TL - Khác Óc khoa học - Phạm Ngọc Khuê

Trong cuốn Óc sáng suốt, cụ Nguyễn Duy Cần có trích dẫn một đoạn từ cuốn Óc khoa học. Cuốn này rất hay, xuất bản hồi năm 1943 mà không thấy tái bản. Nay, tôi đã đánh máy xong và đóng gói thành ebook để chia sẻ với độc giả.

​

Trích đoạn 1:
Chúng ta thường lẫn một người có học vấn với một người có kiến thức, một người xảo trá với một người thông minh; ta tưởng lầm rằng một người nhiều kinh nghiệm ắt phải là một người có đạt kiến, một người già ắt phải sáng suốt hơn một người trẻ; ta quên rằng học và hiểu là hai việc khác nhau; ta không phân biệt trí xét đoán với trí nhớ; Ta không ngờ rằng một người sáng dạ (nhớ nhiều hiểu mau) nhiều khi chỉ hiểu biết sự vật một cách rất hẹp hòi nông nổi… Chính vì thế mà những kẻ nhớ sách nhiều (những con vẹt to đầu) lại tự cho mình là những bậc thượng trí hơn đời; những kẻ khôn khéo ranh mãnh được coi là những người thông hiểu lẽ phải; những kẻ giảo hoạt khoe khoang vẫn được nhiều người kính nể… Căn nguyên của cái tình trạng hỗn độn ấy, cần phải tìm ở nền móng và kiến trúc xã hội ta xưa và nay, ở những chương sau chúng ta sẽ bàn tới.
Ở đây, muốn khỏi lẫn lộn trong khi suy luận, ta cần phải có một quan niệm rõ rệt về sự hiểu biết.

Trích đoạn 2:
Đến đây, tinh thần của con người đứng dừng hẳn lại trên con đường rất rộng rãi và còn xa thẳm: con đường của kinh nghiệm, của luận lý theo kinh nghiệm, tức là của lý trí, của khoa học. Gặp những trở lực khó khăn, mà lại không gặp những điều kiện xã hội giúp sức cho, cái tinh thần còn non nớt ấy lùi lại một bước, rồi rẽ sang một con đường khác, nhỏ hẹp, âm u nhưng mà không có gì ngăn cản: con đường thần bí. Trí tuệ sáng sủa vững vàng trên nền tảng kinh nghiệm lu mờ đi, và nhường chỗ cho một trí tưởng tượng hoảng hốt, hàm hồ, cuồng phóng.
Luật nhân quả thần bí bèn tạo ra thần mưa, thần gió, thần sấm sét (thiên lôi) để giảng cái lý do tại sao lại khi mưa khi gió thất thường như thế. Theo cái tâm lý tự kỷ trung tâm truyền lại tự đời thái cổ, họ cho rằng tại những thần ấy, cũng như người trần, đã bị phật lòng vì dân sự đã phạm vào một điều cấm kỵ nào đó thôi. Vậy thì toàn thể (xóm, làng, tổng…) phải họp nhau lại mà cầu khấn thần linh che chở cho mình (thần ở miếu, ở đình, ở sông, ở núi, Đức Thánh Bà, Đức Thánh Ông… là những lối totem như ở đời thái cổ), sẽ nhờ những vị thần này nói hộ với thần mưa, thần gió… hay nói thẳng với Ngọc Hoàng Thượng Đế để cho dân sự làm lễ rửa tội hoặc bằng lễ tam sinh (trâu, dê, lợn) hoặc bằng hình nhân thế mạng hoặc có khi bằng mạng người nữa (ở bên Tàu có tục vứt người xuống sông cho Hà Bá để mong thoát lụt). Trí thức thông thường cho thần thánh can thiệp vào để giải thích nguyên nhân các hiện tượng, đó là một thể cách của người nhà quê ta. Cách lập luận giản tiện đó, họ dùng để giảng tại sao ta ốm đau, thất bại trong công việc làm ăn; tại sao ta bị nghèo, bị khổ, bị khinh bỉ, bị giày xéo… Vậy muốn ra khỏi những khổ cảnh ấy, chỉ có mỗi một cách là đi cầu, đi bói, đi dò xem tội vạ ở đâu để mà kêu cầu lạy lục.
Thể cách thần bí đã làm thỏa mãn tinh thần hoảng hốt của con người trong chốc lát. Nó cũng dùng luật nhân quả để giải thích sự vật. Song, những nhân vật vô hình mà nó tạo ra để làm nguyên nhân lại không kiểm soát được, nên luật nhân quả ở đây khác hẳn với luật nhân quả chứng nghiệm của khoa học – cái này lấy một hay nhiều hiện tượng để giải thích những hiện tượng khác, mỗi hiện tượng đều quan sát, đều chứng thực được.

​

Lưu ý! Ebook có 2 phiên bản:

• Bản A5 – dành cho các thiết bị có màn hình từ 8 inch trở lên như laptop, máy tính bảng.
• Bản A6 – dành cho các thiết bị có màn hình dưới 8 inch như điện thoại, máy đọc sách.

Link download: Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link

 

Cảm ơn bác sưu tầm sách quý và làm ebook đẹp

 

Cảm ơn bác chia sẻ quyển sách hay

​

 

Đã nhận được ebook của bạn gởi qua email. Cảm ơn bạn lần 2 vì những đóng góp quý báu này.

 

Cảm ơn bạn đã bỏ công biên soạn và chia sẻ cuốn sách.

 

Bạn vui lòng cho hỏi, font chữ trong tài liệu là gì mà nhìn đẹp quá.....

 

Mình dùng các font trong bộ iCiel Hồi Ức Sài Gòn nha bạn.

 

Bạn đóng gói thành file Epub hoặc file Mobi thì tốt biết mấy. Cảm ơn bạn đã lan tỏa sách quý!