Thơ dịch Đường thi Tống từ minh họa - Đới Đôn Bang

CỬU NGUYỆT CỬU NHẬT ỨC SƠN ĐÔNG HUYNH ĐỆ - VƯƠNG DUY

Độc tại dị hương vi dị khách,
Mỗi phùng giai tiết bội tư thân.
Dao tri huynh đệ đăng cao xứ,
Biến sáp thù du thiểu nhất nhân.

TẾT TRÙNG CỬU NHỚ SƠN ĐÔNG HUYNH ĐỆ

Một mình nơi đất khách quê người, khi Tết đến lại nhớ người thân. Nơi xa vẫn biết rằng giờ này anh em đang tụ tập trên núi, đều cài thù du chỉ thiếu một người.

Tết Trùng Cửu: Theo tục, mọi người lên núi uống rượu lánh nạn, cài thù du lên đầu để trừ tai họa.

 

PHÙ DUNG LÂU TỐNG TÂN TIỆM - VƯƠNG XƯƠNG LINH

Hàn vũ liên giang dạ nhập Ngô,
Bình minh tống khách Sở sơn cô.
Lạc Dương thân hữu như tương vấn,
Nhất phiến băng tâm tại ngọc hồ.

Lầu Phù Dung tiễn biệt Tân Tiệm

Đêm mưa lạnh trên sông ở đất Ngô, bình minh tiễn bạn tại núi Sở trơ trọi. Bạn bè tại Lạc Dương có hỏi, xin nói rằng lòng tôi như giống như tấm băng trong bình ngọc.

 

TỐNG NGUYÊN NHỊ SỨ AN TÂY - VƯƠNG DUY

Vị Thành triêu vũ ấp khinh trần,
Khách xá thanh thanh liễu sắc tân.
Khuyến quân cánh tận nhất bôi tửu,
Tây xuất Dương Quan vô cố nhân.

TIỄN NGUYÊN NHỊ SỨ AN TÂY

Vị Thành sáng sớm còn ẩm ướt sau cơn mưa, cây liễu quán khách cũng có một màu xanh mới. Mời ống uống cạn chén rượu này, vì đi về phía Tây đến Dương Quan sợ không có bạn.

 

QUAN LẠP - VƯƠNG DUY

Phong kính giác cung minh,
Tướng quân liệp Vị Thành.
Thảo khô ưng nhãn tật,
Tuyết tận mã đề khinh.
Hốt quá Tân Phong thị,
Hoàn quy Tế Liễu dinh.
Hồi khán xạ điêu xứ,
Thiên lý mộ vân bình.

XEM CUỘC SĂN
Gió mạnh cùng tiếng bắn cung, tướng quân đi săn ở Vị Thành. Trên cỏ khô, mắt chim ưng thật nhanh nhẹn, vó ngựa đi như bay trên tuyết tan. Bất chợt ghé qua chợ Tân Phong, sau đó quay về dinh Tế Liễu. Quay nhìn lại vùng vừa đi săn, chỉ thấy mây tầng tầng lớp lớp.

 

TRỪ DẠ TÁC - CAO THÍCH

Lữ quán hàn đăng độc bất miên,
Khách tâm hà sự chuyển thê nhiên.
Cố hương kim dạ tư thiên lý,
Sương mấn minh triêu hựu nhất niên.

ĐÊM GIAO THỪA

Lữ quán đêm lạnh, một mình với ánh đèn không ngủ được. Vì đâu mà lòng người lại chuyển tâm tư. Đêm nay nhớ cố hương từ cách xa nghìn dặm. Tóc thì đã bạc hết, sáng mai nữa là thêm một năm nữa.

 

PHÙNG TUYẾT TÚC PHÙ DUNG SƠN CHỦ NHÂN - LƯU TRƯỜNG KHANH

Nhật mộ thanh sơn viễn,
Thiên hàn bạch ốc bần.
Sài môn văn khuyển phệ,
Phong tuyết dạ quy nhân.

TRỜI TUYẾT TRÚ GẶP PHÙ DUNG SƠN CHỦ NHÂN

Mặt trời lặn tại núi xanh xa tắp, trời lạnh trú tại ngôi nhà nghèo tuyết phủ. Trước ngõ bỗng có tiếng chó sủa, chủ nhân về trong đêm cùng gió tuyết.

 

TẶNG HOA KHANH - ĐỖ PHỦ

Cẩm Thành ty quản nhật phân phân,
Bán nhập giang phong bán nhập vân.
Thử khúc chi ưng thiên thượng hữu,
Nhân gian năng đắc kỷ hồi văn?

TẶNG THƠ HOA KHANH

Trong Cẩm Thành tiếng nhạc réo rắt ngày ngày, nửa theo gió sông nửa theo mây. Khúc nhạc này chỉ có trên thiên giới, nhân gian có mấy ai được nghe?

 

BẠCH TUYẾT CA TỐNG VŨ PHÁN QUAN QUY KINH - SẦM THAM

Bắc phong quyển địa bạch thảo chiết,
Hồ thiên bát nguyệt tức phi tuyết.
Hốt như nhất dạ xuân phong lai,
Thiên thụ vạn thụ lê hoa khai.
Tán nhập châu liêm thấp la mạc,
Hồ cừu bất noãn cẩm khâm bạc.
Tướng quân giác cung bất đắc khống,
Đô hộ thiết y lãnh do trước.
Hãn hải lan can bách trượng băng,
Sầu vân ảm đạm vạn lý ngưng.
Trung tâm trí tửu ẩm quy khách,
Hồ cầm tỳ bà dữ Khương địch.
Phân phân mộ tuyết hạ viên môn,
Phong chế hồng kỳ đống bất phiên.
Luân Đài đông môn tống quân khứ,
Khứ thời tuyết mãn Thiên San lộ.
Sơn hồi lộ chuyển bất kiến quân,
Tuyết thượng không lưu mã hành xứ.

TUYẾT TRẮNG CA TIỄN VŨ PHÁN QUAN VỀ KINH.

Gió Bắc thổi rạp đám cỏ trắng, trời đất Hồ tháng tám tuyết bay đầy.
Mới qua một đêm mà gió Xuân đã về.
Ngàn vạn cây lê hoa nở, bay đầy khắp nơi, làm ướt rèm châu.
Áo không đủ ấm, chăn không đủ dày.
Tướng quân không giương nổi cung, thân mặc giáp lạnh lẽo.
Khắp nơi tuyết dày cả trượng, mây trên trời như ngừng lại tới vạn dặm.
Trong quân bày tiệc rượu tiễn khách về kinh, tiếng đàn tỳ bà, đàn Hồ và sáo Khương réo rắt.
Tuyết bay đầy trước cửa, gió mạnh khiến hồng kỳ dựng đứng.
Tiễn khách tại cửa Đông Luân Đài, tuyết phủ đầy đường Thiên San.
Lối đi quanh co không thấy bóng dáng ông, chỉ còn trơ lại dấu chân ngựa trên tuyết.

Bài hát này được Winky诗 phổ nhạc cực hay, ai yêu thích có thể nghe trên youtube
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link

 

MỘ XUÂN QUY CỐ SƠN THẢO ĐƯỜNG - TIỀN KHỞI

Cốc khẩu xuân tàn hoàng điểu hy,
Tân di hoa tận, hạnh hoa phi.
Thủy liên u trúc sơn song hạ,
Bất cải thanh âm đãi ngã quy.

XUÂN TÀN VỀ THẢO ĐƯỜNG NÚI XƯA
Xuân tàn cửa núi oanh vàng thưa thớt, hoa Tân Di rụng, hoa hạnh bay. Chỉ có thủy liên, khóm trúc ngoài song cửa, không đổi sắc xanh đón ta về.

 

NHẠN MÔN THÁI THÚ HÀNH - LÝ HẠ

Hắc vân áp thành thành dục tồi,
Giáp quang hướng nhật kim lân khai.
Giáp thanh mãn thiên thu sắc lý,
Tái thượng yên chi dạ ngưng tử.
Bán quyển hồng kỳ lâm Dịch thủy,
Sương trọng cổ hàn thanh bất khởi.
Báo quân Hoàng Kim đài thượng ý,
Đề huề Ngọc Long vi quân tử.

THÁI THÚ HÀNH QUÂN NƠI NHẠN MÔN QUAN
Mây đen sà xuống thành như muốn ép vỡ thành, vảy áo giáp sáng rực trong ánh nắng. Tiếng tù và vang tận mây xanh, vùng biên cương một màu đỏ rực như son. Cờ hồng chỉ cuốn một nửa nơi sông Dịch, sương nặng làm tiếng trống trận không thể vang. Nơi Hoàng Kim đài thề báo ơn vua, vì Ngọc Long kiếm mà chết.

 

QUÁ HOA THANH CUNG - ĐỖ MỤC

Trường An hồi vọng tú thành đôi,
Sơn đỉnh thiên môn thứ đệ khai.
Nhất kỵ hồng trần phi tử tiếu,
Vô nhân tri thị lệ chi lai.

Từ Trường An thấy thành như bằng gấm, trên đỉnh núi hàng trăm cánh cửa lần lượt mở. Phi tử mỉm cười khi thấy trong đám bụi một kỵ mã đang đến, có ai hay quả lệ chi đã về.

Chú:
Hoa Thanh là cung điện xây dựng bên dòng suối nước nóng trên núi Ly sơn, thuộc huyện Lâm Đồng, tỉnh Thiểm Tây, năm 747 để Đường Minh Hoàng và Dương Quý Phi cùng quần thần thỉnh thoảng hội họp ăn chơi. Bài này nói về nếp sống xa hoa của Dương Quý Phi. Nàng thích ăn trái vải tươi, nên sai lính trực thuộc cưỡi ngựa tốt ngày đi đêm nghỉ để đem trái vải từ huyện Bồi Lăng tỉnh Tứ Xuyên (đường xa hơn ngàn dặm) về Hoa Thanh cung vẫn còn tươi.

 

QUÁ PHÂN THỦY LĨNH - ÔN ĐÌNH QUÂN

Khê thủy vô tình tự hữu tình,
Nhập sơn tam nhật đắc đồng hành.
Lĩnh đầu tiện thị phân đầu xứ,
Tích biệt sàn viên nhất dạ thanh.

QUA NÚI PHÂN THỦY LĨNH
Con suối vốn vô tình nhưng lại có tình với ta, ba ngày qua núi đều đồng hành. Tới đỉnh núi thì phải chia tay, cứ tiếc trong lòng, đêm vẫn nghe tiếng suối róc rách bên tai.

Phân Thuỷ lĩnh: tên gọi đỉnh cao của núi Ba Trủng, nay ở phía đông nam huyện Lược Dương, tỉnh Thiểm Tây. Nước các suối từ núi này chảy vào sông Hán (xuôi đông) và sông Gia Lăng (xuôi tây)

 

THƯƠNG SƠN TẢO HÀNH - ÔN ĐÌNH QUÂN

Thần khởi động chinh đạc,
Khách hành bi cố hương.
Kê thanh mao điếm nguyệt,
Nhân tích bản kiều sương.
Hộc diệp lạc sơn lộ,
Chỉ hoa minh dịch tường.
Nhân tư Đỗ Lăng mộng,
Phù nhạn mãn hồi đường.

THƯƠNG SƠN LÊN ĐƯỜNG SỚM
Chuông kêu từ tinh sương, người đi nhớ quê hương. Gà gáy lều cỏ dưới trăng, trên cầu còn dấu sương người đi. Lá cây Hộc rơi đầy đường, hoa Chỉ nở trắng tường trạm gác. Vì sao nhớ mộng Đỗ Lăng, chim phù nhạn bay đầy nhà tranh.

 

DẠ VŨ KÝ BẮC - LÝ THƯƠNG ẨN

Quân vấn quy kỳ vị hữu kỳ,
Ba sơn dạ vũ trướng thu trì.
Hà đương cộng tiễn tây song chúc,
Khước thoại Ba sơn dạ vũ thì?

Nàng hỏi ngày về nhưng chưa biết, núi Ba đêm mưa nước đầy hồ. Khi nào cùng ngồi tại cửa sổ Tây thắp đèn, sẽ kể chuyện đêm mưa ở núi Ba.

 

BẦN NỮ - TẦN THAO NGỌC

Bồng môn vị thức ỷ la hương,
Nghĩ thác lương môi diệc tự thương.
Thuỳ ái phong lưu cao cách điệu?
Cộng liên thời thế kiệm sơ trang.
Cảm tương thập chỉ khoa châm xảo,
Bất bả song mi đấu hoạ trường.
Khổ hận niên niên áp kim tuyến,
Vị tha nhân tác giá y thường.

GÁI NGHÈO
Nhà tranh không biết đến mùi gấm vóc, định nhờ người mai mối nhưng lại thương mình. Ai là người thấy được đức hạnh thanh cao, trong trang phục tồi tàn này. Không dám khoe mười ngón tay khéo, không kẻ dài đôi lông mày đẹp. Buồn vì mỗi năm đều se chỉ kim tuyến, để may áo vu quy cho người.

 

BỒ TÁT MAN - ÔN ĐÌNH QUÂN

Tiểu sơn trùng điệp kim minh diệt,
Mấn vân dục độ hương tai tuyết.
Lãn khởi hoạ nga mi,
Lộng trang sơ tẩy trì.
Chiếu hoa tiền hậu kính,
Hoa diện giao tương ánh.
Tân thiếp tú la nhu,
Song song kim giá cô.

Núi nhỏ trùng điệp ánh vàng tắt, tóc mây xõa xuống má tuyết thơm. Lười vẽ đôi lông mày, chậm tẩy trang điểm thô. Trước sau gương đều có hoa, mặt cùng hoa tương phản. Tấm thiếp lụa mới thêu, một đôi chim kim giá cô.

 

YẾT KIM MÔN - PHÙNG DUYÊN KỶ

Phong tác khởi,
Xuy trứu nhất trì xuân thủy.
Nhàn dẫn uyên ương phương kính lý,
Thủ noa hồng hạnh nhụy.

Đầu áp lan can độc ỷ,
Bích ngọc tao đầu tà trụy.
Chung nhật vọng quân quân bất chí,
Cử đầu văn thước hi.

Cơn gió tới, làm mặt hồ xuân gợn sóng. Đôi uyên ương rẽ sóng, vò bứt nhụy hoa.
Tựa lan can ngắm đôi chim, trâm cài đầu lệch tóc rối, hết ngày mà chàng không tới, ngẩng đầu nghe chim thước kêu.

 

NGU MỸ NHÂN - LÝ DỤC

Xuân hoa thu nguyệt hà thời liễu,
Vãng sự tri đa thiểu.
Tiểu lâu tạc dạ hựu đông phong,
Cố quốc bất kham hồi thủ nguyệt minh trung.

Điêu lan ngọc xế ưng do tại,
Chỉ hữu chu nhan cải.
Vấn quân năng hữu kỷ đa sầu,
Cáp tự nhất giang xuân thuỷ hướng đông lưu.

Tới khi nào mới hết hoa xuân, trăng thu. Bao nhiêu việc lớn nhỏ trôi qua. Đêm nay trên lầu gió Đông lại thổi, cố quốc không thể lo được, ngoảnh đầu nhìn trăng sáng soi.
Thềm son bệ ngọc vẫn như cũ, chỉ có người là thay đổi. Hỏi lòng sầu bao nhiêu, ví như một dòng sông xuân chảy mãi về Đông.

 

BỒ TÁT MAN - LÝ DỤC

Hoa minh nguyệt âm lung khinh vụ,
Kim tiêu hảo hướng lang biên khứ.
Sái miệt bộ hương giai,
Thủ đề kim lũ hài.

Họa đường nam bạn kiến,
Nhất hướng ôi nhân chiến.
Nô vị xuất lai nan,
Giáo quân tứ ý lân.

Trăng mờ, hoa nở, sương mù giăng. Đêm nay thật tốt để gặp chàng. Tất dẫm lên thềm thơm, tay mang hài kim tuyến. Gặp chàng phía Nam nhà, trông thấy đã run lên. Gặp chàng thật khó khăn, tình ý tùy chàng thưởng.

 

VĂN ĐỒNG - VỌNG VÂN LÂU

Ba san lâu chi Đông,
Tần Lĩnh lâu chi Bắc.
Lâu thượng quyển liêm thời,
Mãn lâu vân nhất sắc.

LẦU VỌNG VÂN

Phía Đông lâu là núi Ba,
Phía Bắc lâu là dãy Tần Lĩnh.
Khi rèm cửa kéo lên,
Mây đầy lầu một sắc.

Đây là bài thơ miêu tả cảnh sắc hùng vĩ của Vọng Vân lâu, phía Đông là núi Ba (Đại Ba -大巴山), phía Bắc là dãy Tần Lĩnh hùng vĩ, vị trí thuộc tỉnh Thiểm Tây ngày nay.
Tác giả sáng tác bài thơ khi làm quan ở nơi đây.