Tôi thì nghĩ sống thời nào phải theo thời đó chứ? Hàng loạt các từ "mới" hiện nay cứ theo nghĩa xưa thì thành vô nghĩa hết à? "Tự sướng", "phây", "trẻ trâu" - "sửu nhi", "ngôn lù" ....
Thì đó là chuyện của người Pháp người Bỉ. Người Việt ghét ai thì chửi là chó, lấy tên kẻ thù đặt cho tên chó, dân Pháp dân Bỉ có hiểu không?
Cái sự sai và sự đúng này còn tùy vào góc nhìn, tư thế ngắm, quan điểm cho nên dễ xảy ra trái ngược. Ngoài ra, tiếng Việt không chỉ người Việt sống trong nước (thế mà đã bất đồng rồi) dùng mà còn có người sống ở ngoài nước và người nước ngoài dùng nữa thì không rõ nó còn phức tạp với một vấn đề có tính hành chính của nước ta. Cái phép tính toán học kia thì nó có quy tắc quốc tế rồi: nhân chia trước, cộng trừ sau, trong ngoặc trước, ngoài ngoặc sau cho nên chỉ có 1 đáp số. Chắc 95% kia "chữ thầy giả thầy hết". Về ông TK (đã dẫn) thì có 2 trong 3 người gọi là "ông", 1 trong 3 người gọi là "NSND" vậy cái nào đúng?
Hồi nhỏ tôi đọc Hán Sở tranh hùng thấy có ông X ông Y được phong chức vụ bác sĩ trong quân đội, tự nghĩ quái chẳng hiểu sao từ hồi đó bác sĩ chữa bệnh đã được trọng vọng như vậy Mà lại còn yêu cầu: "Sách vở xem rộng, hỏi đâu biết đấy, sẽ chọn làm chức Bác sĩ" Dù gì nếu ở Pháp mà họ Lê thì cũng đừng đặt tên con là Chiến
Lạ thật, giáo sư xưa nay hiểu theo nghĩa professeur của Pháp. Bằng chứng là các thầy dậy Trung học hay Đại học thì gọi là giáo sư. Sao bác lại hằn học thế.
Có gì lạ, có người không thích theo vì hoài cổ hay vì lý do gì đó. Như có ông sang thời Tây sơn, mà trên giấy tờ ông vẫn ghi niên hiệu Cảnh hưng, Chiêu thống... may là vua Quang Trung đại lượng chứ không thì chém ba cái đầu rồi. Lại có ông sang thời Pháp thuộc rồi nhưng không thèm đi đường của Tây, không thèm mặc đồ Tây... Chưa kể mấy ông Bá Di, Thúc Tề sang thời Chu rồi nhưng không thèm ăn lúa nhà Chu mà vào ẩn núi Thú dương hái rau vi ăn. Sau đó có kẻ bảo 2 ông đó rằng: bây giờ là thời nhà Chu, đất núi Thú dương là đất nhà Chu, rau vi cũng là rau của nhà Chu. 2 ông đó bèn nhịn đói mà chết.
Hiện nay bác Caruri cứ tự xưng 'bác sĩ' vẫn được, ai thắc mắc thì bảo: tôi sách vở xem rộng, hỏi đâu biết đấy, nên gọi là Bác sĩ. Ở Anh, Mỹ không nên đặt tên là Dung, Bích... Nghe nói có ông/bà dùng tên thật là Bích đặt tên fb, thế là bị báo cáo vì phản cảm và bị khóa fb, phải kiện cáo mãi mới lấy lại được.
Không phải là bàn về giáo sư Nguyễn Lân mà là bàn về từ giáo sư. Vì thế bàn về ngữ nghĩa của từ theo sự biến động lịch sử, theo địa lý (không gian và thời gian) là đúng chủ đề.
Mỗi từ nó có sức sống, sự ổn định nghĩa của nó, khi vẫn còn có người dùng thì nó vẫn sống, vẫn có sự ổn định nghĩa nhất định. Thử so từ "tiến sỹ" và "giáo sư" xem, lấy 2 từ này vì chúng khá gần (trong vòng 100 năm). Rõ ràng có sự khác nhau về sự bảo tồn nghĩa.
Vậy chúng ta cũng nên dùng những từ ngữ cổ để cho chúng vẫn sống. Cái này có lẽ giống như các cha cố vẫn dùng tiếng La tinh nên ngôn ngữ đó không chết. Tôi có điều muốn hỏi các bác thông thạo tiếng nước ngoài, không biết từ doctor (hay docteur) được dùng để chỉ bác sĩ trước hay chỉ tiến sĩ trước, hay hồi xưa hai từ đó chung 1 nghĩa, ông nào học giỏi đến trình độ tiến sĩ thì mới được làm bác sĩ và ngược lại?
Đốc tờ (tiến sĩ hay bác sĩ) thì đều cùng cấp xịn ạ, khác ngành thôi, nên không có chuyện cái này trước cái kia sau. Các cụ cứ đòi bảo tồn từ "giáo sư". Để làm gì ạ? Để nó giống bọn khựa hay gì? Không có từ giáo sư thì thay bằng tổ sư, tiên sư nhé. Hay đơn giản là bịa ra một từ mới để thay, ngư loắc chẳng hạn? Thống nhất nhé. Loắc. Em chào các loắc.
À, tôi muốn hỏi là hàng trăm năm trước thì người ta dùng từ đốc-tờ đó cho bác sĩ đầu tiên hay cho tiến sĩ đầu tiên. Còn thay cho 'giáo sư' thì như tôi nói, có nhiều từ sẵn có mà chính xác hơn, như minh sư, hiền sư, lão sư...
Đấy. Ngay giữa em với bác đã có sự không thống nhất về chọn từ thay rồi. Nếu mở rộng ra còn thị phi hơn. Không phải là em chê từ của bác, nhưng em thích tiên sư hơn. . Em biết là nó lố bịch, nhưng độ ngu ngốc của nó chỉ bằng một phần so với... mà thôi, các bác thừa biết. Sent from my ONEPLUS A3000 using Tapatalk
Thế từ "giáo sư" trong cái văn bản bạn dẫn có nghĩa gì? Cấu tạo về mặt từ ngữ nó thế nào? Và không có cái văn bản đó thì từ "giáo sư' vô nghĩa sao? Bạn có thể sáng tạo từ mới thoải mái, vấn đề là làm sao cho nó sống: nhiều người dùng.
Có thể là bạn đùa thôi, nhưng 'tiên sư' thì không được đúng nghĩa lắm. Người thầy giỏi gọi là 'minh sư' hay 'danh sư', vua sáng gọi là 'minh quân', gỗ quý gọi là 'danh mộc', có câu là 'danh sư xuất cao đồ' đó.
Tính tôi thì hơi bảo thủ, chữ giáo sư hồi xưa nó nghĩa là gì thứ cứ giữ lại nếu có nghĩa mới thì cứ thêm vào. Từ điển Anh Việt - Lê Khả Kế chủ biên. Dịch giáo sư là university professor. Không dám nói là dịch sai nhưng lại thiếu quá. Nếu thế thì miền Nam xưa kia giáo sư âm nhạc, giáo sư khiêu vũ thành professor hết cả. Ta cũng nên uyển chuyển không nên cứng nhắc quá. Tôi nhớ có một thời người ta mạo danh là nhà nước gọi bảo sanh viện là xưởng đẻ. Đến nỗi trong một từ điển song ngữ cũng có từ xưởng đẻ nữa. Từ cũ nếu hay thì lấy ra xài lại cũng được có sao. Mới như ''xưởng đẻ'' giờ đâu thấy ai dùng nữa.
Since 1976: Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Vậy là trước 1976 nước ta không có giáo sư à?
