Văn học nước ngoài TỘI PHẠM CỔ CỒN TRẮNG

THE MAN WHO RIGGED THE LOTTERY
by Reid Forgrave from the New York Times Magazine


Đoạn video ấy đầy những hạt nhiễu, nhưng cũng đủ rõ để có thể phá vụ án lừa đảo xổ số lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ. Hai ngày trước Giáng sinh, ngày 23 tháng 12 năm 2010, một người đàn ông to lớn nặng nề bước vào một cửa hàng tiện lợi QuikTrip trên xa lộ 80, ở Des Moines, tiểu bang Iowa. Mũ trùm đầu của chiếc áo nỉ được kéo lên, che khuất khuôn mặt của anh ta. Anh ta lấy một chai nước khoáng và hai hot dogs .

"Xin chào!" nhân viên thu ngân đon đả .

Đầu cúi thấp, người đàn ông trả lời , giọng cực trầm thấp : "Chao - àooo."

Họ trao đổi thêm vài lời nữa. Người đàn ông rút ra hai mảnh giấy. Nhân viên thu ngân cho chúng chạy qua máy chơi xổ số và trao lại cho ông ta. Khi ra ngoài, người đàn ông kéo mũ trùm xuống, lên chiếc SUV và lái đi.

Hai mảnh giấy đó là vé số của game “Hot Lotto”, một trò chơi xổ số hiện hành ở 14 tiểu bang và Washington, DC. Người chơi (hoặc máy chơi) chọn trước năm số và còn số thứ sáu, được gọi là Hot Ball. Những vé nào có tất cả sáu số trúng sẽ giành được giải độc đắc jackpot, tiền thưởng phụ thuộc số lượng vé đã được bán ra. Tại thời điểm video này được ghi, giải độc đắc đã đạt gần 10 triệu USD. Xác suất thắng là 1 trên 10.939.383.

Sáu ngày sau, vào ngày 29 tháng 12, các số trúng của “Hot Lotto” được công bố là : 3, 12, 16, 26, 33, 11. Ngày tiếp sau, Ủy ban xổ số Iowa thông báo rằng cửa hàng QuikTrip ở Des Moines đã bán ra tờ vé trúng thưởng. Nhưng không ai đứng ra nhận giải độc đắc trị giá 16,5 triệu USD này.

Một tháng trôi qua, Ban xổ số Iowa đã tổ chức một cuộc họp báo tuyên bố số tiền trúng thưởng vẫn chưa có chủ. Ban xổ số đã đưa ra một lời nhắc nhở công khai sau ba tháng, rồi sau sáu tháng và lần nữa sau chín tháng, mỗi lần đều cảnh báo rằng người thắng giải chỉ có thời hạn một năm để nhận tiền của mình.

Đến tháng 11 năm 2011, một người tên Philip Johnston, là một luật sư người Canada, đã gọi đến xác nhận chính xác số sê-ri của tờ vé trúng thưởng. Nhưng khi hỏi ông ta đã mặc gì khi mua vé , ông ta mô tả là một chiếc áo khoác thể thao một quần len mỏng màu xám hoàn toàn không giống như trên video của cửa hàng QuikTrip. Rồi một cuộc gọi sau đó, ông ta thừa nhận là đã "nói đùa"; thực ra ông đại diện một khách hàng, người này yêu cầu xác nhận vé mà không phải xác định danh tính.

Đòi hỏi công khai danh tính của người trúng giải là trái với các quy định của tiểu bang Iowa. Các quan chức ủy ban xổ số nghi ngờ: Sự nặc danh của người chiến thắng có cái giá quá cao 16,5 triệu USD?

Phó chủ tịch của ban xổ số Iowa, phụ trách về đối ngoại , về giải jackpot - bà Mary Neubauer đã tuyên bố:” Tôi đã tin rằng tấm vé đó sẽ không bao giờ được công nhận".

Và tấm vé số đã không được công nhận trong thời gian tròn một năm kể từ khi nó được bán ra . Và đúng 4 giờ p.m nghĩa là trước hạn chót hai giờ, các đại diện của hãng luật Des Moines xuất hiện tại trụ sở ban xổ số với tấm vé trúng thưởng. Hãng được ủy thác nhận giải thưởng thay mặt người thụ hưởng là một công ty ở Belize. Chủ tịch của công ty là Philip Johnston - cũng là một người đàn ông nói rằng ông đã mặc một chiếc áo khoác thể thao đến mua vé.

“ Chuyện này bốc mùi lừa bịp ", Terry Rich, giám đốc điều hành của Ủy ban xổ số Iowa nói. Vì vậy, họ đã giữ lại giải độc đắc trong thời gian văn phòng tổng chưởng lý mở một cuộc điều tra. Nhưng cũng không thay đổi được kết cục.


---------------------------------------


Hai năm sau, Rob Sand, một ủy viên công tố hạt, tiếp nhận hồ sơ vụ xổ số này. Hồi đại học, đầu tiên Sand đã học lập trình máy tính, sau chuyển sang học luật, chuyên môn của anh là tội phạm cổ cồn trắng. Với anh, vụ sổ xố vẫn còn là một bài toán chưa có lời giải.Vật chứng tốt nhất của anh là một video đầy nhiễu,ghi hình một người đàn ông mặc áo hoodie. Anh quyết định công bố cảnh quay này trên các phương tiện truyền thông, hy vọng rằng sẽ lóe lên một tia sáng nào chăng - và quả nhiên ... Đầu tiên, một nhân viên Xổ số ở Maine đã nhận ra giọng nói khác biệt trong video là của người phụ trách kiểm toán an ninh trong văn phòng mình. Một lập trình viên web tại Xổ số Iowa cũng nhận ra giọng nói này: Nó thuộc về một người đàn ông mà cô đã cùng làm việc trong nhiều năm, Eddie Tipton. Eddie là giám đốc ITvà an ninhbảo mật của Hiệp hội Xổ số nhiều bang, có trụ sở tại Des Moines. Trong số các games mà hiệp hội đã phát hành có “ Hot Lotto”.


---------------------------



Tháng Giêng năm 2015, các nhân viên điều tra xuất hiện tại văn phòng của Eddie. Ông bị bắt và bị buộc tội với hai tội danh lừa đảo. Nửa năm sau, vào một buổi sáng tháng 7 nóng nực, Rob Sand đứng trước bồi thẩm đoàn tại Tòa án Hạt Polk. "Đây là một vụ án nội gián cổ điển ," ông bắt đầu. "Một người do đặc trưng nghề nghiệp không được phép chơi xổ số , cũng không được phép trúng thưởng xổ số - bằng cách mua vé số, trúng thưởng và trao chiếc vé cho một người khác với một yêu cầu nào đó."

Công tố viên biết Eddie đã mua vé trúng thưởng - video đã chứng minh rõ ràng. Thông tin trong điện thoại di động cũng chứng minh : ngày hôm đó , Eddie có mặt trong thị trấn, không phải là ông đang nghỉ ở ngoài thị trấn như lời khai của ông. Các điều tra viên tin rằng ông ta đã tác động đến kết quả xổ số. Nhưng nếu các con số được tạo ra ngẫu nhiên, thì ông ta đã làm thế nào ?

Công tố viên Sand đưa ra giả thuyết rằng: trước giải độc đắc của “Hot Lotto”, Eddie đã tìm cách truy cập vào một trong hai máy tính có nhiệm vụ chọn số trúng giải và chèn một ổ USB chứa những dòng lệnh máy. Phần mềm gian lận này, được gọi là rootkit, cho phép Eddie hạn chế số lượng nhóm số có thể phát ra - và sau đó phần mềm sẽ tự xóa.

Công tố viên nói với các thành viên bồi thẩm đoàn rằng, để kết tội Eddie , họ không cần phải hiểu hết những vấn đề kỹ thuật chuyên sâu. Họ chỉ cần nhận thức sự trùng hợp gần như không tưởng, khi một giám đốc an ninh của ủy ban xổ số mua vé số và vé đó trúng giải độc đắc. Sau năm giờ cân nhắc, bồi thẩm đoàn thống nhất kết luận: Eddie có tội. Ông ta kháng cáo.

Rồi sau đó, vụ án đã có một bước ngoặt rất kỳ lạ.


---------------



Một buổi sáng vài tháng sau phiên tòa đầu tiên, điện thoại trong văn phòng của Sand reo. Cuộc gọi đến có mã vùng 281, ở Texas, nơi Eddie lớn lên. Người gọi kể rằng, anh ta đã xem bài báo về vụ án của Eddie. "Các anh có biết không," người mách nước hỏi, "anh trai của Eddie là Tommy Tipton cũng đã trúng xổ số. Khoảng mười năm trước?"

Sand đã liên lạc với Richard Rennison, một đặc vụ FBI của thành phố Texas, bang Texas. Rennison nhớ rất rõ vụ này : Năm 2006, một người đàn ông tên Tom Bargas đã liên lạc với FBI về một câu chuyện đáng ngờ. Bargas sở hữu 44 gian hàng bán pháo hoa. Hai lần trong một năm - vào Ngày Độc lập mùng 4 tháng 7 và vào năm mới - ông thu về một lượng tiền mặt rất lớn. Một người mà ông ta biết, là nhân viên của văn phòng hòa giải địa phương, đã gọi Bargas vào dịp năm mới và nói, "Tôi có nửa triệu tiền mặt và tôi muốn đổi tiền với ông."

Nhân viên của văn phòng hòa giải với tiền lương khoảng $35.000 một năm sao lại có lượng tiền mặt khủng như thế? Bargas nghi ngờ. Ông đã gọi cho FBI. Chẳng bao lâu sau, các đặc vụ đã theo dõi cuộc gặp giữa Bargas và Tommy Tipton. Tommy mở ra một chiếc vali chứa đầy $450.000 tiền mặt, vẫn còn niêm trong giấy bọc của Cục Dự trữ Liên bang, và đổi lấy $100.000 các tờ tiền đã lưu hành, sờn cũ của Bargas. Sau đó, FBI đã truy xét số sê-ri trên các tờ tiền mới này.

Vài tháng sau, Rennison đến gặp Tommy. Tommy trình bày : ông ta trúng xổ số khi đang đi nghỉ với vợ và không muốn chia sẻ tiền thắng cược với cô ta. Một người bạn đã thay ông nhận giải thưởng trị giá 568.990 USD với hoa hồng 10% . Vào thời điểm đó, mọi chuyện dường như là hợp pháp , và vụ của Tommy Tipton được đóng lại.

Lúc này Sand bắt đầu ngờ rằng, thậm chí còn nhiều vé số nữa đã được xác nhận một cách bất hợp pháp. Từ kinh nghiệm công tác anh biết rằng, bọn tội phạm cổ cồn trắng thường không dễ bị bắt trong lần phạm tội đầu tiên của chúng.

Đúng vậy, ngày 29 tháng 12 năm 2007, ở xổ số Wisconsin, một người tên là Robert Rhodes đã lĩnh giải jackpot trị giá 783.257,72 USD. Robert Rhodes là bạn thân của Eddie Tipton. Vào ngày 23 tháng 11 năm 2011, Kyle Conn từ Hemphill, bang Texas, đã thắng 644.478 USD của Xổ số Oklahoma. Công tố viên Sand biết : Tommy Tipton có ba người bạn trên Facebook tên là Conn. Sand có các số điện thoại của họ và tham khảo chéo với nhật ký cuộc gọi trên di động của Tommy. Trúng phóc, Kyle Conn là bạn của Tommy Tipton.

Hai vé số Kansas trúng thưởng với tổng số tiền 15.402 USD đã được mua vào ngày 23 tháng 12 năm 2010 — đúng vào ngày Eddie mua vé số tại cửa hàng tiện lợi QuikTrip, ở Des Moines, Iowa. Thông tin lưu trên điện thoại di động cho thấy ông ta lái xe qua Kansas trên đường đến Texas vào kỳ nghỉ. Một người Texas trúng thưởng là Christopher McCoulskey; người kia ở Iowa tên là Amy Warrick. Hai người cùng là bạn của Eddie.

Một buổi sáng, Sand và một điều tra viên gõ cửa nhà Warrick. Cô kể : Eddie nói anh ta không thể nhận vé số trúng thưởng vì tính chất công việc của mình. Nếu cô nhận thay thì cô có thể giữ một phần tiền như một món quà cho lễ đính hôn sắp tới của cô .

"Các người đang sở hữu phiên bản hai của sự trung thực " Sand nói. "Tất cả những người này được đề nghị hàng ngàn đô la để làm một việc hơi lén lút nhưng không phạm pháp." Các điều tra viên ở Iowa hiện giữ sáu tờ vé số có thể là một phần của một vụ lừa đảo lớn hơn. Nhưng một câu hỏi vẫn còn đó: Thực sự vụ lừa đảo đã diễn ra như thế nào?


-------------------


May mắn, các máy tính được sử dụng trong giải jackpot Wisconsin năm 2007 còn nằm trong kho. Chuyên gia máy tính Sean McLinden đã tìm ra những mã độc trong máy . Nó đã không quá che đậy , Bạn chỉ cần biết rõ cần tìm kiếm cái gì thôi.

Trợ lý Bộ trưởng Tư pháp Wisconsin David Maas tuyên bố : “Đã tìm thấy khẩu súng còn đang bốc khói."

Eddie Tipton đã nhận tội, người anh Tommy cũng nhận tội. Đối diện với bản án mười năm tù, Eddie đồng ý khai hết mọi bí mật. Các quan chức xổ số hy vọng điều này sẽ giúp bảo vệ các games của họ trong tương lai.

Eddie giải thích rằng, kế hoạch đã bắt đầu rất tự nhiên . Một lần, khi ông đi ngang qua phòng kế toán tại Hiệp hội Xổ số , cô kế toán nói đùa : "Này, anh đã đặt số bí mật của mình vào đó chưa?".

"Ý cô là sao?"

"Thì , anh có thể đặt mọi con số vào bất kỳ ngày nào vì anh viết phần mềm mà."

"Câu đùa vui lại như một hạt giống nhỏ được gieo xuống," Eddie nói. "Rồi sau đó trong khoảng thời gian dài , tôi đã tiến hành thử và kế hoạch đã hiện hình ."

Để đảm bảo chắc chắn rằng các số trúng thưởng được tạo ra ngẫu nhiên, máy tính đã lấy kết quả đếm được của máy đếm Geiger , là máy đo bức xạ trong không khí xung quanh. Các con số kết quả này được cung cấp cho một thuật toán và từ đó đưa ra các số trúng.

Kế hoạch của Eddie là hạn chế quá trình lựa chọn ngẫu nhiên này. Mã máy của ông chỉ được kích hoạt tại các thời điểm chọn lọc . Đó phải là vào tối thứ Tư hoặc thứ Bảy. Và thuộc một trong ba ngày trong một năm không nhuận: ngày thứ 147 , ngày thứ 327 hoặc ngày thứ 363 trong năm. Những ngày này rơi vào khoảng các ngày lễ - Lễ Chiến sĩ trận vong, Lễ Tạ ơn và Lễ Giáng sinh – và thời gian đó Eddie thường đi nghỉ.

Vào đúng những ngày đó, chương trình tạo số ngẫu nhiên sẽ rẽ sang nhánh khác không sử dụng kết quả của máy đếm Geiger nữa. Thay vào đó, thuật toán sẽ chạy với một con số được xác định trước, thay đổi này sẽ hạn chế số lượng các số trúng thưởng nhỏ đi rất nhiều, và có thể dự đoán trước. Thay vì hàng triệu số khả dĩ , sẽ chỉ còn vài trăm số mà thôi.

Đêm trước giải jackpot trị giá 4,8 triệu đô la ở Colorado – vụ lừa đảo đầu tiên của ông ta , Eddie ở lại muộn trong văn phòng lộn xộn máy tính của mình. Một máy tính thử nghiệm chạy nhiều lần nhiều lần và ghi lại tất cả các số trúng tiềm năng trên một tập giấy ghi chép màu vàng.

Ngày hôm sau, ngày 23 tháng 11 năm 2005, ông đưa tệp giấy cho người anh, người này sẽ đi nghỉ ở Colorado. Ông bảo: "Những số này có xác xuất thắng rất cao. Anh mua đi. Chơi tất cả các số này đi."


-----------------------


Một ngày hè năm 2017, ở Des Moines , Eddie Tipton 54 tuổi, bước lên cầu thang của Tòa án hạt Polk. Hai tay đút túi , đầu cúi xuống. Ông ta đã thỏa thuận nhận tội chủ mưu vụ lừa đảo xổ số nghiêm trọng nhất, một phần của thỏa thuận là người anh chịu án tù 75 ngày. Eddie đến để tòa tuyên án.

Khi khai báo trước tòa, ông ta tự tô vẽ mình như một Robin Hood thời “ Bốn chấm Không” (cách nói của người Việt Nam) lấy tiền xổ số và giúp đỡ những người cần tiền: như người anh mình có tới năm cô con gái; như người bạn gái sắp đính hôn. "Riêng tôi, tôi thực sự không cần những tiền đó," . Ông ta biện minh cho hành động của mình : đó không nhất thiết là bất hợp pháp, chỉ là khai thác một lỗ hổng trong hệ thống, cũng giống như “ thủ đoạn đếm bài, tính bài “ trong các casino.

Tòa đã kết Eddie mức án tối đa 25 năm tù giam. Khoản bồi thường của hai anh em cho xổ số các bang khác nhau lên tới 2,2 triệu đô la, mặc dù, theo luật sư bào chữa , bản thân Eddie chỉ bỏ túi khoảng 350.000 đô la.