Thơ Việt Ngày Xưa - Hàn Thủy Giang

Thơ
NGÀY XƯA
Hàn Thuỷ Giang
Xuất bản: Rạng Đông
Biên tập, hiệu đính: Lê Thanh Minh
Trình bày, bìa, tạo Ebook: matthoigian2001@
* * *
Tác giả và Rạng Đông giữ Bản quyền
****

***
HÀN THUỶ GIANG VÀ “NGÀY XƯA”

Tiết trời âm âm, u u do ảnh hưởng của hoàn lưu bão. Nước từ giời không ngừng trút xuống suốt một rẻo miền Trung. Trên tay tôi là bản thảo tập thơ “Ngày xưa” của Hàn Thuỷ Giang. Thời tiết này chính là dịp thuận lợi cho tôi có thời gian đọc kỹ từng câu, từng bài... Với tôi, việc đọc nghiêm túc một tác phẩm của đồng nghiệp là rất khó, nhất đấy lại là thơ. Tôi không phải nhà phê bình nên khen hay chê không phải việc của tôi. Tôi chỉ có thể nói lên cảm quan của một người đọc. Và người đọc có quyền được thích hay không thích một tác phẩm mà chẳng cần một duyên cớ nào. Đơn giản thế thôi.
Vào một buổi chiều muộn cách nay chừng hai năm Hàn Thuỷ Giang đến chơi nhà và tặng tôi hai tập thơ mỏng về hình thức chứ không hề mỏng về nội dung. Tôi nghĩ thế. Thú thật tôi cũng chưa đọc. Trước cuộc thăm hỏi bất ngờ này tôi chưa từng nghe tới cái tên Hàn Thuỷ Giang. Chuyện này cũng không có gì, cũng bình thường vì tôi làm sao mà biết hết những người cầm bút trên dải đất hình chứ S này cơ chứ. Sau lần ấy chúng tôi kết bạn với nhau cả trên mạng lẫn ngoài đời. Và cho đến giờ cái tên Hàn Thuỷ Giang tôi nghe đã quen quen, không còn lạ lẫm nữa. Tôi cũng phần nào, chỉ phần nào thôi không dám nói đã hiểu hết Hàn Thuỷ Giang. Vì ngoài bút danh ra tôi đâu có nhớ được tên thật của tác giả, mặc dù đã có người nói với tôi rồi...
***
Thoạt đầu tôi cứ nghĩ Hàn Thuỷ Giang là người cấp tiến, là người mang lại những đột phá cho thơ. Mang lại cho thơ một sức sống mới, lạ với những cách tân... đến khi đọc “Ngày xưa” thì tôi biết mình đã nhầm, nhầm lẫn lớn. Thơ Hàn Thuỷ Giang gây cho tôi cảm giác như nó được khoác trên mình tấm áo rêu. Thứ rêu phong được tạo ra bởi thời gian. Nguyễn Bính đã cũ, đã gây cho ta cảm giác ông là người của thế kỷ 19 chứ không phải người cùng thời với ta nhưng xem ra Hàn Thuỷ Giang còn cũ hơn. Câu chữ tác giả dùng, lớp người hôm nay khó mà hiểu được cho thấu đáo. Thậm chí, có những câu những chữ nếu vốn từ vựng Hán-Việt không đủ người đọc sẽ chẳng hiểu gì. Mà đã không hiểu gì thì muốn cảm nhận được cái hay quả là việc ngang bằng đánh đố.
Để hiểu được thơ Hàn Thuỷ Giang tôi nghĩ người đọc ngoài chuyện am tường chữ Hán, Hán-Việt ra thì cũng cần phải có kiến thức về triết học, những nguyên lý cơ bản của Phật, Lão, Trang và Cơ đốc giáo... Nhất là phải hiểu Thiền là gì. Trong bối cảnh thơ đang nhạt dần vì người ta đua nhau làm thơ, thứ thơ con cóc, làm cho người đọc chẳng mấy mặn mà với thơ thì xem ra “Ngày xưa” dường như sinh ra nhầm thời... Ấy là theo chủ quan của tôi là vậy. Nếu nói cách khác thì thơ Hàn Thuỷ Giang kén chọn người đọc, dường như đối tượng “Ngày xưa” hướng đến là lớp người có tuổi, từng trải và có một vốn kiến thức không hề nhỏ mới đọc nổi. Thế hệ người đọc hôm nay tôi nghĩ sẽ rất xa lạ với “Ngày xưa” bởi cái họ cần là cái “đương đại”...
Hàn Thuỷ Giang đã gọt dũa từng câu, từng chữ với sự cẩn trọng. Đọc mươi bài tôi có cảm giác như Hàn Thuỷ Giang muốn ngầm mách bảo với người đọc là câu chữ muốn có chiều sâu, sức nặng thì phải hiểu cho thấu đáo và dùng cho đúng. Và hơn thế tác giả còn muốn bảo thơ là phải mang âm hưởng thiền, âm hưởng triết học...
Ngoài sự cẩn trọng khuôn phép ra, “Ngày xưa” dường như còn thiếu vắng những câu, những chữ “xuất thần”. Tôi không nói là không có, nhưng chừng đó là chưa đủ để găm vào ký ức của người đọc. Nói nôm na là muốn thuộc nằm lòng một bài thơ của Hàn Thuỷ Giang không phải chỉ đọc đôi ba lượt là có thể nhớ được. Nó dường như cũng cần thời gian để thẩm thấu.
Tôi sẽ không viện dẫn những câu thơ trong “Ngày xưa” để chứng minh cho những điều này giống như cách các nhà phê bình thơ vẫn hay làm. Tôi không muốn người đọc bị tôi dẫn dụ để rồi đi chệch hướng cảm thụ trước khi đọc tập thơ. Mỗi người đọc, tôi tin là sẽ có những cách cảm thụ khác nhau. Và đương nhiên là phải thế.
Chớ tin lời tôi nói. Muốn biết hay, dở thế nào xin tìm và đọc “Ngày xưa” của Hàn Thuỷ Giang. Hãy đọc chậm thôi, đừng vội vã, nếu như bạn thực sự muốn hiểu, muốn biết “Ngày xưa” là gì và có gì. Thế đấy.
Hà Nội 16/11/2020
Nhà văn LÊ THANH MINH​

DOWNLOAD​

​

 

Cảm ơn bạn!

 

Xin cảm ơn.