu từ phía Đông. Như năm Vĩnh Hòa, chèo thuyền nhẹ vào ngày mùng 3. Nhà bạn cũ ở tại bến hoa đào, cứ theo dòng nước này là tới ngay trước cửa.

Chú:
Mùng 3 tháng 3, lễ Thượng Tị, mọi người chèo thuyền gặp nhau uống rượu để trừ tà và tăng phúc.

 

CÚC HOA - NGUYÊN CHẨN

Thu tùng nhiễu xá tự Đào gia,
Biến nhiễu ly biên nhật tiệm tà.
Bất thị hoa trung thiên ái cúc,
Thử hoa khai tận cánh vô hoa.

HOA CÚC
Thu tới khắp nơi như ở Đào gia (Đào Tiềm), ngắm hoa cạnh hàng rào cho tới chiều tà. Không phải vì có hoa cúc nên thiên yêu hoa cúc, vì hoa cúc nở hết thì chẳng hoa nào sánh bằng.

 

ĐỀ KIM LĂNG ĐỘ - TRƯƠNG HỖ

Kim Lăng tân độ tiểu sơn lâu,
Nhất túc hành nhân tự khả sầu.
Triều lạc dạ giang tà nguyệt lý,
Lưỡng tam tinh hỏa thị Qua Châu.

ĐỀ THƠ BẾN KIM LĂNG
Tại tòa sơn lâu bến Kim Lăng, hành nhân trú đêm thấy lòng buồn bã. Thủy triều xuống trên dòng sông đêm dưới ánh trăng tà, thấp thoáng hai, ba đốm lửa sáng, phải là Qua Châu bên kia sông.